TELEFON DLA KOBIET DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY

Телефон для жінок, які зазнають насильства

CZYNNY PONIEDZIAŁEK-PIĄTEK
OD 11.00 DO 19.00

Активний з понеділка по п’ятницю з 14:00 до 19:00

Szukaj
Close this search box.

TORUŃ | 28.05 | Pokaz filmu „Solidarność według kobiet”

solidarnośćwgkobietPOKAZ FILMU „SOLIDARNOŚĆ WEGŁUG KOBIET”

W ramach cyklu „Płeć w kulturze”

 

Wydział Humanistyczny UMK, Instytut Filozofii UMK oraz CSW „Znaki czasu” w Toruniu zapraszają na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Płeć w kulturze”.  Tym razem zaprezentujemy film dokumentalny Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego „Solidarność według kobiet”, po którym zapraszamy na debatę z udziałem twórców filmu oraz działaczkami toruńskiej Solidarności: Krystyną Kutą, Dorotą Zawacką-Wakarecy oraz Marią Anną Karwowską, spotkanie poprowadzi Maria Wincławska (Wydział Politologii i Stosunków Międzynarodowych UMK).

czwartek, 28 maj 2015, godz. 17.00

Kino Centrum, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”, ul. Wały Gen. Sikorskiego 13, 87-100 Toruń

WSTĘP WOLNY

 

Matronat: Studia podyplomowe z zakresu gender IF UMK

www.studiagender.umk.pl

 

 

Pełnometrażowy film dokumentalny „Solidarność według kobiet” opowiada historię kilkunastu odważnych Polek, których mądrość, determinacja i zaangażowanie w opozycję lat 80. wpłynęły na zmianę realiów politycznych w Polsce. Tym, co spaja dwie płaszczyzny filmu, jest postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Urodzona w 1981 roku symboliczna córka Solidarności próbuje odzyskać dla kobiet miejsce w narracji historycznej.

Twórcy filmu:

MARTA DZIDO (scenarzystka, reżyserka)

Pisarka, dokumentalistka, montażystka. Autorka powieści „Ślad po mamie”,”Małż”, „Matrioszka”. Tłumaczona na wietnamski, węgierski, niemiecki. Stypendystka programów: Homines Urbani, Młoda Polska, Wyszehradzkich Rezydencji Literackich oraz Ministra Kultury. Absolwentka PWSFTviT w Łodzi. Autorka zdjęć do filmu dokumentalnego „Podziemne państwo kobiet”. Razem z Piotrem Śliwowskim zrealizowała filmy dokumentalne: „Paktofonika- hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”, nagrodzony the Hollywood Eagle Documentary Award i specjalną nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

PIOTR ŚLIWOWSKI (reżyser, producent)

Dokumentalista, producent. Studiował stosowane nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 2005 – 2012 jako reporter, autor audycji i wydawca programów na żywo współtworzył TVP Kultura. Od 2007 pod szyldem Emotikonfilm realizuje różne formy filmowe. Jako więzień 433 brał udział w projekcie Artura Żmijewskiego „Powtórzenie” (Biennale, Wenecja, 2005). Razem z Martą Dzido zrealizował nastepujące filmy dokumentalne: „Paktofonika- hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”. Był także pomysłodawcą i autorem cyklu dokumentalnego „Kultura niezależna w PRL”.

Uczestniczki panelu:

KRYSTYNA KUTA (pseudonim Anna Czartek)

członkini Solidarności Walczącej, figurantka SOR „Klub”,  SOR „Sprzątaczka”

członkini Unii Wolności, poetka

Studiowała filologię polską na UMK w Toruniu (nie ukończyła z powodów rodzinnych i politycznych). Działaczka opozycyjna od roku 1978. Współpracowała ze środowiskiem KOR, organizowała grupy samokształceniowe, kolportaż ‘bibuły’ (pierwszą książką, którą przywiozła było „Państwo Polskie państwo podziemne” Władysława Bartoszewskiego), akcje zbierania podpisów pod petycją rozwiązania ZMS. Jako pracownica Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego (a potem: Zarządu Regionalnego) NSZZ „Solidarność” w Toruniu utworzyła i redagowała legalny periodyk związkowy pt. „Sprawy”. Od kwietnia do lipca 1984 r. osadzona w areszcie śledczym w Toruniu (a potem w Grudziądzu), zwolniona wskutek abolicji z okazji 40-lecia PRL). Współredagowała toruński podziemny periodyk „Nadwiślanin”. Publikowała wiersze, m. in. W „Tygodniku Mazowsze” oraz dwóch zbiorach wydanych podziemnie w latach 1984 i 1985. W 2000 roku przyznano jej odznakę Zasłużony Działacz Kultury, a w rok później – Srebrny Krzyż Zasługi. Pracowała w internacie Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego w Toruniu, dzisiaj na własny rachunek. Ma dwoje pełnoletnich dzieci, wciąż pisze wiersze…

Więcej informacji pod adresem: http://w.icm.edu.pl/t/kuta.htm

 DOROTA ZAWACKA-WAKARECY

członkini „Solidarności”, działaczka społeczna, prezes Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek w Toruniu, chemiczka

Ukończyła studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie pracowała do 1990 roku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności”, po wprowadzeniu stanu wojennego działała w niejawnych strukturach związku, zajmowała się m.in. dystrybucją wydawnictw niezależnych. Od 1982 członek TKZ, w latach 1983 i 1984-1989 skarbnik; do 1989 łączniczka RKW, prowadziła punkt kontaktowy oraz hurtowy kolportaż podziemnej prasy i ulotek w miejscu pracy. W latach 1983-1984 dostarczała wodór do balonów z nadajnikami pierwszego Radia „S” Toruń oraz materiały chemiczne do wyrzutni ulotek.

Od 1990 związana z Fundacją Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek. Współpracowała z generał Elżbietą Zawacką przez ok. 25 lat przy opracowywaniu akt Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej ZWZ i AK. Realizuje projekty historyczne, m.in. konferencje popularnonaukowe i prelekcje wśród młodzieży, inicjowała fundowanie obelisków, tablic i pomników poświęconych uczestnikom II wojny światowej. Organizuje także zjazdy kombatantów. W 2009 została powołana w skład rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku pierwszej kadencji. W 1998 roku została dyrektorką Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu, do 2004 roku uczyła chemii.

MARIA ANNA KARWOWSKA

ekspert Zarządu Regionu NSZZ  „Solidarności”, działaczka w strukturach „Podziemnej Solidarności”, prawniczka i ekonomistka

Doktoryzowała się z prawa, pracowała wiele lat na Wydziale Nauk Ekonomicznych UMK (WEiZ) i przez wiele lat pełniła funkcję kierownika Zakładu Finansów. Wykształciła wiele pokoleń ekonomistów.  W okresie działania Solidarności w latach 1980 i 1981 współtworzyła koncepcje wprowadzania elementów gospodarki wolnorynkowej do gospodarki centralnie zarządzanej. Uczestniczyła w I i II Zjeździe NSZZ „Solidarności”. Była autorką gospodarczych ocen publikowanych w podziemnej gazetce „Wolne Słowo”. Współpracowała z „Radiem Solidarność”, z  Punktem Pomocy Charytatywnej, przez krótki okres była szefem Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Odznaczenia przyznane przez: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej – 2001, Zasłużony Działacz Kultury, Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego – 2011, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Marszałka Województwa Kujawsko Pomorskiego – 2011,w uznaniu zasług  na rzecz walki o niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej i prawa człowieka.

Prowadzenie:

MARIA WINCŁAWSKA

adiunkt w Katedrze Systemu Politycznego RP na Wydziale Politologii i Stosunków Międzynarodowych UMK. Studiowała politologię i socjologię na UMK oraz w University College London.  Przez dwa lata była Associate Research Assistant w The University of Queensland (Australia).  Brała udział w ponad 20 konferencjach i sympozjach naukowych, w tym w kilku międzynarodowych Londyn, Durban (RPA), Barcelona, Ołomuniec, Lizbona, Getteborg, Reyjkjavik, Madryt, jest członkiem zespołu badawczego „Party Members and Activists” działającego przy International Sociological Association, założycielką sekcji „Partie i systemy partyjne” przy Polskim Towarzystwie Nauk Politycznych.  Jest autorką prac z zakresu socjologii polityki i partii politycznych oraz women studies. Jest członkiem zarządu Instytutu Badań Polityczno-Prawnych.  W tej chwili jej główne zainteresowania badawcze koncentrują się na wokół roli i funkcjonowaniu partii politycznych oraz systemów partyjnych w państwach demokratycznych, w tym przede wszystkim w Polsce i w krajach anglosaskich.

 

Płeć w kulturze – cykl pokazów i debat organizowany przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Kino Centrum CSW.

 

Trailer filmu można zobaczyć tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=gM42QiNq8kw

„Solidarność według kobiet” | 6-10marca | pokazy filmu w całej Polsce

Z okazji 8 marca w kinach w całej Polsce odbędą się pokazy specjalne filmu dokumentalnego „Solidarność według kobiet”.  Zapraszamy do udziału w seansach oraz spotkaniach z bohaterkami i twórcami filmu:
06.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon (spotkanie z udziałem Henryki Krzywonos i twórców filmu)
07.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon (spotkanie z udziałem Joanny Gwiazdy, Ewy Ossowskiej, Małgorzaty Tarasiewicz oraz twórców filmu )
08.03. godz.17:00, Warszawa, kino Muranów
08.03. godz. 15:00, Słupsk, kino Rejs (pokaz z udziałem Anny Boguckiej-Skowrońskiej – działaczki Solidarności w regionie Słupskim)
08.03. godz. 17:45, Bydgoszcz, kino Orzeł
08.03. godz.16:00, Wrocław, kino Nowe Horyzonty (pokaz z udziałem Ewy Ossowskiej, Krystyny Sobierajskiej i Sławy Jabłońskiej oraz twórców filmu)
08.03. godz. 17:30, Ustka, kino Delfin
08.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon
09.03. godz.18:00, Katowice, kino Światowid (pokaz z udziałem Jadwigi Chmielowskiej, Ewy Ossowskiej oraz twórców filmu)
09.03. godz.18:00, Nowy Tomyśl, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna – Galeria na Piętrze
09.03. godz.18:15 Gdańsk, kino Helikon
10.03. godz.18:00 Olecko, kino Mazur
10.03. godz. 18:15 Gdańsk, kino Helikon
10.03. godz. 17:15, Kraków, Kino Pod Baranami (po projekcji spotkanie i dyskusja o filmie w Piwnicy Pod Baranami)



głosy o filmie:

” Obraz Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego to kino zaangażowane w najlepszym tego słowa znaczeniu. Od pierwszych minut daje się odczuć, że historia, którą opowiadają, aż kipi od emocji, a przecież twórcy nie uciekają do płytkiego sentymentalizmu. To dokument, który wciąga i angażuje. Śledzi się go jak dobre kino sensacyjne, w którym stawką jest prawda, odkrycie zapomnianych heroin solidarnościowej rewolucji.” – Michał Gawriłow, Jagielloński24.pl

„Przejmujący dokument Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego, w którym nie brakuje suspensu, tajemnicy ani tempa, upomina się o zapomniane bohaterki, umożliwiając nam spojrzenie na ostatnie trzydzieści parę lat historii Polski z nowej perspektywy.”- Konrad Wirkowski, Watch Docs

„Polecam rewelacyjny film dokumentalny „Solidarność według kobiet” autorstwa Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego. Masa wspaniałych archiwaliów, sporo ciekawych opowieści, kilka nieoczywistych diagnoz. Film pokazuje prawdziwą wielkość kobiet w polityce i ich wpływ na bieg historii.” – Agnieszka Graff, Wysokie Obcasy

„W filmie wiele jest scen-perełek, cudownych opowieści i zaskakujących wyznań” – Iwona Kurz, KINO

„Marta Dzido niczym Agnieszka z „Człowieka z marmuru” wyruszyła z kamerą w poszukiwaniu bohatera, tutaj bohaterek, które pomogą jej zrozumieć. Bez nich, bez ich historii, nie może poznać tak na serio historii miejsca, w którym mieszka” – Agnieszka Wiśniewska, Dziennik Opinii

„Świetny, ważny, poruszający” – Łukasz Maciejewski, krytyk filmowy

strona filmu www.solidarnoscwedlugkobiet.com
https://www.facebook.com/SolidarnoscWedlugKobiet

WROCŁAW | Zapraszamy na Manifę pod hasłem „Strajk kobiet teraz”

manifa-plakat

Zapraszamy na Manifę pod hasłem „Strajk kobiet teraz”, która odbędzie się 8 marca o godz. 13.00

Start spod pomnika Fredry a zakończenie Manify pod Pręgierzem w Rynku

 

Manifest:
„Kobiety do strajku generalnego! Płace i godziny czas zliczyć!”. Tak śpiewały nasze feministyczne poprzedniczki z włoskiego ruchu Walka Kobiet, wychodząc na ulice i domagając się sprawiedliwości w domu, w szkole i w fabryce. 40 lat po ich protestach to hasło wcale nie straciło mocy. 8 marca wychodzimy na ulicę, by wykrzyczeć: Strajk kobiet teraz!

Strajkujemy, ponieważ nie chcemy pracować za darmo. Strajkujemy, ponieważ nie chcemy pracować za grosze. Strajkujemy, bo mamy dość tego, że nasza siła i energia są wykorzystywane do pracy, która nas niszczy. Trwamy w ciągłej niepewności, nie mamy na nic czasu, coraz bardziej tracimy kontrolę nad naszym życiem. Harujemy od zlecenia do zlecenia, nie wiedząc, co przyniesie każdy kolejny miesiąc. Jedyny stabilny etat, jaki jest nam w stanie zapewnić państwo, to ten nieodpłatny, związany z pracą opiekuńczą. Jeśli zgodzimy się wziąć na siebie obowiązek wychowywania dzieci, mimo naszych niewielkich pensji musimy zadbać o ich zdrowie i edukację. W zamian co roku państwo odcina kolejne skrawki naszego bezpieczeństwa: emerytury, darmowa służba zdrowia, bezpłatne przedszkola i żłobki to dziś dobra luksusowe.

Kiedy walczymy o swoje podstawowe prawa, próbuje się nas uciszyć, nazywając „roszczeniowymi”. Gdy zaś odmawiamy „obowiązków”, stajemy się egoistkami niewygodnymi dla systemu. Kiedy się sprzeciwiamy, mówią nam, że przecież zawsze mamy wybór.

Nasza cierpliwość się wyczerpała. Nasz lęk przerodził się w gniew, bo wiemy, że bez nas ten system nie jest w stanie działać. Bez naszej codziennej pracy nie przetrwa ani państwo, ani ci, którzy wyzyskują nas w biurach i fabrykach. Dlatego wzywamy do strajku!
Dość darmowych nadgodzin, dość umów śmieciowych, dość głodowych pensji, bezpłatnych staży i praktyk! Dość ubóstwa i poniżenia, kiedy zajmujemy się tymi, którzy wymagają opieki. Nie zgadzamy się, by żyć w państwie, gdzie przetrwać mogą tylko najsilniejsi. Mamy dość segregacji klasowej, w której grubość portfela decyduje o tym, czy jesteśmy obywatelkami.

W Międzynarodowym Dniu Kobiet po raz kolejny manifestujemy, że chcemy godnie żyć. Wiemy, że lepszy świat jest możliwy. Możemy go wspólnie stworzyć. Matki, kobiety w ciąży, i wy które nie chcecie mieć dzieci, pracownice, bezrobotne, imigrantki, queery, emerytki i studentki, feminiści chodźcie z nami na Manifę!  Bądźmy solidarne teraz – bądźmy solidarne w walce.
Strajk kobiet teraz!
Wydarzenia towarzyszące Manifie:

8 marca 2015, godz. 16.00

Pokaz filmu „Solidarność według kobiet” w reżyserii Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego
Po filmie o godz. 18 – dyskusja z udziałem Ewy Ossowskiej, Krystyny Sobierajskiej i Sławy Jabłońskiej oraz twórcami filmu – Martą Dzido i Piotrem Śliwowskim.
Spotkanie poprowadzą: Natalia Sawka i Katarzyna Lubiniecka.
Bezpłatne wejściówki są do odebrania w kasach Kina.
Szczegółowe informacje:
Inicjatywa 8 Marca
www.manifa.wroclaw.pl, www.facebook.com/ManifaWroclaw
[email protected]
tel. do rzeczniczek prasowych: 665 562 498, 665 567 165

 

BIAŁYSTOK: „Solidarność według kobiet” i spotkanie z twórcami | 22.01

solidarnośćwgkobietBiałostocki Ośrodek Kultury oraz Oddział IPN Białystok zapraszają na pokaz filmu „Solidarność według kobiet” połączony ze spotkaniem z twórcami filmu: Martą Dzido i Piotrem Śliwowskim

22.01.2015, godz. 17.00 w kinie Forum (ul. Legionowa 5, Białystok)
wstęp wolny

To pierwszy polski pełnometrażowy dokument współfinansowany z crowdfundingu!

Dokument Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego opowiada historię kilkunastu odważnych Polek, których mądrość, determinacja i zaangażowanie w opozycję lat 80. wpłynęły na zmianę realiów politycznych w Polsce. Tym, co spaja dwie płaszczyzny filmu, jest postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Urodzona w 1981 roku symboliczna córka Solidarności próbuje odzyskać dla kobiet miejsce w narracji historycznej.

Bohaterki filmu miały przed sobą najlepsze lata życia. Dwudziestoparo-, trzydziestolatki, zamiast tak zwanej małej stabilizacji i względnego spokoju wybrały bunt. Próbowano niszczyć ich małżeństwa. Straszono, że jeśli nie pójdą na współpracę z bezpieką, ich dzieci trafią do domu dziecka albo spotka je nieszczęśliwy wypadek. Proponowano wyjazd z kraju w zamian za zaprzestanie działalności szkodzącej systemowi.
Nie przestały. Gdyby nie inicjatywa tych kilku zdeterminowanych kobiet, być może nie byłoby w naszej historii Sierpnia 80. Mówiono o nich: Damska Grupa Operacyjna… Celem była wolność i demokracja.
Zabrakło ich przy Okrągłym Stole. Dały o sobie zapomnieć, kiedy ich koledzy obejmowali najważniejsze stanowiska we władzach wolnej Polski. „Polityka – to nie dla mnie” – myślały. Walczą do dziś, ale w inny sposób niż wówczas.

GDAŃSK: 19.01 – pokaz filmu „Solidarność według kobiet”

solidarnośćwgkobietHistorię kilkunastu odważnych Polek, które swoją mądrością, determinacją i zaangażowaniem w działalność opozycyjną lat 80. przyczyniły się do zmian ustrojowych w Polsce – opowiada pełnometrażowy film dokumentalny „Solidarność według kobiet”. Po projekcji zapraszamy na spotkanie z bohaterkami filmu i jego twórcami.

film | „Solidarność według kobiet”, reż. Marta Dzido, Piotr Śliwowski, prod. 2014
miejsce | audytorium ECS, pl. Solidarności 1, wejście przez historyczną stoczniową Bramą nr 2
termin | 19.01.2015, poniedziałek, godz. 18
czas | 113 minut + spotkanie
wstęp | wolny
zapraszają | All About Freedom Festival, Metropolitanka i Krytyka Polityczna
zwiastun filmu | https://www.youtube.com/watch?v=gM42QiNq8kw

***

Autorzy dokumentu próbują odzyskać dla kobiet należne im miejsce w narracji historycznej. Rewolucja Solidarności, w powszechnym odbiorze, to bowiem sukces mężczyzn. Tymczasem w opozycji działały również kobiety. Na ostatniej prostej do wolności miały dwadzieścia, trzydzieści lat i często małe dzieci. Funkcjonariusze władzy próbowali niszczyć ich małżeństwa, straszyli odebraniem dzieci, albo wróżyli nieszczęśliwy wypadek. Wiele z nich usłyszało propozycję wyjazd z kraju. W stanie wojennym, kiedy mężczyzn pozamykano w więzieniach, kobiety przejęły ich role. Wydawały niezależną prasę, uruchomiły radiostację, wspierały rodziny internowanych.
Dziś na różne sposoby pozostają wierne idei solidarności. Henryka pomaga rodzinom w popegeerowskich wioskach. Barbara uczy młode kobiety jak być przywódczyniami. Joanna pisze felietony, w których krytykuje mechanizmy rządzące ekonomią. Ewa do dziś jest aktywną działaczką związkową.
„Solidarności nie da się powtórzyć, ale świadomość, że inny świat jest możliwy, pozwala zachować nadzieję” – mówi Joanna.
Przeszłość z teraźniejszością wiąże postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Ta przyszła na świat w 1981 roku, co czyni ją symboliczną córką Solidarności.

Po projekcji zapraszamy na spotkanie z Henryką Krzywonos, Bożeną Rybicką-Grzywaczewską, Ewą Zydorek, oraz Martą Dzido i Piotrem Śliwowskim. Rozmowę poprowadzi Agnieszka Wiśniewska.

„Solidarność według kobiet” to pierwszy polski pełnometrażowy dokument współfinansowany z crowdfundingu, czyli dobrowolnych wpłat prywatnych osób (wspieramkulture.pl).
Film powstał w partnerstwie publiczno-prywatnym z Instytutem Pamięci Narodowej, w koprodukcji z Instytutem Adama Mickiewicza, Instytucją Filmową Silesia Film i Europejskim Centrum Solidarności, przy wsparciu Polish American Congress Charitable Foundation, International Visegrad Fund, Fundacji im. Heinricha Bölla, Fundacji Obiektyw-Na, „Młoda Polska” – Programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, donatorów prywatnych.

scenariusz: Marta Dzido
reżyseria: 
Marta Dzido | Piotr Śliwowski
zdjęcia: 
Michał Wiśniowski | Magdalena Mosiewicz | Piotr Śliwowski
współpraca operatorska:
 Jacek Rudnicki | Bartłomiej Wieloszewski | Dominik Wysokiński | Tomasz Suski
montaż: 
Marta Dzido | Piotr Śliwowski
muzyka: 
Maria Holka udźwiękowienie: SCH
konsultacja historyczna:
 Natalia Jarska | Jan Olaszek
produkcja: 
Emotikonfilm Piotr Śliwowski, Polska 2014

BOHATERKI

Jadwiga Chmielowska
Członkini zarządu Solidarności MKZ Katowice, szefowa Solidarności Walczącej na Śląsku, ścigana listem gończym, dziewięć lat. Po 1989 roku działaczka na rzecz demokracji w krajach Europy Wschodniej.

Anna Dodziuk
Redaktorka podziemnego pisma „Robotnik”, współzałożycielka i redaktorka oku „Tygodnika Mazowsze”, wicedyrektorka Agencji Prasowej Solidarność. Po 1989 psychoterapeutka uzależnień.

Joanna Duda-Gwiazda
Współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych, członkini prezydium Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, współautorka 21 postulatów. Po roku 1989 roku pozostała w opozycji do partii rządzących.

Janina Jankowska
Reporterka Radia Solidarność, współtwórczyni Niezależnej Oficyny Fonograficznej NOWA, autorka tekstów dla „Tygodnika Mazowsze”. Po roku 1989 roku w kierownictwie Polskiego Radia i Telewizji.

Henryka Krzywonos 
Legendarna tramwajarka, czestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych. Po 1989 roku prowadziła rodzinny dom dziecka

Ewa Kubasiewicz 
Współorganizatorka strajku w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, w grudniu 1981 roku skazana na 10 lat pozbawienia wolności za rozpowszechnianie ulotki, działaczka Solidarności Walczącej. Po 1989 roku na emigracji we Francji.

Barbara Labuda

Działaczka Komitetu Obrony Robotników, szefowa Wszechnicy Związkowej NSZZ „Solidarność”, doradczyni zarządu Solidarności na Dolnym Śląsku. Po 1989 roku posłanka na Sejm.

Helena Łuczywo
Współzałożycielka pisma „Robotnik”, szefowa Agencji Prasowej Solidarność, redaktorka naczelna „Tygodnika Mazowsze”. Po 1989 roku współtwórczyni „Gazety Wyborczej”, a następnie koncernu medialnego Agora.

Ewa Ossowska
Uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w 1980 roku, współpracowniczka Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku na emigracji we Włoszech.

Alina Pienkowska
Działaczka Wolnych Związków Zawodowych, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych. Po 1989 roku senatorka, następnie radna miasta Gdańsk. Zmarła w 2002 roku.

Maryla Płońska
Współorganizatorka niezależnych obchodów rocznicy Grudnia ’70, działaczka Wolnych Związków Zawodowych, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku. Po 1989 roku na rencie. Zmarła w 2011 roku.

Zofia Romaszewska
Współzałożycielka Biura Interwencji KOR, współtwórczyni i spikerka konspiracyjnego Radia Solidarność. Po 1989 roku prowadziła Biuro Interwencji Kancelarii Senatu.

Bożena Rybicka
Współzałożycielka Ruchu Młodej Polski, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sekretarka Lecha Wałęsy. Zakładała Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym oraz Stowarzyszenie Wspólny Dom, później stanęła na czele Gdańskiej Fundacji Dobroczynności.

Grażyna Staniszewska
Szefowa Wszechnicy Solidarności na Podbeskidziu, jedyna kobieta reprezentująca stronę solidarnościową podczas obrad plenarnych Okrągłego Stołu. Po 1989 roku posłanka na Sejm, później posłanka do Parlamentu Europejskiego.

Jadwiga Staniszkis 
Socjolożka, jedyna kobieta wśród ekspertów doradzających strajkującym w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80, doradczyni NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku aktywna komentatorka życia politycznego.

Anna Walentynowicz
Działaczka Wolnych Związków Zawodowych, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych, współtwórczyni NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku pozostała w opozycji do partii rządzących. Zginęła w katastrofie smoleńskiej.

Ludwika Wujec
Współpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, współtwórczyni pisma „Robotnik”, redaktorka „Tygodnika Mazowsze”. Po 1989 roku zaangażowana w działalność polityczną i samorządową.

Ewa Zydorek

Psycholożka z wykształcenia, po 13 grudnia 1981 roku organizatorka pomocy internowanym i ich rodzinom; autorka w wydawnictwach podziemnych, działaczka NSZZ „Solidarność”. Od 2010 roku pełni funkcję sekretarza Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

TWÓRCY

Marta Dzido
Pisarka, dokumentalistka, montażystka. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Autorka zdjęć do filmu dokumentalnego „Podziemne państwo kobiet”. Razem z Piotrem Śliwowskim zrealizowała filmy dokumentalne: „Paktofonika – hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”, nagrodzony The Hollywood Eagle Documentary Award i specjalną nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Piotr Śliwowski
Dokumentalista, producent. Studiował stosowane nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jako reporter, autor audycji i wydawca programów na żywo współtworzył TVP Kultura (2005–2012). Od 2007 roku pod szyldem Emotikonfilm realizuje różne formy filmowe.

Michał Wiśniowski
Operator filmowy. Absolwent sztuki operatorskiej na Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie oraz fotografii i realizacji telewizyjnej w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Zrealizował ponad 20 filmów studenckich i kilka filmów dokumentalnych. Następny krok to film pełnometrażowy.

Magdalena Mosiewicz
Operatorka filmowa. Ukończyła Wydział Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Pracowała jako dziennikarka Pegaza i TVP Kultura. Współtworzyła internetową telewizję Instytutu Teatralnego e-teatr.tv. Kuratorka programu „Departament Propozycji” festiwalu Warszawa w Budowie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Zielony Jazdów w Centrum Sztuki Współczesnej. Autorka zdjęć do filmów dokumentalnych m.in. „Morgenrot”, „Biale Miasteczko”, „I did it!”, „Powtórzenie”. Jako reżyserka zrealizowała dokument „Ciągle wierzę” o Ewie Hołuszko, transseksualnej bohaterce Solidarności i jej życiu po 1989 roku.

Maria Holka
Kompozytorka, aranżerka, wokalistka, pianistka, autorka tekstów, muzykolog. Zajmuje się kompozycją i wykonawstwem muzyki filmowej, ilustracyjnej, reklamowej, teatralnej, dziecięcej a przede wszystkim- tworzy piosenki zarówno w zespole Retrospektakl którego jest współzałożycielką jak i w ramach działalności solowej. Współpracowała HYPERLINK „http://m.in” \t „_blank” m.in. z Theater fur Niedersachsen- Hildesheim, Polskimi Nagraniami, Radio Warszawa, Kinoradio, wyd. Soliton, Bahama Films, Unplugged Orchestra.

PODKOWA LEŚNA: Pokaz filmu „Solidarność według kobiet”

„Dzięki temu, że bohaterkami filmu są kobiety działające dziś w bardzo różnych środowiskach: biznesie, związkach zawodowych, organizacjach społecznych, polityce, ale też kobiety z różnych klas – obraz współczesnej Polski przez nie przedstawiany nie jest jednolity. I nie jest to też obraz, jaki oglądaliśmy z okazji różnych rocznic, kiedy świętowaliśmy 25-lecie wolności i 10-lecie członkostwa w Unii Europejskiej. Okrągłe słowa o wolności i morzu możliwości, jakie przed każdym z nas ta wolność otwiera, w filmie Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego już tak łatwo przez usta nie przechodzą.”
Z recenzji Agnieszki Wiśniewskiej z Krytyki Politycznej
10.01, sobota,  godz. 18:00, Kino Projekt, Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich, ul. Lilpopa 18 (Pałacyk Kasyno) oraz ul. Świerkowa 1, Podkowa Leśna
„Solidarność według kobiet”
Reżyser: Piotr Śliwowski, Marta Dzido
Występują: Jadwiga Chmielowska, Anna Dodziuk, Joanna Duda – Gwiazda, Janina Jankowska, Ewa Kubasiewicz – Houee, Henryka Krzywonos – Strycharska, Barbara Labuda, Helena Łuczywo, Ewa Ossowska, Zofia Romaszewska, Bożena Rybicka – Grzywaczewska, Grażyna Staniszewska, Jadwiga Staniszkis, Ludwika Wujec, Ewa Zydorek, Alina Pieńkowska, Anna Walentynowicz, Maryla Płońska
Kraj produkcji: Polska
Rok produkcji: 2014
Gatunek: dokument
Czas trwania: 113 min.Miały przed sobą najlepsze lata życia.

Dwudziestoparo-, trzydziestolatki, które zamiast tak zwanej małej stabilizacji i względnego spokoju wybrały bunt. Próbowano niszczyć ich małżeństwa. Straszono, że jak nie pójdą na współpracę z bezpieką, ich dzieci trafią do domu dziecka albo spotka je nieszczęśliwy wypadek.

Proponowano wyjazd z kraju w zamian za zaprzestanie działalności szkodzącej systemowi.

Nie przestały.

Kiedy w sierpniową sobotę 1980 roku zadowoleni z podwyżki robotnicy zakończyli strajk i chcieli wyjść ze Stoczni Gdańskiej, zamknęły bramy, tym samym rozpoczynając strajk solidarnościowy. Gdyby nie inicjatywa tych kilku zdeterminowanych kobiet, być może nie byłoby w naszej historii Sierpnia 80.

W stanie wojennym, kiedy mężczyzn pozamykano w więzieniach, kobiety przejęły ich role. Wydawały niezależną prasę, uruchomiły radiostację.

Nie zależało im na byciu we władzach Związku, nie dbały o to, by pełnić określone funkcje. Najważniejsza była praca i jej efekt.

Kiedy Radio Solidarność nadawało nielegalną audycję, mrugały światła w oknach całego miasta, na znak tego, że ludzie słuchają. Podziemny Tygodnik Mazowsze rozchodził się w nakładzie kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy.

Niektórzy mówili o nich: Damska Grupa Operacyjna…

Siłę dawała im wiara w sens rewolucji, nadzieja na zmianę, poczucie bycia razem.

Miały w perspektywie uwolnienie Polski od Związku Radzieckiego.

Celem była wolność i demokracja.

Zabrakło ich przy Okrągłym Stole. Dały o sobie zapomnieć, kiedy ich koledzy obejmowali najważniejsze stanowiska we władzach wolnej Polski. Polityka – to nie dla mnie – myślały.

Walczą do dziś, ale w inny sposób niż wówczas.

Henryka pomaga rodzinom w popegeerowskich wioskach. Joanna pisze felietony, w których krytykuje kapitalizm i mechanizmy, rządzące współczesną ekonomią. Barbara uczy młode kobiety, jak być przywódczyniami. Ewa do dziś jest aktywną działaczką związku NSZZ Solidarność.

Barbara twierdzi, że w wolnej Polsce, o którą walczyła, wciąż nie ma wolnych kobiet.

Jadwiga dziwi się: jaka wolna Polska?

Henryka na pytanie: gdzie jest dziś solidarność? odpowiada: u mnie w domu!.

Joanna podsumowuje: Solidarności nie da się powtórzyć, ale świadomość, że inny świat jest możliwy, pozwala zachować nadzieję.

2014 feministycznym okiem

Koniec starego i początek Nowego Roku, to czas podsumowań. W wielu miejscach będziemy mogli/mogły przeczytać, co takiego ważnego wydarzyło się w 2014 roku. My proponujemy naszą dziesiątkę najważniejszych naszym zdaniem wydarzeń mijającego roku. Lista jest otwarta – serdecznie zapraszamy i zachęcamy do jej uzupełniania!

stopgwaltom1. Wszedł w życie nowy zapis w Kodeksie Karnym. Od 1.01.2014 roku gwałt jest ścigany z urzędu.
Najprościej rzecz ujmując jest to zmiana trybu ścigania z barbarzyńskiego na cywilizowany. Nareszcie osoby, które doświadczyły gwałtu będą przesłuchiwane tylko raz w tzw. przyjaznych pomieszczeniach, ich zeznania będą nagrywane, by nie musiały ich powtarzać kilkukrotnie i narażać się na powtórną traumę.  Dopuszczalna jest nieobecność ofiary gwałtu w sądzie; osoba pokrzywdzona nie będzie musiała zeznawać w obecności gwałciciela.

2. Akcja One Billion Rising/ Nazywam się Miliard już po raz drugi odbyła się w Polsce i w tysiącach innych miejsc na świecie. Przyłączyły się kolejne miasta – w 2014 było ich 40. Akcja się rozwija. W 2015 roku zatańczy przeciwko przemocy wobec kobiet jeszcze więcej miast! W 2013 roku tańczyłyśmy, by nagłośnić problem gwałtów, w 2014 roku taniec był dedykowany prawu dziewczynek i dziewcząt do życia bez przemocy, do życia w szacunku i poczuciu bezpieczeństwa. Antyprzemocowym tańcem w 2015 roku będziemy chciały zwrócić uwagę na problem przemocy wobec kobiet z niepełnosprawnościami.
Strona akcji na Facebooku
Więcej o akcjach w 2014 i 2013: http://feminoteka.pl/nazywamsiemiliard

3. Po raz pierwszy ósmomarcowa Manifa przeszła ulicami Koszalina.
Odbywała się pod hasłem „Równość i różnorodność”, a jej zorganizowania podjęło się Koszalińskie Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej ERA. W koszalińskiej Manifie wzięło udział ok. 50 osób.

Małgorzata Fuszara4. Pełnomocniczką rządu ds. równego traktowania została prof. Małgorzata Fuszara. Od lat środowiska równościowe zabiegały właśnie o to, by to stanowisko objęła ekspertka a nie polityczka. Jest jedną z najwybitniejszych polskich ekspertek równościowych, genderowych. Dyrektorka ISNS UW, Ministra ds. Równości Płci i Przeciwdziałania Dyskryminacji w Gabinecie Cieni Kongresu Kobiet.  Wraz z prof. Bożeną Chołuj zakładała pierwsze Gender Studies przy Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

5. Powstał Voces Gaudiae (Głosy Radości), pierwszy w Polsce chór LGBTQ i przyjaciół. Pierwszy swój publiczny występ miał w październiku w kilku miejscach w warszawie z okazji Międzynarodowego Dnia Wychodzenia z Ukrycia. Voces Gaudiae został założony w sierpniu 2014 r. przez profesjonalnych muzyków. Teraz  liczy prawie 40 członków. To pierwsza tego typu inicjatywa w Polsce. Jej celem jest próba zaangażowania osób nieheteronormatywnych w działania kulturalne i społeczne oraz m.in. polepszenie wizerunku społeczności LGBTQ.

biedron6. Robert Biedroń został prezydentem Słupska ku zaskoczeniu wielu i radości, mamy nadzieję, jeszcze większej liczby osób. Zdumiewa nadal, ponieważ…  spełnia przedwyborcze obietnice – do pracy jeździ na rowerze lub komunikacją miejską, powołał pełnomocniczkę ds. zrównoważonego rozwoju, przygotowuje się do przeprowadzenia pierwszych konsultacji społecznych w mieście. Ciekawie zapowiada się także zakończenie roku – na sylwestrowej miejskiej imprezie będzie bigos gotowany przez Magdę Gesler, a zamiast fejerwerków, których zwierzęta panicznie się boją – lasery.

encyklopediagender7. Wyszła „Encyklopedia gender”
Praca nad nią trwała cztery lata, w jej tworzeniu wzięło udział 100 badaczek i badaczy, powstało blisko 200 haseł. Encyklopedia podsumowuje stan badań gender studies na Zachodzie i w Polsce; wyczerpująco i merytorycznie wprowadza w historię studiów feministycznych i queer. Osoby naukowo zajmujące się zagadnieniem płci kulturowej i studenci, skazani dotąd na żmudne poszukiwania wśród antologii i tekstów źródłowych, znajdą w Encyklopedii gender przekrojowe opracowanie zagadnień współczesnej humanistyki (m.in. z dziedziny nauk społecznych, o sztuce, a także antropologii, filozofii i teorii literatury). Początkujących czytelników i czytelniczki w tematykę płci kulturowej  wprowadzają  najwybitniejsze polskie badaczki i badacze związani z Instytutem Badań Literackich PAN.

cedaw8. Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet ONZ (CEDAW).z niepokojem przyjęł sprawozdanie rządu polskiego nt. równego statusu kobiet i mężczyzn w Polsce. „Polska musi promować równe prawa kobiet i mężczyzn. Powinna także przeciwstawić się próbom degradowania równości płci. Nawet jeśli robi to Kościół katolicki” – zarekomendował Komitet. Sporo miejsca Komitet poświęcił szczególnie gorącemu ostatnio w Polsce tematowi – powielania krzywdzących stereotypów i gender. ONZ jest zaniepokojony brakiem stanowczego przeciwstawienia się „prowadzonej przez polski Kościół katolicki kampanii przeciw 'ideologii gender'” ONZ zarzuca Polsce, że wciąż nie ratyfikowała konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet. Ustawa pozwalająca na ratyfikację dokumentu utknęła w Sejmie, bo posłowie i Kościół upatrują w nim walkę z tradycją.

cudzoziemcy9. W maju 2014 roku weszła w życie nowa Ustawa o cudzoziemcach, która umożliwiła cudzoziemkom i cudzoziemcom zalegalizowanie swojego pobytu w Polsce, ustawa objęła ochroną także ofiary handlu ludźmi. Dzięki ustawie ofiara handlu ludźmi, przy spełnieniu określonych warunków, ma prawo do: czasowego pobytu w ramach „czasu na zastanowienie”; czasowego pobytu w związku z podjęciem współpracy z organem ścigania; zwolnienia ze strzeżonego ośrodka lub aresztu dla cudzoziemców; ochrony przed zobowiązaniem do powrotu; stałego pobytu; otrzymania polskiego dokumentu tożsamości; pomocy w dobrowolnym powrocie.

solidarnośćwgkobiet10. W grudniu miała miejsce premiera filmu „Solidarność według kobiet”
Dwoje artystów: Marta Dzido i Piotr Śliwowski zrobili film o zapomnianych  bohaterkach solidarnościowej rewolucji, bo, jak mówi Marta Dzido: „Kiedyś myślałam, że wolność wywalczyli silni, brodaci mężczyźni. O nich mówiono wszędzie. Je pomijano. O nich mówi się w szkołach. Kobiet podziemia nie ma w podręcznikach.” Prace nad filmem rozpoczęły się w 2012 roku. Artyści poszukiwali pieniędzy na jego realizację m.in. poprzez portal wspieramkulture.pl. Udało się! Premiera filmu miała miejsce w grudniu 2014 roku. Zbiera  bardzo dobre recenzję. Mamy nadzieję, że w 2015 roku wejdzie także do kin.

1.

Film „Solidarność według kobiet” wchodzi na ekrany kin!

solidarnośćwgkobietMiały przed sobą najlepsze lata życia.

Dwudziestoparo-, trzydziestolatki, które zamiast tak zwanej małej stabilizacji i względnego spokoju, wybrały bunt. Próbowano niszczyć ich małżeństwa. Straszono, że jak nie pójdą na współpracę z bezpieką, ich dzieci trafią do domu dziecka albo spotka je nieszczęśliwy wypadek.

Proponowano wyjazd z kraju w zamian za zaprzestanie działalności szkodzącej systemowi.

Nie przestały.

Kiedy w sierpniową sobotę 1980 roku zadowoleni z podwyżki robotnicy zakończyli strajk i chcieli wyjść ze Stoczni Gdańskiej, zamknęły bramy, tym samym rozpoczynając strajk solidarnościowy. Gdyby nie inicjatywa tych kilku zdeterminowanych kobiet, być może nie byłoby w naszej historii Sierpnia 80.

W stanie wojennym, kiedy mężczyzn pozamykano w więzieniach, kobiety przejęły ich role. Wydawały niezależną prasę, uruchomiły radiostację.

Nie zależało im na byciu we władzach Związku, nie dbały o to, by pełnić określone funkcje. Najważniejsza była praca i jej efekt.

Kiedy Radio Solidarność nadawało nielegalną audycję, mrugały światła w oknach całego miasta, na znak tego, że ludzie słuchają. Podziemny Tygodnik Mazowszerozchodził się w nakładzie kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy.

Niektórzy mówili o nich: Damska Grupa Operacyjna

Siłę dawała im wiara w sens rewolucji, nadzieja na zmianę, poczucie bycia razem.

Miały w perspektywie uwolnienie Polski od Związku Radzieckiego.

Celem była wolność i demokracja.

Zabrakło ich przy Okrągłym Stole. Dały o sobie zapomnieć, kiedy ich koledzy obejmowali najważniejsze stanowiska we władzach wolnej Polski. Polityka – to nie dla mnie – myślały.

Walczą do dziś, ale w inny sposób niż wówczas.

Henryka pomaga rodzinom w popegeerowskich wioskach. Joanna pisze felietony, w których krytykuje kapitalizm i mechanizmy, rządzące współczesną ekonomią. Barbara uczy młode kobiety, jak być przywódczyniami. Ewa do dziś jest aktywną działaczką związku NSZZ Solidarność.

Barbara twierdzi, że w wolnej Polsce, o którą walczyła, wciąż nie ma wolnych kobiet.

Jadwiga dziwi się: jaka wolna Polska?

Henryka na pytanie: gdzie jest dziś solidarność?odpowiada: u mnie w domu!.

Joanna podsumowuje: Solidarności nie da się powtórzyć, ale świadomość, że inny świat jest możliwy, pozwala zachować nadzieję.

Pokaz specjalny, przedpremierowy z udziałem twórców odbędzie się 4 grudnia 2014 o godzinie 18:00 w kinie Muranów.

Uroczysty pokaz filmu z udziałem bohaterek odbędzie się 6 grudnia o godzinie 17:15 w kinie Muranów. Pokaz będzie jednocześnie premierą festiwalową filmu w ramach 14. Festiwalu Watch Docs.

Pokazy konkursowe filmu: 9 grudnia o godz. 20:30 w Kinie Antropos (Państwowe  Muzeum Etnograficzne) i 13 grudnia w kinie Muranów o godz. 17:00.

„Solidarność według kobiet”

Tutuł angielski: Solidarity according to women
Język: polski
Reżyser: Piotr Śliwowski, Marta Dzido
Występują: Jadwiga Chmielowska, Anna Dodziuk, Joanna Duda – Gwiazda, Janina Jankowska, Ewa Kubasiewicz – Houee, Henryka Krzywonos – Strycharska, Barbara Labuda, Helena Łuczywo, Ewa Ossowska, Zofia Romaszewska, Bożena Rybicka – Grzywaczewska, Grażyna Staniszewska, Jadwiga Staniszkis, Ludwika Wujec, Ewa Zydorek, Alina Pienkowska, Anna Walentynowicz, Maryla Płońska
Kraj produkcji: Polska
Rok produkcji: 2014
Gatunek: dokument
Czas trwania: 113 min