TELEFON DLA KOBIET DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY
Телефон для жінок, які зазнають насильства
CZYNNY PONIEDZIAŁEK-PIĄTEK
OD 11.00 DO 19.00
Активний з понеділка по п’ятницю з 14:00 до 19:00
Samo Dobro to marka kosmetyczna fundacji Feminoteka.
„Zło dobrem zwyciężaj” to nasze hasło, bo cały zysk ze sprzedaży wszystkich produktów przeznaczamy na pomoc kobietom doświadczającym przemocy!
Poniżej znajdują się wzory pism do pobrania
Wzór zawiadomienia do prokuratury z 207kk (znęcanie się nad rodziną)
Rodzicielski plan wychowawczy_wzór
Wniosek 11a ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania
[OSTRZEŻENIE: GWAŁT, OPISY PRZEMOCY]
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) J.L. przeciwko Włochom z 27 maja 2021 roku.
Siedmiu mężczyzn zostało oskarżonych o gwałt zbiorowy na skarżącej. Skarżącą jest studentka historii sztuki i teatru. Zarzuciła ona, że sposób, w jaki zostało przeprowadzone postępowanie karne, w wyniku którego oskarżeni zostali uniewinnieni, spowodował naruszenie jej praw i interesów wynikających z art. 8. Konwencji, który mówi o szacunku do życia prywatnego.
Sprawa toczyła się ponad dwa lata. Obrońcy oskarżonych podważali wiarygodność skarżącej, zadawali jej osobiste pytania dotyczące jej życia rodzinnego, orientacji seksualnej i wyborów intymnych, które nie miały związku ze sprawą.
ETPCz stwierdził, że było to zdecydowanie sprzeczne nie tylko z zasadami prawa międzynarodowego w zakresie ochrony praw ofiar przemocy seksualnej, ale również z włoskim prawem karnym.
W uzasadnieniu ETPCz czytamy „Postępowanie karne i kary odgrywają kluczową rolę w instytucjonalnej reakcji na przemoc ze względu na płeć i w zwalczaniu nierówności płci. Istotne było zatem, aby organy sądowe unikały powielania seksistowskich stereotypów w orzeczeniach sądowych, bagatelizowania przemocy ze względu na płeć i narażania kobiet na wtórną wiktymizację poprzez komentarze wywołujące poczucie winy i osądy, które mogą podważyć zaufanie ofiar do systemu wymiaru sprawiedliwości.”
W szczególności, Trybunał uznał za nieuzasadnione odniesienia do czerwonej bielizny „pokazanej” przez skarżącą w trakcie wieczoru, podobnie jak komentarze dotyczące jej biseksualizmu, związków i przygodnych relacji seksualnych. Podobnie, Trybunał uznał za niewłaściwe rozważania dotyczące „niejednoznacznego stosunku do seksu” skarżącej.
Zdaniem Trybunału argumenty i rozważania sądu apelacyjnego nie były ani istotne dla oceny wiarygodności skarżącej, ani decydujące dla rozstrzygnięcia sprawy.
Sytuacja rodzinna skarżącej, jej związki, orientacja seksualna lub wybór ubioru, a także przedmiot jej działalności artystycznej i kulturalnej nie miały znaczenia dla oceny jej wiarygodności i odpowiedzialności karnej oskarżonych. Nie można było zatem uznać, że ta ingerencja w życie prywatne i wizerunek skarżącej była uzasadniona koniecznością zapewnienia oskarżonym możliwości korzystania z prawa do obrony.
Ponadto Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (CEDAW) i Grupa Ekspertów ds. Działań Przeciwko Przemocy wobec Kobiet i Przemocy Domowej (GREVIO) odnotowały utrzymywanie się stereotypów dotyczących roli kobiet i niechęci włoskiego społeczeństwa do kwestii równości płci. Oba te organy zwróciły również uwagę na niski poziom postępowań karnych i wyroków skazujących we Włoszech, co było jednocześnie przyczyną braku zaufania ofiar do systemu sądownictwa karnego i powodem niskiego poziomu zgłaszania takich przestępstw w tym kraju.
Trybunał stwierdził również, że język i argumenty użyte przez sąd apelacyjny odzwierciedlają uprzedzenia istniejące w społeczeństwie włoskim w odniesieniu do roli kobiet i mogą stanowić przeszkodę w zapewnieniu skutecznej ochrony praw ofiar przemocy ze względu na płeć, pomimo istnienia zadowalających ram prawnych.
Trybunał stwierdził, że część uzasadnienia wyroku sądu apelacyjnego naruszyło prawa skarżącej wynikające z art. 8. i nakazał zapłatę 12.000 EUR tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Wyrok zapadł niejednomyślnie w stosunku głosów 6:1. Osobą sprzeciwiającą się był polski sędzia Krzysztof Wojtyczek. W zdaniu odrębnym napisał m.in, że włoski sąd orzekał w specyficznym kontekście kulturowym włoskiego społeczeństwa. W odróżnieniu do pozostałych sędziów nie dopatrzył się w uzasadnieniu wyroku włoskiego sądu żadnych moralizujących i obwiniających pokrzywdzoną uwag.
Wyrok jest nieprawomocny.
Wyrok komentuje dla nas Agata Bzdyń, radczyni prawna, która w Feminotece udziela porad prawnych kobietom poświadczającym przemocy.
Od października 2012 r. do września 2016 r. pracowała w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasbourgu. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem systemu ochrony praw człowieka w Europie oraz w ramach systemu ONZ
Feminoteka: Czy wyrok Trybunału będzie miał wpływ na polskie sądy?
Agata Bzdyń: Europejski Trybunał Praw Człowieka kreuje standard dla wszystkich krajów będącymi członkami Rady Europy, zatem powinny go stosować także polskie sądy. Czyli prowadzić przesłuchanie pokrzywdzonych tak, by dbać o godność i ochronę ich prywatności, nie wolno oceniać zeznań pokrzywdzonej w zależności od tego, jak wyglądała, jak była ubrana, czy była pod wpływem alkoholu, jakiej była orientacji itp.
To, oczywiście nie wyklucza prawa oskarżonego do obrony. Trybunał wprost wskazał, że poszanowanie osoby doświadczającej przemocy seksualnej nie wyklucza ani nie ogranicza realnego prawa do obrony oskarżonego, gdyż ani to, jak osoba była ubrana, ani jak do tej pory żyła, ani też to, czy krzyczała i broniła się przed napastnikami, nie ma wpływu na zdarzenie, które jest przedmiotem oceny sądu (tj. zgwałcenie). Czyli dokładnie to, co Feminoteka i inne organizacje broniące praw kobiet mówią od zawsze.
F.: Zdanie odrębne do wyroku napisał polski sędzia, który jako jedyny był przeciwny temu wyrokowi Trybunału. Czy będzie ono miało jakiś wpływ na to, czy zapadnie prawomocny wyrok?
A.B.: Nie. Nie ma to żadnego wpływu, choć pewnie strona włoska wykorzysta jego argumentację w odwołaniu do Wielkiej Izby 17 sędziów, jeśli będzie je składała. Osobiście żałuję, że pan sędzia nie skorzystał z możliwości milczenia w tej sytuacji, nawet jeśli nie zgadza się z sentencją wyroku.
F.: A co, jeśli polskie sądy nie będą stosować tego standardu i nadal będą powielać seksistowskie poglądy wobec kobiet po gwałcie i w ten sposób przyczyniając się do ich wtórnej wiktymizacji?
A.B.: Koniecznie trzeba składać skargi w takich sprawach do Strasburga. Jeśli skarg będzie sporo, to tym większa szansa, że podobny wyrok zapadnie przeciwko Polsce, a ten Polska będzie musiała wykonać, tj. przede wszystkim zapłacić skarżącej/mu słuszne zadośćuczynienie, ale też może być zobowiązana do dokonania zmian w prawie czy też ETPCz może wskazać inny sposób wykonania wyroku, jeśli uzna, że zachodzi potrzeba w konkretnych okolicznościach.
F.: Biorąc pod uwagę Twoją praktykę prawniczą, myślisz, że będzie dużo takich spraw?
A.B.: Myślę, że sporo. Chyba nie ma miesiąca, żebyśmy nie słyszeli o jakimś wyroku, który stwierdza, że nie doszło do zgwałcenia, bo osoba pokrzywdzona nie krzyczała, a straumatyzowana leżała, nie broniąc się aktywnie przed napastnikiem. Wiele wyroków powiela też stereotyp – jeśli piłaś, to sama jesteś sobie winna, jeśli ubrałaś seksowną czerwoną bieliznę, to też sama jesteś sobie winna, przerzucając odpowiedzialność za to, co się stało na ofiarę przestępstwa, a tym samym zwalniając z niej sprawcę.
Powielania szkodliwych stereotypów na temat gwałtów i innych form przemocy wobec kobiet zakazuje również Konwencja stambulska. Podpisz petycję Bronimy Konwencji stambulskiej i wraz z nami domagaj się realizacji znajdujących się w niej zapisów, które poprawią bezpieczeństwo kobiet.
Wesprzyj nas! Jednorazowo lub regularnie, byśmy mogły wspierać kobiety doświadczające przemocy!
Ogłoszenie grzecznościowe! Feminoteka nie prowadzi badania, ale zachęca do udziału.
W świetle statystyk wśród spraw karnych kierowanych do postępowania mediacyjnego dominują te związane z przemocą w rodzinie, a zwłaszcza sprawy o przestępstwo z art. 207 kodeksu karnego (znęcanie się).
Mimo takiego stanu rzeczy, rozwiązywanie spraw z zakresu przemocy domowej na drodze mediacji budzi skrajne opinie. Na ten temat wypowiadały się już autorytety, prawnicy i prawniczki, badacze i badaczki. Można spotkać wiele stanowisk „za” lub „przeciw”, a nieco mniej „jak” to robić, żeby dodatkowo nie krzywdzić.
W tym wszystkim gubi się gdzieś perspektywa osób, którym przede wszystkim mediacja ma służyć – osób z doświadczeniem przemocy w rodzinie.
W związku z powyższym zapraszam do udziału w badaniu, które ma na celu sprawdzić jak przebiega postępowanie mediacyjne w oczach osób pokrzywdzonych. Badanie przyjmie formę wywiadu.
Poszukuję osób:
Czas trwania rozmowy wyniesie od 40 minut do 1 godziny.
Rozmowę będzie prowadziła Natalia Skoczylas – specjalistka do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie z doświadczeniem pracy przy telefonie interwencyjnym dla osób pokrzywdzonych. Rozmowa zostanie przeprowadzona przy zachowaniu anonimowości. W jej trakcie nie pojawią się pytania o zdarzenia wchodzące w zakres czynu zabronionego, a wyłącznie te dotyczące postępowania mediacyjnego. W każdej chwili będzie można zrobić przerwę lub zrezygnować.
Aby zgłosić się do udziału w badaniu lub dopytać o szczegóły napisz wiadomość e-mail na adres [email protected] lub zadzwoń na nr 602 405 512.
Wywiady odbędą się w umówionym terminie w okresie 10 kwietnia – 12 maja (preferowana jest rozmowa online, ale istnieje możliwość spotkania na żywo).
Badanie jest prowadzone w ramach przygotowania pracy magisterskiej na kierunku prawo na Uniwersytecie Warszawskim pod opieką dr hab. Barbary Namysłowskiej – Gabrysiak.
Poniżej znajdziecie szczegółowo przedstawiony proces dochodzenia sprawiedliwości w sprawie o gwałt czy inną formę przemocy seksualnej.
Agata Bzdyń, radczyni prawna, pracująca w Feminotece i wspierająca m.in. kobiety po doświadczeniu gwałtu, tłumaczy to w prosty sposób, krok po kroku.
Opisujemy ten proces szczegółowo, ponieważ wiele osób (także pomagaczy) po prostu go nie zna. Wiedza na ten temat może też pomóc osobie po doświadczeniu przemocy seksualnej podjąć świadomą i najlepszą dla siebie decyzję. Z kolei osobom pomagającym pokrzywdzonym przemocą seksualną wyjaśnić, jak w przypadku uruchomienia całej procedury będzie ona przebiegała krok po kroku.
W przepisach prawa używane jest sformułowanie „przestępstwo zgwałcenia”, natomiast potocznie te same czynności nazywane są „gwałtem”.
Jego definicję znajdziemy w treści art. 197 Kodeksu karnego.
Zgwałceniem jest:
Ustawodawca także wymienia tzw. typy kwalifikowane zgwałcenia, czyli sytuacje, gdy z uwagi na szczególne okoliczności sprawy odpowiedzialność sprawcy będzie zaostrzona:
Wiele osób pojęcie „obcowania płciowego” zawęża tylko i wyłącz- nie do odbycia stosunku, w trakcie którego dochodzi do penetracji lub jej usiłowania. To prowadzi do sytuacji, w której osoby pokrzywdzone niepewne tego, czy doszło go zgwałcenia, wstrzymują się od złożenia zawiadomienia o popełnionym przestępstwie.
W rzeczywistości „każde umyślne działanie sprawcy, mające na celu zaspokojenie jego potrzeb seksualnych, podjęte wbrew woli ofiary, a polegające na jakichkolwiek czynnościach, począwszy od bezpośredniego dotykania intymnych części ciała ofiary (a więc nie tylko narządów płciowych, ale także np. piersi kobiet), a skończyw- szy na aktach penetracyjnych (stosunki seksualne z użyciem ust, od- bytu) – jest gwałtem w rozumieniu art. 197 k.k.”
1. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym przestępstwo zgwałcenia jest przestępstwem ściganym z urzędu.
Oznacza to, że każda osoba, która dowie się, że do zgwałcenia doszło, ma obowiązek poinformować o tym organy ścigania – policję lub prokuraturę. Co więcej, każdy kto dowiedział się o zgwałceniu osoby nieletniej, zobowiązany jest powiadomić o tym sąd opiekuńczy (obowiązek ten ciąży przede wszystkim na sądach, prokuratorach, organach samorządu i administracji rządowej, organach policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi). Obowiązek ten określa się mianem społecznego, ponieważ jego niewypełnienie nie wiąże się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami.
2. Organy ścigania, po otrzymaniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zgwałcenia, automatycznie, z własnej „inicjatywy” powinny podjąć niezbędne działania, by ścigać jego sprawcę. Nie ma znaczenia kto takie zawiadomienie złożył. Jest to też niezależnie od woli osoby pokrzywdzonej. Zawiadomienie o przestępstwie może zatem złożyć:
Zawiadomienie dzięki temu nie musi zawierać wniosku o ściganie tego przestępstwa. To, czy ofiara zgwałcenia żąda jego ścigania, czy też nie, nie ma znaczenia dla podjęcia i prowadzenia postępowania w sprawie.
Po dokonaniu zawiadomienia wszelkie konieczne czynności postępowania karnego zostaną podjęte, nawet gdy ofiara nie wyraziła na to zgody. W konsekwencji również oświadczenie złożone przez osobę pokrzywdzoną w toku postępowania karnego, że nie chce, aby postępowanie to było kontynuowane, nie będzie wiążące dla prokuratora, policji i sądu. Cofnięcie zgody (wniosku) na ściganie sprawcy nie powoduje umorzenia postępowania karnego w sprawie o zgwałcenie.
Zawiadomienie o przestępstwie zgwałcenia składa się do wiadomości organom ścigania – funkcjonariuszom policji lub pracownikom prokuratury. Nie jest ważna forma takiego zawiadomienia. Może zostać złożone ustnie, telefonicznie bądź pisemnie.
Warto pamiętać, że organ ścigania ma obowiązek przyjęcia takiego zawiadomienia, nawet wtedy, gdy nie jest jednostką właściwą do prowadzenia sprawy, np. zawiadomienie nie jest składane na komendzie właściwej do prowadzenia postpowania w sprawie.
Jeśli zdecydujemy się osobiście pójść na policję i ustnie złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, policja sporządzi pisemny protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie (zobacz także część 5. Poradnika, gdzie znajduje się „Procedura policji postępowania z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej”).
W protokole zawiera się:
W przypadku, gdy to osoba pokrzywdzona składa zawiadomienie – może się ograniczyć jedynie do wskazania najważniejszych faktów i dowodów. Dzieje się tak dlatego, że zasadą jest przesłuchiwanie osoby pokrzywdzonej tym przestępstwem tylko raz, przed sądem i w obecności biegłego psychologa w tzw. „niebieskim pokoju”.
Ograniczenie to nie ma zastosowania do innych osób lub podmiotów, które składają zawiadomienie.
Przed podpisaniem protokołu należy uważnie zapoznać się z jego treścią. Jeśli sporządzony przez funkcjonariusza różnią się od naszego opisu zdarzenia, mamy prawo żądać naniesienia poprawek do treści protokołu przed jego podpisaniem. Jest to tak istotne, ponieważ dokładny opis zdarzenia, w tym zachowania sprawcy, pozwoli organom na stwierdzenie czy zawiera ono znamiona czynu zabronionego.
Bezpośrednio po przyjęciu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, policja rozpocznie zbieranie dowodów na popełnienie przestępstwa zgwałcenia. Niezwłocznie skieruje osobę pokrzywdzoną na badania lekarskie, mające na celu zabezpieczenie próbek materiału genetycznego sprawcy. Oględziny ciała osoby pokrzywdzonej są jednym z najlepszych dowodów w sprawie o zgwałcenie.
Można też bezpośrednio po zdarzeniu, o ile pokrzywdzona jest w stanie, a jeszcze nie dokonała zgłoszenia na policji, udać się od razu na najbliższy SOR. Lekarz dyżurny zgłosi wtedy policji, że zgłosiła się do szpitala osoba pokrzywdzona przestępstwem zgwałcenia i że wymaga ona badania (zobacz także część 5. Poradnika, gdzie przedstawiamy „Procedurę postępowania placówki medycznej z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej”).
Badanie takie wykonuje się za pomocą tzw. pakietu kryminalistycznego.
Idealnie zatem jest dokonać zgłoszenia tuż po zdarzeniu, gdyż później materiał biologiczny i genetyczny ulega zniszczeniu i najcenniejszy dowód w sprawie będzie niedostępny. Nie zawsze jednak pokrzywdzona jest w stanie zrobić to w tak szybkim terminie. Dlatego też ważne jest, o ile będzie to możliwe, aby osoba pokrzywdzona nie myła się aż do chwili badania, nie prała ubrania i bielizny, w którą była ubrana w czasie czynu i zabezpieczyła ją przed jakąkolwiek ingerencją z zewnątrz (np. schować ją do plastikowego worka). Podobnie należy postąpić z pościelą, jeśli zdarzenie miało miejsce w łóżku.
Lekarze przeprowadzą badania ginekologiczne oraz badania zewnętrzne ciała, które mają na celu ustalenie, że doszło do stosunku, zebranie nasienie, sprawdzenie obrażeń ciała m.in. czy osoba pokrzywdzona ma zadrapania, rany, obtarcia lub siniaki, czyli obrażenia charakterystyczne dla stosowania przemocy fizycznej.
Warto także, o ile to możliwe, nie sprzątać miejsca, w którym doszło do zgwałcenia i pozostawić je w takim samym stanie do momentu przeprowadzenia oględzin przez organy ścigania, ponieważ materiał biologiczny sprawcy może znajdować się również na pościeli, meblach, naczyniach (szklankach, talerzach, sztućcach) niedopałkach papierosów.
Lekarz przeprowadzający badanie powinien wydać odpowiednie zaświadczenie potwierdzające, że doszło do stosunku (waginalnego, analnego, oralnego), pobrać materiał genetyczny, dokonać innych niezbędnych badań. Taki dokument ma moc dowodową równą zaświadczeniu lekarza z placówki medycznej, do której osoba pokrzywdzona została skierowana przez policję.
Wniosek o zwrot poniesionych kosztów badania osoba pokrzywdzona może złożyć w każdym momencie postępowania. Należy jednak pamiętać, by mieć dokument potwierdzający np. paragon, przelew z tytułem. Badania przeprowadzane przez współpracującą z policją placówkę medyczną są bezpłatne.
Przesłuchanie osoby pokrzywdzonej z założenia powinno odbyć się tylko raz, aby nie narażać osoby pokrzywdzonej na ponowne negatywne przeżycia i traumę. Przeprowadza je sąd na posiedzeniu, w którym mają prawo wziąć udział jedynie wskazane przez przepisy osoby.
Może być to prokurator, obrońca oskarżonego oraz pełnomocnik pokrzywdzonego, biegły psycholog.
Przesłuchanie osoby pokrzywdzonej nigdy nie odbywa się w obecności podejrzanego o przestępstwo.
Warto pamiętać, że osobie pokrzywdzonej przysługuje prawo do złożenia wniosku o wyznaczenie biegłego tej samej płci. Sąd może nie uwzględnić tego wniosku jedynie ze względu na dobro postępowania, które musi być rozumiane jako konieczność niezwłocznego podjęcia działań, gdy może dochodzić do niebezpieczeństwa utraty dowodów.
Przesłuchanie osoby pokrzywdzonej powinno odbyć się w ciągu 14 dni od wpłynięcia wniosku o przesłuchanie (gdy osoba pokrzywdzona wyrazi zgodę, możliwe jest wyznaczenie późniejszego terminu przesłuchania).
Przepisy nie wykluczają możliwości złożenia wniosku o wtórne przesłuchanie osoby pokrzywdzonej. Uprawnienie do złożenia wniosku o ponowne przesłuchanie posiada osoba pokrzywdzona oraz pozostałe strony postępowania (prokurator, oskarżony). Ocena czy taki wniosek jest uzasadniony, pozostaje w gestii sądu.
Prokurator, po zapoznaniu się z całością zgromadzonych dowodów, podejmuje decyzje o dalszych losach sprawy oraz postawieniu zarzutów osobie podejrzewanej o popełnienie czynu, jeśli jej tożsamość została ustalona i przesłuchaniu jej w takim charakterze.
Później, prokurator może postąpić w jeden z opisanych poniżej sposobów:
• Wariant nr 1 (w praktyce zdarza się bardzo rzadko)
Jeśli prokurator uzna, że zebrany materiał dowodowy w sprawie jest kompletny, sporządza akt oskarżenia przeciwko sprawcy i kieruje wniosek o skazanie sprawcy na rozprawie bądź o jego skazanie bez rozpoznania na rozprawie.
Osoba pokrzywdzona jako strona postępowania, jest automatycznie informowana przez prokuraturę o wniesieniu aktu oskarżenia do sądu.
Doręcza się takiej osobie odpis postanowienia o wniesieniu aktu oskarżenia do sądu wraz z pouczeniami odnośnie możliwości zgłoszenia się do dalszego działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Uzyskanie statusu oskarżyciela posiłkowego zapewnia możliwość aktywnego udziału w postępowaniu sądowym u boku prokuratora. Oskarżycielowi posiłkowemu przysługują wszelkie uprawnienia procesowe przewidziane przez prawo dla strony – składanie nowych wniosków dowodowych, prawo do zadawania pytań przy przesłuchiwaniu np. świadków, prawo do złożenia wniosku co do wymiaru kary dla oskarżonego, wniosku o naprawienie szkody w trybie art. 46 Kodeksu karnego, a także najważniejsze – prawo do składania apelacji od wydanego przez sąd wyroku lub zażaleń od postanowień wydanych w trakcie rozpoznania sprawy, jeżeli nie będą satysfakcjonujące dla oskarżyciela posiłkowego. Brak zgłoszenia chęci działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, będzie skutkowało tym, że wyżej wymienione uprawnienia nie będą przysługiwały osobie pokrzywdzonej. Osoba pokrzywdzona będzie mogła uczestniczyć na rozprawach w charakterze publiczności.
Wniosek o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego można złożyć do momentu odczytania przez sąd aktu oskarżenia na pierwszej rozprawie.
Art. 335 Kodeksu postępowania karnego przewiduje możliwość dołączenia wniosku o wydanie wyroku skazującego do aktu oskarżenia wraz z wnioskiem o orzeczenie, uzgodnionych kar na posiedzeniu z oskarżonym, o ile zostaną spełnione następujące warunki:
Warto wiedzieć, że osoba pokrzywdzona prawidłowo zawiadomiona o terminie posiedzenia, ma w tej sytuacji prawo do złożenia sprzeciwu, który będzie skutkował tym, że sąd nie uwzględni powyższego wniosku. Jeśli sąd nie uwzględni wniosku o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych kar, sprawa zostanie rozpoznana na rozprawie.
• Wariant nr 2 – jeśli prokurator uzna, że zebrany materiał dowodowy w sprawie jest niekompletny i wymaga uzupełnienia, zwróci akta sprawy dla policji, aby poszukać nowych dowodów oraz dokonać innych, niezbędnych czynności (prokurator ma także możliwość samodzielnie podjąć takie działania).
Często tak się dzieje, gdy podejrzany ma już na tym etapie swojego obrońcę i obaj zgłaszają nowe wnioski dowodowe. Osoba pokrzywdzona i jej pełnomocnik również takie wnioski mogą zgłaszać.
• Wariant nr 3 – gdy prokurator stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie jest wystarczający do sporządzenia aktu oskarżenia, wyda postanowienie o umorzeniu postępowania.
Na postanowienie o umorzeniu postępowania stronom przysługuje zażalenie. Zażalenie należy wnieść w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu postanowienia o umorzeniu postępowania (osoba pokrzywdzona jako strona w postępowaniu otrzyma takie postanowienie zawsze, nie musi o to wnioskować). W uzasadnieniu zażalenia należy wskazać uchybienia, które miały miejsce w postępowaniu przygotowawczym i miały wpływ na wydane postanowienie o umorzeniu.
Najczęstsze błędy to pominięcie niektórych dowodów przy roz- poznaniu, brak całościowego rozpoznania materiału dowodowego w sprawie, zaniechanie przeprowadzenia wnioskowanych dowo- dów.
Zażalenie wnosi się do sądu właściwego do rozpoznania sprawy za pośrednictwem prokuratora, który wydał postanowienie. Osoba pokrzywdzona zostaje zawiadomiona o terminie rozpoznania sprawy z urzędu, ma możliwość uczestnictwa w posiedzeniu sądu oraz wypowiedzenia się na temat uchybień w postępowaniu przygotowawczym.
Sąd może utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie (na to postanowienie nie przysługuje żaden środek odwoławczy) lub uchylić je i przekazać sprawę prokuratorowi, aby wyjaśnić wskazane przez sąd okoliczności bądź przeprowadzić wskazane czynności.
Jeżeli prokurator ponownie wyda postanowienie o umorzeniu śledztwa, postanowienie to podlega zaskarżeniu do prokuratora nadrzędnego.
W opisanej wyżej sytuacji, gdy zaskarżone po raz drugi postanowienie zostanie utrzymane w mocy przez prokuratora nadrzędnego, osoba pokrzywdzona ma możliwość wniesienia aktu oskarżenia bezpośrednio do sądu, jest to tzw. „subsydiarny akt oskarżenia”. Akt oskarżenia należy wnieść w ciągu miesiąca od daty doręczenia odpisu postanowienia o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia przez prokuratora nadrzędnego. Należy pamiętać, że subsydiarny akt oskarżenia musi zostać sporządzony, podpisany i wniesiony przez prawnika – radcę prawnego lub adwokata. Osoba pokrzywdzona przestępstwem nie może tego zrobić samodzielnie. Może natomiast przed upływem wspomnianego miesięcznego terminu wnieść do sądu wniosek o ustanowienie dla niej pełnomocnika z urzędu, który w jej imieniu wniesie taki subsydiarny akt oskarżenia.
1. Pierwszym krokiem, jaki podejmie sąd, jeszcze przed wyznaczeniem terminu rozprawy, będzie zbadanie, czy złożony przez prokuratora akt oskarżenia z wnioskiem o skazanie spełnia określone prawem wymogi formalne.
Jeśli pismo nie ma żadnych braków, sąd wydaje zarządzenie o wyznaczeniu terminu rozprawy, o którym powiadamia wszyst- kie strony postępowania. Warto jeszcze raz przypomnieć, że przed odczytaniem aktu oskarżenia na pierwszym terminie rozprawy, osoba pokrzywdzona ma ostatnią szansę na złoże- nie wniosku (nawet ustnego do protokołu) o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Art. 338 Kodeksu postępowania karnego przyznaje oskarżonemu, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat, prawo do wniesienia wniosku o wy- danie wyroku skazującego i wymierzenie określonej kary bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, a także wydanie określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu, pod warunkiem że wniosek ten zostanie złożony do momentu doręczenia oskarżonemu zawiadomienia o wyznaczonym terminie pierwszej rozprawy. Osoba pokrzywdzona lub oskarżyciel posiłkowy może brać udział w postępowaniu sądowym samodzielnie. Jeżeli jednak chce skorzystać z pomocy prawnej, a nie ma pieniędzy, by pokryć wynagrodzenie pełnomocnika z wyboru, czy także na pokrycie kosztów postępowania, ustawodawca przewidział instytucję pełnomocnika z urzędu oraz instytucję zwolnienia z ponoszenia kosztów sądowych. Oznacza to, że osoba po- krzywdzona ma prawo zgłosić sądowi wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu wraz z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych (wyżej wymienione wnioski można także złożyć osobno) na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie. Do wniosku można dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, które w miarę możliwości powinny być potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Dokumenty mają na celu wykazanie, że osoby pokrzywdzonej nie stać na opłacenie wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów postępowania bez uszczerbku dla siebie i rodziny. Na postanowienie sądu odmawiające ustanowienia prawnika z urzędu lub jego odwołanie przysługuje zażalenie. Zażalenie wnosi się w terminie tygodnia od dnia doręczenia (lub ogłoszenia) postanowienia o odmowie do sądu, który wydał to postanowienie.
2. Rozprawa rozpoczyna się od wywołania sprawy. Następnie sąd sprawdza kto jest obecny na rozprawie, sprawdza obecność osób wezwanych (świadków, biegłych itp.).
3. Kolejnym etapem jest odczytanie aktu oskarżenia.
4. Następnie prawo do złożenia wyjaśnień przysługuje osobie oskarżonej. Warto wiedzieć, że osoba oskarżona ma prawo odmówić składania wyjaśnień (jest to jej prawo, a nie obowiązek) i odpowiedzi na pytania. Jeśli się zdecyduje na ich składanie, to w swojej obronie może nawet kłamać i nie będzie to uważane za przestępstwo (w odróżnieniu od świadków oraz osoby pokrzywdzonej, którzy są zobowiązani zeznawać prawdę pod groźbą odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania).
5. Później sąd przechodzi do przeprowadzenia zawnioskowanych dowodów. To właśnie wtedy są przesłuchiwani wezwani świadkowie oraz strony postępowania. Osoba pokrzywdzona także może ponownie złożyć zeznania.
Co do zasady, oskarżony ma prawo być obecny przy wszystkich czynnościach postępowania dowodowego. Jednak art. 390 § 2 Kodeksu postępowania karnego wprowadza wyjątek od tej zasady: „w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową”. Oznacza to, że gdy osoba pokrzywdzona czuje się niezręcznie, niekomfortowo w obecności oskarżonego, czy też dostaje ataków lęku i nie może mówić w jego obecności, może zwrócić się do sądu z wnioskiem o nakazanie oskarżonemu opuszczenie sali na czas jej przesłuchania.
Jeśli chodzi o przesłuchanie oskarżonego – do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania na rozprawie głównej, ma on możliwość złożenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego (jeśli oskarżonemu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności). Sąd nie uwzględni tego wniosku, jeśli prokurator lub osoba pokrzywdzona zgłosi sprzeciw.
6. Po zakończeniu przesłuchiwania świadków, stron procesowych oraz po przeprowadzeniu pozostałych dowodów, sąd zamyka przewód sądowy.
Przed udaniem się na naradę i ogłoszeniem wyroku, sąd udziela głosu stronom. Najpierw wypowiada się prokurator, później (o ile działa w sprawie) pełnomocnik osoby pokrzywdzonej i osoba pokrzywdzona.
Ostatnie słowo przysługuje osobie oskarżonej. Wyrok zostaje ogłoszony po naradzie. Często sąd odracza wydanie wyroku na kilka dni, więc nie zapadnie on na ostatniej rozprawie, gdy stronom udzielany jest głos podsumowujący postępowanie.
Wydany przez sąd wyrok może zaskarżyć każda ze stron procesowych, która uważa, że wydany wyrok jest niesłuszny lub wydany został z naruszeniem prawa (procesowego lub materialnego). Czynność zaskarżenia polega na złożeniu w terminie 7 dni od dnia ustnego ogłoszenia wyroku, wniosku o sporządzenie i doręczenie jego pisemnego uzasadnienia. Od dnia doręczenia przez sądu uzasadnienia biegnie 14 dniowy termin na wniesienie apelacji. Złożenie apelacji po przekroczeniu wyżej wskazanego terminu spowoduje, że zostanie ona przez sąd odrzucona. Apelację wnosi się do sądu II instancji za pośrednictwem sądu I instancji, który wydał zaskarżany wyrok.
Przykłady:
Sądem I instancji, który wydał wyrok był sąd rejonowy. Wówczas sądem II instancji będzie sąd okręgowy. Zażalenie wnosimy do sądu okręgowego za pośrednictwem sądu rejonowego.
Sądem I instancji, który wydał wyrok był sąd okręgowy. Wówczas sądem II instancji będzie sąd apelacyjny. Apelację wnosimy do sądu apelacyjnego za pośrednictwem sądu okręgowego. W tym przypadku obowiązuje jeszcze jeden wymóg – apelacja od wyroku sądu okręgowego, powinna być sporządzona i podpisana przez prawnika, tj. radcę prawnego lub adwokata.
Sprawy o zgwałcenie rozpoznawane są w pierwszej instancji przez Sądy Rejonowe.
Sąd odwoławczy po rozpoznaniu sprawy, w której strony procesowe mają prawo wziąć udział wyda wyrok, w którym:
Mimo że głównym celem postępowania karnego jest jak najszybsze pociągnięcie sprawcy przestępstwa do odpowiedzialności, ustawodawca w art. 46 Kodeksu karnego przewidział dodatkowo możliwość dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia już w trakcie procesu karnego, bez konieczności inicjowania nowego postępowania przed sądem cywilnym.
Należy podkreślić, że pojęcia odszkodowania i zadośćuczynienia nie są tożsame. Są to dwie odrębne instytucje, mimo że obie zmierzają do naprawy szkód wyrządzonych osobie pokrzywdzonej. Odszkodowanie ma zastosowanie do szkód majątkowych, których doznała osoba pokrzywdzona wskutek przestępstwa.
Przykład: szkoda majątkowa może dotyczyć osoby pokrzywdzonej (koszty ponoszone na zakup leków, koszty leczenia) lub majątku osoby pokrzywdzonej (koszty naprawy samochodu, koszty naprawy lub kupna rzeczy, które uległy zniszczeniu). Ważne, by osoba pokrzywdzona udokumentowała wysokość poniesionej szkody – zachowywanie paragonów, faktur, zaświadczeń lekarskich.
Natomiast zadośćuczynienie jest rekompensatą szkody niemajątkowej. Szkoda niemajątkowa jest znacznie trudniejsza do zdefiniowania, ponieważ chodzi tu o cierpienie fizyczne i psychiczne, ból, traumę, krzywdę, jakich doznała osoba pokrzywdzona wskutek przestępstwa.
Przykład: cierpienie fizyczne i psychiczne jest niezwykle trudne do wycenienia, dlatego też wysokość kwoty należnej tytułem zadośćuczynienia ustala się głównie poprzez przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych, zeznań świadków.
Wniosek o naprawienie szkody majątkowej lub/i wniosek o zadość- uczynienie za doznaną krzywdę może złożyć oskarżyciel posiłkowy aż do momentu zakończenia pierwszego przesłuchania osoby pokrzywdzonej na rozprawie.
Brak złożenia takiego wniosku nie zamyka osobie pokrzywdzonej drogi do uzyskania odszkodowania lub/i zadośćuczynienia, ponieważ powództwo o odszkodowanie lub/i zadośćuczynienie można wytoczyć także przed sąd cywilny. Wówczas sąd będzie związany ustaleniami poczynionymi przez sąd w postępowaniu karnym. ❚
Tekst jest z jednym z artykułów zamieszczonych w poradnik „Jak pomagać, by nie krzywdzić osób po doświadczeniu przemocy seksualnej”. Wszystkie teksty w nim zawarte znajdziesz tu KLIK
Poradnik powstał w ramach projektu “To nie Twoja wina! Stop przemocy wobec kobiet” współfinansowanego przez Urząd Miast s.t. Warszawy
Zapraszamy do zaangażowania się w zbiórkę podpisów pod projektem ustawy „Legalna aborcja. Bez kompromisów”.
Poniżej zamieszczamy główne założenia oraz wszelkie informacje konieczne do przeprowadzenia zbiórki.
Informacje za fb Legalna aborcja. Bez kompromisów
Co znajdziecie w projekcie?
prawo do bezpiecznego przerywania ciąży do 12. tygodnia, a w szczególnych przypadkach także po 12. tygodniu,
wprowadzenie dla podmiotów leczniczych jednolitej procedury postępowania z osobą, która chce wcześniej zakończyć ciążę,
koniec z nadużywaniem klauzuli sumienia! Chcemy dodatkowych regulacji w tym zakresie,
depenalizacja aborcji (zniesienia kar dla lekarzy i osób pomagających w aborcji za zgodą osoby w ciąży),
reforma procedury sprzeciwu pacjenckiego,
rozszerzenie programu badań prenatalnych na badanie białka PAPP-A.
Projekt ustawy: http://bit.ly/3tpMN6z
Karta do zbierania podpisów – wydrukuj, podpisz, daj do podpisania koleżankom, bliskim: http://bit.ly/3jbKiQE
Wysyłka na skrytkę pocztową:
Komitet Legalna Aborcja Bez Kompromisów
skrytka 67 FUP 11 Listopada 8 74-100 Gryfino
Lub na adres:
Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
Nowolipie 13/15 00-150 Warszawa
Lub na adres:
Strajk Kobiet
Wiejska 16 00-490 Warszawa
PRZEMOC W DOMU A KWARANTANNA
2. Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa możesz dokonać również pisemnie, wysyłając list do miejscowo właściwej wg. Twojego miejsca zamieszkania Prokuratury Rejonowej.
3. Do zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa dołącz posiadane przez siebie dowody – mogą to być nagrania audio lub wideo na usb/cd, zdjęcia obrażeń ciała, zdjęcia zniszczeń sprzętów, dokumenty z obdukcji lekarskich, screeny SMS-ów, wydruki e-maili lub wiadomości z komunikatorów internetowych, dane świadków, którzy mogą mieć wiedzę na temat tego przestępstwa;
4. WAŻNE – jeśli zostałaś zgwałcona masz prawo do badania przez lekarza przy użyciu tzw. Pakietu kryminalistycznego do zabezpieczania śladów przestępstw na tle seksualnym. Pakiet będzie Ci udostępniony, gdy złożysz zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W takich przypadkach najcenniejsze dowody popełnienia przestępstwa znajdują się na Twoim ciele i ważne jest, aby były w miarę możliwości najszybciej zebrane i zabezpieczone. Bezpośrednio po zdarzeniu, o ile to możliwe, nie myj się, nie bierz prysznica i kąpieli, udaj się do szpitala lub zadzwoń po karetkę pogotowia. Lekarz zawiadomi wtedy policję, która przyjmie od Ciebie zgłoszenie dotyczące przestępstwa i będziesz mogła zostać zbadana. Nie wyrzucaj ani nie pierz ubrania, które miałaś na sobie w chwili popełnienia przestępstwa, na ubraniu mogą znajdować się ślady i cenne dowody, które pomogą ustalić sprawcę. Schowaj ubranie do osobnego worka lub zabezpiecz je w inny sposób.
5. Gdy sprawca przemocy wszczyna awantury, bije Cię, wyzywa, grozi lub jest w jakikolwiek inny sposób agresywny, masz prawo zadzwonić na policję pod numer alarmowy 112 lub 997. Policja w takich przypadkach ma prawo dokonać zatrzymania osoby na maksymalnie 48 godzin.
Rodzicielski plan wychowawczy_wzór
wniosek 11a ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania
Przewodnik przygotowała radczyni prawna Agata Bzdyń, prawniczka Feminoteki.
Dr Grzegorz Wrona, znany specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, przygotował informację na temat stosowania procedury Niebieskiej Karty w czasie epidemii. Najważniejsze punkty to:
Procedura Niebieskie Karty w czasie pandemii/epidemii/stanów nadzwyczajnych
Wstęp
Podstawą prawną działania w czasie pandemii/epidemii/stanów nadzwyczajnych jest art. 9a ust. 13 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, zgodnie z którym członkowie grup roboczych i zespołu interdyscyplinarnego pracują w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ramach swoich obowiązków służbowych. Zapis ten skutkuje tym, że sposób postępowania w ramach procedury NK jest analogiczny jak w przypadku innych obowiązków służbowych. Jeżeli zatem pracodawca wprowadza zmiany organizacyjne w miejscu pracy oznacza to, że dotyczą one również udziału w procedurze NK. Z jednej strony nie ma zatem możliwości zawieszenia procedury NK, z drugiej sposób realizacji procedury podlega tym samym ograniczeniom co wykonywanie innych obowiązków służbowych.
Zamieszczone poniżej informacje biorą pod uwagę dwie podstawowe okoliczności:
– braki kadrowe w poszczególnych jednostkach i instytucjach w znaczący sposób uniemożliwiają bieżące realizowanie obowiązków;
– całkowite zaprzestanie realizowania zadań z zakresu procedury NK spowoduje w przyszłości spiętrzenie procedur bieżących z odłożonymi do realizacji w czasie. W celu uniknięcia owego spiętrzenia należy w miarę możliwości nawet częściowo wypełniać zadania w procedurze NK.
Podstawa prawna wszczęcia procedury NK nie ulega zmianie. W dalszym ciągu w przypadku podejrzenia występowania przemocy na osobach reprezentujących pomoc społeczną, Policję, oświatę, ochronę zdrowia czy przedstawicieli GKRPA ciąży obowiązek wszczęcia procedury NK. Problemem może być jednak wypełnienie obowiązku wypełnienia formularza NK – A w obecności osoby doznającej przemocy. Wobec istotnego (lub całkowitego) ograniczenia kontaktów osobistych, należy przyjąć możliwość zapewnienia obecności poprzez kontakt telefoniczny lub inny na odległość (komputerowy). Jeżeli z osobą doznającą przemocy nie mam możliwości kontaktu, a informacja o przemocy pochodzi z innego źródła (świadkowie, wiadomość anonimowa) i jest na tyle konkretna, że pozwala zidentyfikować osoby, których dotyczy wskazanie występowania przemocy należy rozważyć wszczęcie procedury NK z pominięciem osoby doznającej przemocy (paragraf 2 ust. 4 rozporządzenia NK).
Co do zasady wypełnienie druku NK – C odbywa się na posiedzeniu w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że została dotknięta przemocą. Jednocześnie paragraf 8 ust. 5 rozporządzenia NK przewiduje zasadę realizacji zadań również w przypadku niestawiennictwa tej osoby. Tak skonstruowany przepis zakłada, że osoba co do której istnieje podejrzenie, że została dotknięta przemocą w rodzinie ma prawo uczestniczyć w czynności wypełnienia druku NK – C. Aby to prawo jej zapewnić wypełnienie druku następuje w terminie, w którym zostaną zniesione wszelkie ograniczenia w kontaktowaniu się lub udział tej osoby będzie zapewniony poprzez kontakt telefoniczny lub inny zdalny.
4. Posiedzenia grup roboczych/zespołów interdyscyplinarnych
Posiedzenia nie mogą co do zasady odbywać się w tradycyjnej formule. Należy zatem podejmować próbę posiedzeń realizowanych na odległość w miarę możliwości związanych z absencją w pracy poszczególnych członków grup roboczych/zespołów interdyscyplinarnych. Jeżeli posiedzenie nie może się odbyć należy sporządzić notatkę służbową z informacją o przyczynach niemożności odbycia posiedzenia oraz wskazaniu przybliżonego terminu ponownej próby odbycia posiedzenia.
Wszelkie działania zaplanowane do realizacji odbywają się na zasadach obowiązujących w danej jednostce. Jeżeli zatem zaplanowano konsultacje psychologiczne, rodzinne, prawne lub inne i umożliwiono ich odbywanie w systemie telefonicznym, to należy podjąć próbę ich realizacji. Dla części osób doznających przemocy konieczność ciągłego przebywania w miejscu zamieszkania uniemożliwia swobodny kontakt telefoniczny. W takiej sytuacji pomoc musi zostać odłożona w czasie. Należy jednak zadbać o to, aby osoba doznająca przemocy uzyskała informację o możliwości konsultacji telefonicznej.
Realizacja procedury NK przez Policję, w tym dzielnicowych podlega ograniczeniom właściwym ze względu na wewnętrzne regulacje obowiązujące w Policji. Przy braku możliwości kontaktu osobistego dzielnicowi pozostają w kontakcie telefonicznym z osobami objętymi procedurą.
W większości przypadków odwołuje się posiedzenia sądowe. Nie dotyczy to jednak spraw związanych bezpośrednio z przemocą w rodzinie, takich jak nakazanie sprawcy przemocy opuszczenia miejsca zamieszkania (art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie) oraz odebrania dziecka przez pracownika socjalnego w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie (art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
Zakończenie
Ograniczenie przemieszczenia się ludności oraz zalecenie przebywania w miejscu zamieszkania jest szczególnie trudne dla osób doznających przemocy w rodzinie. Z tego powodu wszelkie ograniczenia w realizacji procedur pomocowych i interwencyjnych nie mogą sprowadzać się do pozbawienia jakiejkolwiek ochrony. Bez względu na rodzaj wprowadzanych ograniczeń prawo nie przewiduje zaprzestania obowiązywania prawa karnego oraz wszelkich procedur chroniących życie i zdrowie obywateli. Jednocześnie osoby niosące pomoc będąc z istoty wykonywania swego zawodu w większym stopniu zobowiązane do kontaktu z dużą grupą osób muszą zachować ostrożność i dbałość o własne bezpieczeństwo. Z jednej strony wielu czynności nie da się wykonać na odległość. Jednak sytuacja skłania do poszukiwania alternatywy dla tradycyjnej formy kontaktu. Możliwe, że wypracowane w sytuacji kryzysowej sposoby pracy pozwolą w przyszłości usprawnić obowiązujący model pracy.
25 lipca 2018 roku w Nowej Zelandii przegłosowano prawo zapewniające osobom, które doświadczyły przemocy w rodzinie 10-dniowy płatny urlop. Ustawodawca chce w ten sposób umożliwić im odejście od swoich partnerów/ek, znalezienie nowego domu czy schronienia i zapewnienie ochrony sobie i swoim dzieciom. Nowa Zelandia jest drugim krajem na świecie, który przyjął takie rozwiązanie (po Filipinach w 2004 roku).
We wprowadzeniu nowej legislacji dużą rolę odegrała Jan Logie, nowozelandzka polityczka i członkini Partii Zielonych Nowej Zelandii. Zanim została polityczką, Logie pracowała w schronisku dla kobiet. „Jednym z celów tej inicjatywy jest wywołanie reakcji całego społeczeństwa. Nie zostawiamy tego po prostu policji, bo wiemy, że wszyscy uczestniczymy w pomaganiu ofiarom. Chodzi również o zmianę norm kulturowych i powiedzenie: „wszyscy mamy w tym swój udział, a to nie jest OK”, powiedziała.
Niestety, opozycyjnie do słów polityczki, Partia Zielonych wycofała swoje poparcie w ostatecznym czytaniu, mówiąc, że koszty dla małych i średnich firm byłyby zbyt duże i mogą zniechęcić pracodawców do zatrudniania osób, co do których mają przypuszczenie, że mogą doświadczać przemocy w rodzinie. Pomimo tego, prawo do 10-dniowego urlopu zostało przegłosowane 63 do 57. Nowe przepisy wejdą w życie w kwietniu przyszłego roku.
Jak ma to wyglądać w praktyce? Osoby, które doświadczają przemocy domowej nie będą musiały udowadniać konkretnych okoliczności, a także mają prawo do elastycznych warunków pracy mających na celu zapewnienie im bezpieczeństwa, w szczególności do zmiany miejsca pracy, zmiany adresu e-mail i usunięcia danych kontaktowych z strony internetowej pracodawcy. To bardzo ważny i znamienny zapis, biorąc pod uwagę jak często elementem przemocy w rodzinie jest uporczywe nękanie (stalking) i próba dyskredytacji zawodowego życia.
Na podstawie: The Guardian, BBC
Obrazek wyróżniający: Getty Images
Każdego roku społeczność akademicka traci kreatywne, energiczne, dobrze wykształcone kobiety, kobiety, które mogłyby wynaleźć lepsze szczepionki, tworzyć innowacyjne materiały, wynajdować inteligentniejsze technologie i sprawić, że świat, w którym żyjemy, będzie lepszym miejscem. Jednak opuszczają miejsca pracy, ponieważ spotykają się tam z przyzwoleniem na dyskryminację ze względu na płeć i molestowanie seksualne – to jedna z refleksji towarzysząca raportowi „Molestowanie seksualne kobiet: klimat, kultura i konsekwencje w naukach humanistycznych, inżynierii i medycynie” opracowanego przez organizację the National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine.
Z badania przeprowadzonego na 36 kampusach wynika, że zachowania poniżające kobiety, sprawiające że czują się jakby „nie pasowały” do tego środowiska, w tym seksistowskie komentarze i poniżające dowcipy dotknęły od 17% do 50% studentek nauk humanistycznych (licencjackich i magisterskich), medycyny i inżynierii. „Zdecydowana większość sytuacji molestowania seksualnego, które występują, to seksistowska wrogość i prostackie zachowania. Literatura potwierdza, że te codzienne doświadczenia mogą mieć tak samo złe lub gorsze konsekwencje osobiste i zawodowe, jak niechciane zaczepki o podtekście seksualnym” – mówi Kate Clancy, antropolożka z University of Illinois w Urbanie, jedna z autorek raportu.
„Od dawna zajmujemy się tym problemem. I nie odnotowaliśmy postępów” – mówi Paula Johnson, kardiolożka, prezeska Wellesley College w Massachusetts i współprzewodnicząca komisji, która napisała raport. „Sam system prawny jest po prostu niewystraczający, aby rozwiązać ten problem”. Autorki i autorzy rekomendują, aby uczelnie korzystały z komisji doradczych, by m.in. wprowadzały alternatywne, mniej formalne sposoby zgłaszania skarg przez potencjalne ofiary, jeśli nie chcą rozpoczynać oficjalnego śledztwa.
Badanie pokazało, że w środowisku akademickim często istnieje przyzwolenie i swoista tolerancja dla molestowania seksualnego. Dziesięciolecia niepowodzeń w ograniczaniu molestowania seksualnego, pomimo istniejącego prawa, które czynią je nielegalnym, podkreślają potrzebę zmiany w kulturze – możemy przeczytać w raporcie.
W ciągu trzydziestu lat częstość występowania molestowania seksualnego w różnych branżach utrzymywała się na stałym poziomie, ale obecnie więcej kobiet pracuje w środowisku akademickim, a także w dziedzinie nauk ścisłych, inżynierii i medycyny (jako studentki i wykładowczynie), a więc więcej kobiet doświadcza molestowania seksualnego. W raporcie dokonano przeglądu badań na temat tego, w jakim stopniu kobiety w dziedzinie nauk humanistycznych, inżynierii i medycyny są ofiarami molestowania seksualnego i analizują istniejące informacje na temat skali molestowania seksualnego w środowisku akademickim, które negatywnie wpływa na rekrutację, awans kobiet prowadzących karierę naukową. Określa również i analizuje polityki, strategie i praktyki, które odniosły największy sukces w zapobieganiu i zwalczaniu molestowania seksualnego
Opracowano na podstawie artykułów: sciencemag.org, nationalacademies.org
Cały raport: www.nap.edu
Tłumaczenie: Karolina Zielińska
Szwedzki parlament głosował za zaostrzeniem przepisów krajowych dotyczących przestępstw seksualnych.
Szwecja przyjęła nową ustawę stwierdzającą, że seks bez wyraźnej zgody jest gwałtem. Zgoda musi być wyrażona słownie lub poprzez nie budzące wątpliwości zachowanie. Jeśli seks nie jest w pełni dobrowolny, zostanie uznany za przestępstwo, bez względu na to, czy użyto przemocy, czy groźby. Bierność ofiary nie będzie uznawane za zgodę. Prawo będzie obowiązywało od 1 lipca.
Prokuratorzy nie będą już musieli w celu ustalenia czy do gwałtu doszło udowadniać, że użyto przemocy ani tego, że ofiara znajdowała się w trudnej sytuacji. Zgodnie z wcześniejszymi przepisami prokuratorzy musieli udowodnić, że sprawca użył przemocy lub groźby lub że wykorzystano jej bezradność (np. gdy była pod wpływem alkoholu), by móc zasądzić wyrok skazujący za gwałt.
„Jeśli osoba chce zaangażować się w czynności seksualne z osobą, która pozostaje nieaktywna lub daje niejednoznaczne sygnały, będzie musiała dowiedzieć się, czy druga strona jest chętna”.
„To tylko jeden krok z wielu, aby osiągnąć cel, w którym seksualność każdego człowieka jest w pełni szanowana” – powiedziała Maria Arnholm, członkini Partii Liberalnej podczas parlamentarnej debaty.
Parlament wezwał także rząd do przedstawienia rozwiązań dotyczących zwiększenia wyroków za gwałt i wyjaśnienia dlaczego stosunkowo wysoki odsetek zgłaszanych przypadków gwałtu nie prowadzi do zwiększenia liczby wyroków skazujących.
W 2015 r. zaledwie 22 procent wszystkich przestępstw seksualnych (w tym zarówno tych poważniejszych, jak i stosunkowo mniej poważnych) prowadzonych przez policję lub wymiar sprawiedliwości zakończyło się skazaniem sprawcy lub innym rodzajem kary. Wraz z nowym ustawodawstwem, zatwierdzonym w szwedzkim parlamencie 257 głosami przeciwko 38, Szwecja dołącza do innych krajów europejskich, takich jak Wielka Brytania i Niemcy, gdzie seks bez zgody uważa się za gwałt.
„To każdy akt fizycznej, psychicznej, seksualnej lub ekonomicznej przemocy, która ma miejsce między obecnymi lub byłymi małżonkami lub partnerami, bez względu na to, czy sprawca mieszka czy nie mieszka z ofiarą” – taką wspólną definicję przemocy w bliskich związkach dla wszystkich krajów Unii Europejskiej proponuje Europejski Instytut Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) w opracowanym słowniku dotyczącym przemocy wobec kobiet.
Słownik zawiera szczegółowy przegląd europejskich, międzynarodowych i krajowych definicji trzech najpoważniejszych form przemocy wobec kobiet: gwałtów, zabójstw kobiet i przemocy w bliskich związkach oraz proponuje jednolite definicje dla tych trzech form przemocy. O definicji gwałtu pisałyśmy w artykule „Jedną wspólną definicję m.in. gwałtu proponuje Europejski Instytut ds. Równości Płci”.
EIGE oprócz ogólnej definicji przemocy w bliskich związkach proponuje także ujednolicone definicje dla wszystkich czterech rodzajów przemocy – fizycznej, psychicznej, seksualnej i ekonomicznej. I tak wg Słownika
W polskim ustawodawstwie nie mówi się o przemocy w bliskich związkach, lecz o przemocy w rodzinie, która w Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zdefiniowana jest jako:
„jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu oraz innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.
Z kolei Art. 207. § 1. Kodeku Karnego mówi o tym, że „Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”
Jak widać z powyższych definicji w polskim prawie przemoc w rodzinie może dotyczyć wszystkich jej członków – nie tylko małżonków/partnerów. Ale trudno jednoznacznie stwierdzić, czy ustawa obejmuje byłego partnera/ małżonka, jeśli nie mieszkają razem. Ponadto w polskim prawie brakuje odniesienia do przemocy ekonomicznej.
W polskiej ustawie nie ma mowy także o przemocy wobec kobiet czy przemocy ze względu na płeć.
Tekst: Joanna Piotrowska, fundacja Feminoteka
Źródło: Glossary of definitions of rape, femicide and intimate partner violence
Islandia jest 30. krajem, który ratyfikował Konwencję Rady Europy o zwalczaniu i zapobieganiu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (Konwencja Stambulska). Konwencja będzie obowiązywać na Islandii od 1 sierpnia.
Choć Islandia była jednym z pierwszych krajów, które podpisały konwencję (zrobiła to w 2011 roku), to na jej ratyfikację trzeba było poczekać do dziś. Tyle trwało dostosowanie krajowego prawa do wymagań Konwencji. Przypomnijmy, że w marcu tego roku Islandia zmieniła prawo dotyczące gwałtów – za gwałt uznaje się stosunek seksualny bez zgody drugiej osoby.
Źródło: strona Rady Europy
Przy 110 głosach „za” i 30 „przeciw” Chorwacki parlament 14 marca 2018 roku ratyfikował w Konwencję Stambulską (Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej).
Wysokie poparcie dla tego tak ważnego międzynarodowego dokumentu udało się uzyskać, mimo protestów przeciwników Konwencji. W przeddzień głosowania tysiące osób wspieranych przez Kościół Katolicki protestowało przeciwko jej ratyfikacji. Podobnie jak w Polsce przeciwnicy twierdzili, że Konwencja otwiera drzwi do legalizacji małżeństw homoseksualnych.
Kościół katolicki w Chorwacji, do którego należy prawie 90 procent mieszkańców kraju, w ciągu ostatnich tygodni prowadził kampanię przeciwko ratyfikacji dokumentu, nazywając konwencję „herezją”. Protest, który odbył się na kilka tygodni przed głosowaniem przyciągnął ok. 10 tysięcy przeciwników.
Proces ratyfikacji poprzedzony był debatę i musiał być zaakceptowany przez rząd – ministrowie jednogłośnie poparli przyjęcie ustawy, o czym pisałyśmy 28 marca 2018 r.
Według opinii rządu ratyfikacja dokumentu wzmocni prawne, instytucjonalne i finansowe ramy zwalczania nieakceptowalnej i kryminalnej przemocy wobec kobiet, a także przemocy domowej. Przedstawiciele rządu podkreślali również, że pomimo tego, co twierdzą niektóre konserwatywne grupy, konwencja nie wymagałaby, aby ustawodawstwo krajowe uznawało trzecią płeć lub zmieniało definicję małżeństwa.
Źródło: Reuters
Pod koniec marca parlament Islandii uchwalił ustawę, która przenosi ciężar dowodu winy z osoby zgwałconej, która do tej pory musiała udowodnić, że nie wyraziła zgody na seks, na oskarżonego, który teraz musi udowodnić, że otrzymał wyraźną zgodę na stosunek seksualny.
Zgodnie z nowym prawem zgoda jest uznawana za ważną, gdy jest wyrażona z własnej woli. Nie zostanie uznana, jeśli wyrażona została pod wpływem groźby, przemocy lub innym bezprawnym przymusem. „Przemoc” oznacza tutaj także pozbawienie niezależności, gdy osoba jest uwięziona, podanie narkotyków lub innych środków zmieniających świadomość.
Za gwałt zostanie uznany także stosunek seksualny lub inna forma aktywności seksualnej z osóbami z zaburzeniami psychicznymi lub innej niepełnosprawności intelektualnej lub fakt, że z innych powodów osoba nie była w stanie wyrazić zgody lub zrozumieć jego znaczenia.
Co ciekawe parlament uchwalił tę ustawę niemal jednomyślnie (przy jednym głosie wstrzymującym się), chociaż inicjatorem zmiany prawa był Jón Steindór Valdimarsson – poseł opozycyjnej partii Reform, która ma zaledwie czterech przedstawicieli w parlamencie. „Mam nadzieję, że pomoże to w zapobieganiu kontaktom seksualnym bez zgody. Wierzę, że ta zmiana będzie miała znaczący wpływ i jest ważnym krokiem w kierunku ograniczenia przemocy seksualnej wobec kobiet” – powiedział poseł.
To kolejny kraj, który wprowadza zmiany w prawie, by lepiej chronić osoby doznające przemocy seksualnej. Niedawno pisałyśmy o zmianach w prawie szwedzkim. W ubiegłym roku także Irlandia wprowadziła definicję „zgody” do prawa karnego (napiszemy o tym wkrótce).
Działania te są zgodne z inicjatywą Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE), który zaproponował ujednolicenie definicji gwałtu we wszystkich krajach UE. Zaproponowana przez EIGE definicja także wprowadza terminy „zgody”(pisałyśmy o tym w tekście „Jedną wspólną definicję m.in. gwałtu proponuje Europejski Instytut ds. Równości Płci”.
Coraz więcej krajów podejmuje działania, mające na celu lepszą ochronę ofiar przemocy seksualnej, a także działania zapobiegające temu zjawisku – Wielka Brytania wzywa do podjęcia „pilnych działań”, mających na celu lepszą ochronę ofiar molestowania seksualnego w miejscu pracy, zaś Francja wprowadza mandaty za molestowanie seksualne w miejscach publicznych i ruszyła z kampanią edukacyjną przeciwko molestowaniu seksualnemu w transporcie publicznym.
Francja wprowadzi nowe przepisy, mające na celu zwalczanie molestowania i wykorzystywania seksualnego w miejscach publicznych. Przygotowywana ustawa przewiduje karanie mandatami na miejscu wydarzenia.
Kary za nękanie na ulicy wahać się będą od 90 do 750 EUR (400-3000 PLN). Grzywna ta może być wyższa w przypadku recydywistów bądź też innych obciążających okoliczności.
– Wysokość kary ma z jednej strony odstraszać potencjalnych sprawców, a z drugiej chodziło nam o to, by sprawca mógł zapłacić mandat na miejscu, dzięki czemu prawo będzie skuteczne – tłumaczy Marlene Schiappa, ministerka ds. Równości.
Karane będą m.in, takie zachowania jak gwizdanie, nieprzyzwoite uwagi lub agresywne wymuszanie podania numeru telefonu, poniżające lub upokarzające komentarze czy też agresywne i obraźliwe zachowanie seksualne lub seksistowskie wobec innej osoby osoby w miejscu publicznym.
Schiappa nie zgadza się z zarzutami, że takie zapisy zabiją flirt. – Jest dokładnie odwrotnie. Chcemy zachować flirt, rycerstwo i l’amour a la francaise, ale przy założeniu, że najważniejsza jest zgoda. – Między dorosłymi osobami, które wyrażają zgodę, wszystko jest dozwolone – możemy uwodzić, rozmawiać, ale jeśli ktoś powie „nie”, to oznacza ono „nie” i koniec – dodaje ministerka.
Zmiany te mają we Francji wysokie poparcie społeczne. Przeprowadzony sondaż pokazał, że aż 92% osób we Francji uważa te rozwiązania za słuszne.
Projekt ustawy zostanie przedyskutowany w parlamencie w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
Mandaty za molestowanie seksualne w miejscach publicznych to tylko jedno z kilku rozwiązań wprowadzanych w ramach akcji rządu francuskiego „Zero tolerancji dla molestowania seksualnego”. Zostanie także uruchomiona specjalna linia telefoniczna czynna 24 godziny na dobę, ustawa zmieni także wiek na 15 lat, w którym osoba małoletnia jest uznawana za zdolną do wyrażenia zgody na stosunek seksualny z osobą dorosłą w wieku powyżej 18 roku żcyia. Nowe prawo zapewni także osobom, które zostały zgwałcone jako dzieci, więcej czasu na złożenie skargi – termin ten wydłużono o dodatkowe 10 lat. Ustawa zwiększy także sankcje wobec cyberprzemocy i molestowaniu seksualnemu w sieci, zwłaszcza w przypadkach grupowych ataków wobec jednej osoby.
Źródło: The Week, The Guardian
Po dwóch wizytach w Polsce, w grudniu i lutym, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka wzywa rząd polski do prowadzenia konstruktywnego dialogu z organizacjami zajmującymi się kwestiami praw człowieka i praworządności, oraz do przywrócenia systemu mechanizmów kontroli koniecznych w funkcjonującej demokracji.
Birgit Van Hout, Przedstawicielka Regionalna Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka w Brukseli powiedziała, że „silne i aktywne społeczeństwo obywatelskie, które angażuje się w sprawy publiczne, mówi prawdę władzy, niezależnie od tego jak jest ona niewygodna, i stara się chronić prawa wszystkich ludzi, szczególnie tych najbardziej bezbronnych, jest podstawowym elementem zdrowej i stabilnej demokracji.” Tymczasem „przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego w Polsce czują się bezbronni”.
Przedstawiciele organizacji pozarządowych zajmujących się wolnością wypowiedzi podkreślili podczas spotkania w Warszawie, że ostatnie zmiany legislacyjne doprowadziły do narastającej ingerencji rządu w treści nadawane przez media publiczne, zmniejszając różnorodność przekazu, naruszając interes publiczny oraz zwiększając ryzyko autocenzury.
Wiele osób w kraju wyraziło zaniepokojenie faktem, że reformy Trybunału Konstytucyjnego i sądownictwa utorowały drogę interpretacji Konstytucji oraz prawa krajowego, przyczyniając się do braku pewności prawnej i poważnie osłabiając mechanizmy kontroli. Planowane reformy – dotyczące Sądu Najwyższego, Prokuratury i Krajowej Rady Sądowniczej – wejdą w życie 3 kwietnia 2018 r.
„Po wprowadzeniu w życie reform, z praktycznego punktu widzenia będzie to poważnym naruszeniem podziału władzy w Polsce” – powiedziała Pani Van Hout.
Ponadto obrońcy praw kobiet opisali wyraźne niepowodzenia ostatnich kilku lat, na przykład: przerwanie lub zmniejszenie finansowania dla organizacji zajmujących się prawami kobiet, oraz próby dalszego ograniczenia praw seksualnych i reprodukcyjnych w kraju, który ma już jedno z najsurowszych praw dotyczących aborcji w Europie. Zauważyli oni, że, pomimo demonstracji kobiet w listopadzie 2016 r. i zmuszenia rządu do porzucenia planu zaostrzenia ustawy aborcyjnej, nie nastąpiła żadna zmiana polityki rządu, ale raczej zmiana strategii, ze stopniowymi ograniczeniami praw seksualnych i rozrodczych.
Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka zachęca Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej do dalszego angażowania się w sytuację praw człowieka w Polsce.
Całość relacji: www.europe.ohchr.org
Umorzono postępowanie rzekomego wykorzystania dotacji przyznanej Fundacji Autonomia niezgodnie z przeznaczeniem – poinformowała fundacja.
„Z jednej strony – powinnyśmy się cieszyć – Autonomia nie jest już zobowiązana do zwrotu części wykorzystanych środków. Z drugiej strony – nie ma się z czego cieszyć – dobre imię fundacji zostało nadwyrężone, potrzebny i bardzo wysoko oceniony przez zatrudnionych przez Ministerstwo ekspertów projekt został w połowie realizacji przerwany i praktycznie nie ma szans na jego przywrócenie – czytamy w informacji od fundacji.
Ponadto zarzuty wobec Autonomii nie zostały w jednoznaczny sposób oddalone (nie uznano, że były bezpodstawne i oparte na fałszywych przesłankach, pismo o rozwiązaniu umowy przytaczało nieprawdziwe informacje), a praktyki wykraczające poza przepisy dotyczące kontroli w administracji publicznej i umowę między MRPiPS a Autonomią – nie zostały uznane za nieprawidłowe.
Sposób, w jaki doszło do odebrania dotacji Autonomii stanowi precedens. Np. nazwanie kontroli „monitoringiem” dało MRPiPS-owi możliwość ominięcia zawartych w umowie i prawie procedur, które gwarantować mają sprawiedliwe i rzetelne postępowanie w przypadku sporów dotyczących realizacji umowy. Żadna organizacja – mimo działania zgodnie z umową, przepisami i prawem, korzystając z publicznych pieniędzy, nie może się czuć pewnie i bezpiecznie.
Autonomia zwraca też uwagę na fakt, że takie działania ze strony instytucji publicznych mogą prowadzić do paraliżowania aktywności „niewygodnych” organizacji, a tym samym osłabiać społeczeństwo obywatelskie i demokratyczne mechanizmy.
„Organizacja, która otrzymuje dotację na realizację zadnia publicznego musi się spodziewać, że w każdym momencie realizacji zadania, może ono zostać bezpodstawnie przerwane. Zleceniodawca bez dowodów może żądać zwrotu wykorzystanych środków i zablokować realizację projektu.
Łatwo sobie wyobrazić, że tego rodzaju praktyki mogą być intencjonalnie wykorzystywane, po to by stawiać organizacje w bardzo trudnej sytuacji finansowej (np. konieczność zwrotu kilkudziesięciu tysięcy złotych) lub wręcz zmuszać do ich likwidacji” – pisze Autonomia. „Może to oczywiście powstrzymywać od aplikowania o dotacje na realizację zadań publicznych ze środków dystrybuowanych przez instytucje publiczne te organizacje, które zajmują się realizowaniem istotnych społecznie zadań, takich jak przeciwdziałanie przemocy, przeciwdziałanie dyskryminacji, ochrona praw człowieka i demokracji, czyli działań zgodnych z prawem i rekomendacjami – zarówno krajowymi, jak i międzynarodowymi, ale nie popieranych przez aktualnie rządzącą partię.”
Dla takich organizacji jak Autonomia, oznacza to w praktyce niemożność korzystania ze środków publicznych – krajowych i zagranicznych, o których przyznawaniu decydują polskie instytucje publiczne!
Dlatego Autonomia apeluje do organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które współpracują z administracją publiczną i korzystają ze środków publicznych o zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób są skonstruowane umowy dotacyjne na realizację zadań zleconych. Być może potrzebny jest wspólny postulat zmian w umowach, by nie powtórzyły się takie sytuacje jak nasza.
Autonomia z całym przekonaniem podkreśla jednocześnie, że to po stronie państwa (Polski) leży pozytywny obowiązek zapobiegania przemocy oraz ochrony ofiar przemocy. To państwo dysponuje środkami publicznymi (naszymi pieniędzmi) i jest zobowiązane do przeznaczania ich m.in. na ochronę swoich obywatelek (i innych osób mieszkających w Polsce) przed przemocą. Nie ustaniemy w żądaniu, by eksperckie organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które kompetentnie i rzetelnie zajmują się od lat takimi działaniami, np. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Centrum Praw Kobiet i inne, nie były pozbawiane dostępu do tych środków. A tak się dzieje od dwóch lat m.in. z pieniędzmi z Funduszu Sprawiedliwości. Nie godzimy się na to, by państwo polskie pozbawiało ofiary ochrony i pomocy. Żeby pozbawiało dziewczynki i chłopców takiej edukacji, która ograniczy przemoc ze względu na płeć. To jest łamanie polskiego prawa, w tym podstawowych praw i wolności człowieka. To jest działanie państwa polskiego przeciwko kobietom i dzieciom (jako najczęstszym ofiarom przemocy w rodzinie i przemocy seksualnej).
Fundacja Autonomia
Kraków, 28.02.2018
Od końca października wszystkie przesyłki zawierające zestawy leków służących do wykonania aborcji farmakologicznej, jak i tabletki antykoncepcji awaryjnej, wysyłane przez organizacje pomagające kobietom w naszym kraju, nie zostały dostarczone osobom, które ich potrzebują. Osoby te zostają bez informacji, gdzie znajdują się ich przesyłki. Poczta Polska (WER Warszawa) z niewiadomego powodu nie rejestruje ich na terenie kraju. Tym samym nie jest rozpoczynane postępowanie administracyjne związane z odrzuceniem przesyłki lub jej przesłaniem dalej do adresata. Przesyłki są zatem przetrzymywane w sortowni wbrew obowiązującym procedurom.
Takie działanie jest niezgodne z prawem. Przeprowadzenie aborcji w domu za pomocą tabletek poronnych jest legalne. Światowa Organizacja Zdrowia w swoich publikacjach (na stronie internetowej) bardzo jasno określa dawkowanie tych leków, aby przebieg aborcji farmakologicznej był możliwy w domu i bezpieczny dla życia i zdrowia kobiety.
Posiadanie na własny użytek sprowadzonych z zagranicy środków służących aborcji farmakologicznej również jest legalne. Leki Mifepriston i Misoprostol nie są wymienione na liście leków zabronionych w procedurze importu. Misoprostol jest dodatkowo lekiem zarejestrowanym w Polsce a jego zastosowanie jest powszechnie w szpitalach do terminacji ciąż martwych i leczenia niecałkowitych poronień.
Działania blokujące przekazywanie przesyłek zawierających Mifepriston i Misoprostol osobom, które ich potrzebują, jest nieuprawnionym ingerowaniem w osobiste decyzje życiowe.
Bezprawne zaprzestanie rejestracji przesyłek zbiegło się z informacją o wytycznych dla prokuratorów sugerowanych przez organizację Ordo Iuris i dotyczących wyciągania konsekwencji prawnych w stosunku do osób informujących oraz pomagających w wykonaniu aborcji poza Polską. Propozycje te są sprzeczne z prawami człowieka. W naszej opinii sprawy zatrzymania przesyłek oraz kolejna próba upolitycznienia aborcji są ściśle ze sobą powiązane.
Zwracamy się do wszystkich osób, które chcą i mogą nam pomóc w nagłośnieniu tej sprawy. Nie możemy pozwolić na to, aby urzędnicy i urzędniczki, celnicy i celniczki, oraz osoby z takich organizacji, jak Ordo Iuris działały poza obowiązującym prawem i skazywały osoby mieszkające w Polsce na drogie i ryzykowne podziemie aborcyjne. Osoba zdecydowana na aborcję przerwie ciążę, niezależnie od funkcjonującego prawa, czy dostępności przesyłek z lekami poronnymi. Bezprawne zatrzymywanie przesyłek jest narażeniem tych osób na niebezpieczeństwo. Jest zamachem na wolność nas wszystkich.
Aktywistki, aktywiści, dziennikarki, dziennikarze, polityczki, politycy, oraz wy, wszystkie osoby, które jesteście za prawem do wyboru – nie pozwólmy na ograniczanie nam swobody osobistej! W tym momencie kilkaset osób oczekuje na zestawy leków poronnych i nie wie czy w ogóle je otrzyma. Solidarność z tymi osobami to nasza siła!
Udostępniajmy to oświadczenie, by wspólnie zatrzymać samowolkę urzędniczą wymierzoną przeciwko osobom w niechcianych ciążach. Pomóżcie nam zmusić Pocztę Polską do wydania stanowiska w tej sprawie.
Amnesty International zaprasza na wyjątkowe spotkanie z Szirin Ebadi 4 października o godz. 20:00 w Zachęcie w Warszawie, które poprowadzi Sylwia Chutnik.
Amnesty International patronuje także książce Szirin Ebadi „Kiedy będziemy wolne: moja walka o prawa człowieka”. Szirin Ebadi to irańska prawniczka, działaczka praw człowieka, pierwsza kobieta, która była w Iranie sędzią oraz laureatka Pokojowej Nagrody Nobla w 2003 r.
Książka Szirin Ebadi określana jest jako raport działaczki praw człowieka w Iranie, ale również jako pamiętnik kobiety, zapis jej osobistych doświadczeń z kraju, w którym kobiety muszą wykazać się nadzwyczajną odwagą, by walczyć o swoje prawa. Ebadi relacjonuje masowe aresztowania, publiczne egzekucje i tortury na opozycjonistach. W migawkach z codziennego życia w Teheranie pisze zarówno o randkujących młodych Irankach, jak i policji moralnej, która decyduje o losie kobiety aresztowanej za wystający spod chusty kosmyk włosów.
Podczas spotkania z Szirin Ebadi porozmawiamy o prawach kobiet, o feministkach, matkach i córkach, o pracy prawników, sędziów – stojących po stronie praw człowieka i stających do nierównej walki z państwem policyjnym kontrolowanym przez ekstremistów.
English below
(fot. Pamela Zapata)
Jeżeli jesteś migrantką, mieszkasz lub dopiero co przyjechałaś do Polski i interesuje Cię tematyka przeciwdziałania przemocy seksualnej, a zwłaszcza molestowania w pracy czy na ulicy, to jest oferta dla Ciebie.
Zapraszamy kobiety, które chcą przeszkolić się z zakresu przeciwdziałania przemocy seksualnej, dowiedzieć się czym są stereotypy płciowe, zapoznać się z zagadnieniem granic osobistych oraz odbyć trening asertywności , a także zdobyć wiedzę o psychologicznych i prawnych aspektach przemocy.
Nasz projekt jest finansowany z programu EU Daphne i nazywa się „Draw the line / Wyznacz granicę”. Jego głównym celem jest podniesienie świadomości na temat przemocy seksualnej, a zwłaszcza molestowania seksualnego. Odbiorczyniami są migrantki i uchodźczynie, które pozostają narażone na przemoc seksualną i molestowanie w przestrzeni publicznej, na przykład w miejscu pracy, na uczelni, w sklepie czy autobusie, ze względu na płeć, ale także pochodzenie.
Projekt realizujemy w partnerstwie z pięcioma krajami Unii Europejskiej – Austria, Wielka Brytania, Hiszpania, Grecja i Bułgaria. Uważamy, że istnieje potrzeba wzmocnienia kobiet przybywających do krajów, w których mieszkamy, wsparcia ich i pokazania, że są tutaj na równych prawach ze wszystkimi obywatelkami i obywatelami.
Zapraszamy do udziału w 3 bezpłatnych szkoleniach. Każde z nich będzie trwało ok. 6 godzin (zapewniamy tłumaczenie). Po trzech zjazdach szkoleniowych osoby uczestniczące przeprowadzą warsztaty zaliczeniowe, za które dostaną wynagrodzenie oraz certyfikat. Jako przeszkolone liderki będą przekazywać wiedzę w swoich społecznościach: zaproszą kobiety ze swojego otoczenia lub porozumiewające się w tym samym języku, przeszkolą je pod okiem i ze wsparciem superwizorki z wcześniej zdobytej wiedzy, z poszanowaniem i zrozumieniem różnic kulturowych.
Pierwsze warsztaty planowane są na 23 września 2017r.
Uwaga! Terminy mogą ulec zmianie!
Aby zapisać się na szkolenie lub dopytać o szczegóły zapraszamy do kontaktu z koordynatorką projektu Natalią Skoczylas poprzez e-mail: [email protected]
Rekrutacja trwa do 20 sierpnia.
—
If you are a migrant, you live or plan to live in Poland and are interested in the subject of combating sexual violence, especially harassment at work or on the street, this is an offer for you.
We’d like to meet women who want to learn how to combat sexual violence, find out what gender stereotypes are, get familiar with personal boundaries, do assertiveness training, and learn about the psychological and legal aspects of violence.
Our project is financed by EU Daphne Programme and is called „Draw the line / Wyznacz Granicę” Its main purpose is to raise awareness about sexual violence, especially sexual harassment. Recipients are migrants and refugees who are exposed to sexual violence and harassment in public spaces, such as the workplace, the university, the store or the bus, for reasons of gender or origin.
The project is being implemented in partnership with five European Union countries – Austria, Great Britain, Spain, Greece and Bulgaria. We think there is a need to strengthen women arriving in the countries in which we live, support them and show that they are here on equal terms with all citizens.
We invite you to participate in 3 trainings which will be free of expense. Each training lasts about 6 hours (translation included). After the three training sessions, the participants will conduct a final workshop for which they will receive remuneration and certificate. As trained leaders they will share knowledge in their communities: they will invite women from their environment or speak in the same language, train them under the supervision and support of our trainer, with respect and understanding of cultural differences.
Planned date of first workshop session: 23rd September 2017.
Attention! Date may be changed!
To sign up for training or to ask for details, please contact the project coordinator Natalia Skoczylas via e-mail: [email protected]
Recruitment ends on 20th August.
