Dziś Sejm niemal jednogłośnie (przy jednym głosie wstrzymującym się) przegłosował zmianę trybu ścigania gwałtów z wnioskowego na z urzędu. Najprościej rzecz ujmując jest to zmiana trybu ścigania z barbarzyńskiego na cywilizowany.
Nareszcie osoby, które doświadczyły gwałtu będą przesłuchiwane tylko raz, dopuszczalna jest nieobecność ofiary gwałtu w sądzie, ofiary gwałtów będą przesłuchiwane w tzw. przyjaznych pomieszczeniach w obecności psychologa, ich zeznania będą nagrywana, by nie musiały ich powtarzać kilkukrotnie i narażać się na powtórną traumę; osoba pokrzywdzona nie będzie musiała zeznawać w obecności gwałciciela.
Dotychczas, aby prokuratura mogła wszcząć postępowanie w sprawie gwałtu, potrzebna była zgoda (formalny wniosek) osoby pokrzywdzonej, ofiary gwałtu były wielokrotnie przesłuchiwane i to w obecności oskarżonego o gwałt. Dzięki nowym przepisom wystarczy samo zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, by prokuratura lub policja będzie wszczęła postępowanie.
Jeśli do zmian w prawie dojdą procedury dla policji, służby zdrowia i prokuratury, zapewniające pełną ochronę ofiar gwałtów, szkolenia dla wszystkich służb i akcja informacyjno-edukacyjna, będzie to prawdziwy przełom w Polsce, w której od 1989 roku o problemie gwałtów praktycznie nie rozmawiano. Nie było ani jednej ogólnopolskiej rządowej kampanii dotyczącej tego problemu.
Policja odnotowuje ok. 2 tysięcy przypadków gwałtów rocznie, tymczasem szacuje się, że ciemna liczba ofiar przemocy seksualnej (w tym próby wymuszenia gwałtów) wynosi od 90 do nawet 200 tysięcy rocznie. Gwałtu przede wszystkim doświadczają kobiety, w niemal 90% przypadków sprawca by znany ofierze – był to mąż, parter, kolega lub inny znajomy. Większość kobiet nie zgłasza się na policję z powodu wstydu i lęku także przed procedurami, które nie chroniły ich w żaden sposób (przeczytaj raport Feminoteki: Dość milczenia. Przemoc seksulana wobec kobiet i problem gwałtu w Polsce).
Sejm już wypowiedział się pozytywnie w sprawie zmian. Teraz projekt trafi do Senatu. Liczymy, że i tam spotka się z pełnym zrozumieniem i senatorowie nie będą zwlekać z zatwierdzeniem zmian. Ofiary gwałtu potrzebują ich natychmiast.
Joanna Piotrowska
