Matematyczny Nobel, czyli Medal Fieldsa – najwyższe wyróżnienie w dziedzinie matematyki, został przyznany po raz pierwszy w historii kobiecie. Jest nią pochodząca z Iranu 37-letnia Maryam Mirzakhani, profesorka Uniwersytetu Stanforda.
Mirzakhani nagrodzono za badania „dynamiki i geometrii powierzchni Riemanna oraz przestrzeni moduli na tych powierzchniach”.
Powierzchnie Riemanna to w uproszczeniu wszelkie dwuwymiarowe zakrzywione i gładkie powierzchnie znane z naszego codziennego doświadczenia, m.in. zwykła sfera, opona (czyli torus, jakby powiedział matematyk), czy też precel.
Mirzakhani urodziła się w Teheranie i jako dziewczynka chciała być pisarką. Jak opowiadała magazynowi „Quanta”, wyobrażała sobie często przygody superbohaterki, supermana w spódnicy, która dokonuje wielkich rzeczy.
Jak dowiedziała się Gazeta Wyborcza Mirzakhani w 1994 roku, zdobyła złoty medal na międzynarodowej olimpiadzie matematycznej (po raz pierwszy w irańskim zespole była wtedy dziewczyna), w kolejnym roku też miała złoto zdobywając maksymalną liczbę punktów.
Po tym sukcesie zdecydowała się na ścieżkę naukową. Po ukończonych studiach na Politechnice w Teheranie zrobiła doktorat w Harvardzie.
Więcej o samej nagrodzie i nagrodzonej na serwisie Gazety Wyborczej.