Dlaczego się tak ubrałaś? Dlaczego wracałaś sama? Dlaczego piłaś alkohol? Dlaczego nikomu nie powiedziałaś? Czemu się nie broniłaś? Chcesz mu zniszczyć życie?
Te pytania to tylko niewielki wycinek tego, co spotyka kobiety, które decydują się ujawnić przemoc. Victim blaming, czyli obwinianie pokrzywdzonej, to wciąż powszechne przekonanie, że osoba, która doświadczyła przemocy jest jej współwinna.
To doszukiwanie się w postępowaniu pokrzywdzonej czegoś, co mogłoby usprawiedliwić zachowanie sprawcy. To także przekonanie, że gdyby pokrzywdzona zachowała się inaczej, mogłaby uniknąć przemocy.
„Nie obwiniaj! Wspieraj” to kampania, którą prowadzimy w ramach 16 dni Przeciwdziałania Przemocy ze względu na Płeć.
Sprzeciwiamy się w niej obwinianiu pokrzywdzonych za to, co się wydarzyło.
W ramach kampanii „Nie obwiniaj! Wspieraj” będziemy obalać najczęściej występujące mity dotyczące przemocy, które przyczyniają się do przerzucania winy i odpowiedzialności za przemoc ze sprawcy na pokrzywdzoną.
Przygotowałyśmy dla Was:
rolki o mitach nt. przemocy, w których występują ekspertki z Feminoteki,
quiz poświęcony zjawisku obwiniania osób pokrzywdzonych,
spotkania online z przeciwprzemocowymi ekspertkami z Ukrainy (1 i 7.12) na Instagramie
oraz warsztaty WenDo w Warszawie.
Kampania potrwa do 10 grudnia, w którym przypada Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
30 czerwca nasza wystawa 888 88 33 79 88, promująca telefon pomocowy dla Ukrainek doświadczających przemocy, zakończyła swoje tournée po Polsce.
Odwiedziła 16 polskich miast i miejscowości. Celem wystawy było zachęcenie Ukrainek do korzystania z pomocy Feminoteki, w tym z numeru zaufania – tytułu wystawy, który działa codziennie w godz. 14.00 – 17.00. Instalacja była dostępna przez 146 dni i zobaczyło ją ponad 3 tysiące osób. Wsparło nas ponad 50 lokalnych organizacji i instytucji.
Szczególne podziękowania dla organizacji, które koordynowały lokalne ekspozycje:
Lubuskie Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet BABA Grupa nieformalna One Billion Rising Nazywam Się Miliard – Szczecinek Kobiecy Słupsk i UM Słupsk Filia Nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chojnicach Fundacja Studio M6 i Społeczna Agencja Pośrednictwa Fundacja Internationaler Bund Polska TAK Trójmiejska Akcja Kobieca Homo Faber Fundacja Banici Zamojscy Dom z Ogrodem Fundacja To Tutaj-Oficyna Fundacja LWF w Polsce Wrocławski Instytut Kultury Gmina Kolsko
Pozostałe organizacje wspierające:
Zespół Interdyscyplinarny ds Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Szczecinku Fundusz Tratwa Szczecinek Grupa nieformalna Feminited Miasto Szczecinek Soroptymistki Słupsk Centrum Inicjatyw Społecznych Stowarzyszenie im. Krzysztofa Komedy Filia Nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej Świetlica Parasolka/Stowarzyszenie Pomocomocni Punkt Konsultacyjny dla Uchodźców z Ukrainy/Centrum Edukacyjno-Wdrożeniowego Ośrodek Profilaktyki Rodzinnej Radio Weekend Centrum Integracji „Łącznik” Stowarzyszenie Dobra dla Dobra Fundacja New Story Fundacja EMIC Urząd Miasta Krakowa Mental Health Helpline Fundacja Zustricz Punkt Informacyjny dla Obcokrajowców Centrum Wielokulturowe Fundacja LWF w Polsce – Centrum Społeczności w Gdańsku Gdańsk Pomaga Centrum Wsparcia Imigrantek i Imigrantów w Gdańsku Fundacja RC we Wrzeszczu Centrum Wsparcia Uchodźców w Oliwie Baobab Błonie 4 Punkt Wydawania Pomocy Osobom w Kryzysie Uchodźczym Fundacja Lapigua – Lapigua Foundation Stowarzyszenie Lokalnie i Globalnie Biblioteka Publiczna w Zgierzu MyTPlay Biblioteka Miejska w Łodzi Biblioteka Odyseja Lokal w Bytomiu Stowarzyszenie RazemBB BWA Wrocław Centra Społeczności LWF w Gdańsku, Zgierzu, Bytomiu, Bielsku-Białej, Wrocławiu i Ostródzie
Projekt współfinansowany przez: Americares Avon Kontra Przemoc UNFPA ReiIncluGen
Pomysł na realizację kampanii informacyjnej w formie wystawy telefonu pomocowego zawdzięczamy Agencji Feeders.
Наша виставка 888 88 33 79 88, яка популяризує лінію допомоги українським жінкам, які зазнали насильства, завершила своє турне Польщею. Її метою було заохочення українських жінок скористатися допомогою Фемінотеки, зокрема, телефоном довіри який є назвою виставки, та працює щоденно з 14.00 до 17.00.
Виставка відвідала польських міст.
Інсталяція була доступна днів і її переглянули понад людей.
Нас підтримали понад місцевих організацій.
Окрему подяку хочемо висловити організаціям, які координували місцеві виставки:
Lubuskie Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet BABA Grupa nieformalna One Billion Rising Nazywam Się Miliard – Szczecinek Kobiecy Słupsk i UM Słupsk Filia Nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chojnicach Fundacja Studio M6 i Społeczna Agencja Pośrednictwa Fundacja Internationaler Bund Polska TAK Trójmiejska Akcja Kobieca Homo Faber Fundacja Banici Zamojscy Dom z Ogrodem Fundacja To Tutaj-Oficyna Fundacja LWF w Polsce Wrocławski Instytut Kultury Gmina Kolsko
Інші організації підтримки:
Zespół Interdyscyplinarny ds Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Szczecinku Fundusz Tratwa Szczecinek Grupa nieformalna Feminited Miasto Szczecinek Soroptymistki Słupsk Centrum Inicjatyw Społecznych Stowarzyszenie im. Krzysztofa Komedy Filia Nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej Świetlica Parasolka/Stowarzyszenie Pomocomocni Punkt Konsultacyjny dla Uchodźców z Ukrainy/Centrum Edukacyjno-Wdrożeniowego Ośrodek Profilaktyki Rodzinnej Radio Weekend Centrum Integracji „Łącznik” Stowarzyszenie Dobra dla Dobra Fundacja New Story Fundacja EMIC Urząd Miasta Krakowa Mental Health Helpline Fundacja Zustricz Punkt Informacyjny dla Obcokrajowców Centrum Wielokulturowe Fundacja LWF w Polsce – Centrum Społeczności w Gdańsku Gdańsk Pomaga Centrum Wsparcia Imigrantek i Imigrantów w Gdańsku Fundacja RC we Wrzeszczu Centrum Wsparcia Uchodźców w Oliwie Baobab Błonie 4 Punkt Wydawania Pomocy Osobom w Kryzysie Uchodźczym Fundacja Lapigua – Lapigua Foundation Stowarzyszenie Lokalnie i Globalnie Biblioteka Publiczna w Zgierzu MyTPlay Biblioteka Miejska w Łodzi Biblioteka Odyseja Lokal w Bytomiu Stowarzyszenie RazemBB BWA Wrocław Centra Społeczności LWF w Gdańsku, Zgierzu, Bytomiu, Bielsku-Białej, Wrocławiu i Ostródzie
„Syrena wśród fal” to utwór napisany przez Natalię Przybysz i Skubasa specjalnie dla fundacji Feminoteka w ramach kampanii dotyczącej Konwencji stambulskiej. Premierę ma właśnie dziś, bo 11 maja to rocznica otwarcia Konwencji stambulskiej do podpisu. Polska podpisała ją w 2012 roku, a ratyfikowała w 2015.
możesz złożyć podpis pod petycją, w której domagamy się wdrożenia wszystkich zapisów chroniących przed przemocą
LINK DO PIOSENKI NA SPOTIFY KLIK I na YOUTUBIE KLIK
A 11 maja (środa), o godzinie 18:00 na Instagramie Feminoteki zapraszamy na rozmowę z Natalią Przybysz i Skubasem!!!
Autorka grafiki: Evelina Kravchenko
W naszej piosence żaden książę nie pocałuje cię dopóki nie chcesz.
Skubas i Natalia Przybysz, „Syrena wśród fal”, premiera 11 maja 2022
Przemoc ze względu na płeć nie istnieje.
To oczywiście nieprawda. Ale jak inaczej wytłumaczyć fakt, że mimo zastraszających statystyk (1 na 3 kobiety w Polsce doświadczyło próby gwałtu, a 1 na 5 została zgwałcona) zmiana wciąż nie zachodzi? Dlaczego mimo że znamy jej mechanizmy na wylot, wciąż nie możemy się od niej uwolnić? Dlaczego nie oburzają nas kolejne morderstwa w wyniku przemocy w rodzinie (przez media wciąż nazywane śmiercią w wyniku „awantury domowej”), kolejne gwałty, kolejne przykłady molestowania w szkołach czy miejscach pracy?
Jedna z odpowiedzi brzmi: dlatego, że jesteśmy do niej przyzwyczajeni. Jest dla nas przeźroczysta, bo jej przejawy są z nami od najmłodszych lat. Są w sposobie wychowania, są w książkach, są w filmach, w piosenkach. Są nawet w bajkach.
Natalia Przybysz:W dzieciństwie bałam się większości bajek. Kobiety są w nich bierne, brane za żonę, odbijane. Poza tym, uroda stanowi ich podstawowy atut. Co innego jak tego słucha chłopiec i mówi potem, że zabija smoki, a co innego jak dziewczynka, która albo jest ratowana albo porywana albo zapada w sen i jest ratowana przez księcia poprzez pocałunek.
Skubas:Nigdy nie myślałem o tym, że w pocałunku księcia w bajcie o śpiącej królewnie jest coś nie tak, ale zaciekawiło mnie to spojrzenie.
Natalia Przybysz:Śpiewanie nagłaśnia i dodaje mocy temu, o czym śpiewam. Dlatego chciałam wzmocnić wizję świata równościowego, włączającego, świata w dialogu. Lektury takie jak „Kopciuszek i szklany sufit”, czy „Biegnąca z wilkami” pokazują, że możemy budować świat, w którym działamy po partnersku, bliżej siebie. I dlatego w naszej piosence żaden książę nie pocałuje cię dopóki nie chcesz.
W sprawie wywiadów z artystami prosimy o kontakt z menadżerkami:
Fundacja Feminoteka wraz z podpisanymi pod listem organizacjami apeluje, aby państwo polskie w trybie pilnym wstawiło się za ofiarami gwałtów, w tym gwałtów wojennych, i przyjęło jak najszybciej poprawkę zgłoszoną przez KP Lewica, której celem jest przyśpieszenie procedury umożliwiającej aborcję w przypadku, gdy ciąża jest efektem gwałtu.
Zgodnie z obowiązującym prawem prokurator w Polsce nie ma określonego czasu na wydanie decyzji administracyjnej zezwalającej na przerwanie ciąży pochodzącej z gwałtu. Poprawka KP Lewicy zobowiązuje go do wydania decyzji nie później niż 7 dni od dnia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Naszym obowiązkiem jest zaoferowanie wsparcia i wszelkiej możliwej opieki uchodźczyniom, które znalazły schronienie w Polsce. Poprawka urealni dostęp do aborcji osób w niechcianych ciążach, będących efektem gwałtu wojennego. Nie pozwólmy na wtórną wiktymizację kobiet z doświadczeniem gwałtu, którą może wywołać obowiązująca w Polsce procedura zgłaszania gwałtu oraz odmowa aborcji.
Apel podpisały:
Fundacja Feminoteka
Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA
Centrum Praw Kobiet
Stowarzyszenie Era Kobiet w Koszalinie
Fundacja Era Dialogu w Koszalinie
Stowarzyszenie Klucz – Stop Społecznym Wykluczeniom w Katowicach
Lubuskie Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet BABA, Zielona Góra
Nic o nas bez nas. Ruch kobiecy Gliwice i Pyskowice
Stowarzyszenie Kobieta na PLUS – Ruciane-Nida
Fundacja Camera Femina
One Billion Rising Głogów
Manifest Wolnej Polki
Strajk Kobiet Berlin- #FeminiBerlinPolska
Berliński Kongres Kobiet
BABA Lubuskie Stowarzyszenie na rzecz Kobiet
Elles Sans Frontières, Bruksela, Belgia
Wielkopolski Kongres Kobiet
Stowarzyszenie Koniński Kongres Kobiet
ADDP (Association Défense de la Démocratie en Pologne )
Fundacja Droga Kobiet
Grupa One Billion Rising Koło
Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER
Stowarzyszenie KOBIECY SŁUPSK
One Billion Rising Szczecinek
Grupa nieformalna Cztery Żywioły OBR Złotów
Wiosna Kobiet okręg 38
One Billion Rising Złotów
Grupa Nieformalna One Billion Rising Płock
Ratujmy Kobiety Tarnów
OBR Bielsko-Biała
Grupa Nazywam się Miliard Kraków
Dziewuchy Berlin
Polonijna Rada Kobiet+
Regionalny Kongres Kobiet w Szczecinie
Stowarzyszenie TAK Trójmiejska Akcja Kobieca
Democracy is OK – DOK
Stowarzyszenie Dolnośląski Kongres Kobiet
Polskie Towarzystwo Genderowe
Grupa Ponton
Stowarzyszenie na Rzecz Leczenia NIepłodności i Wspierania Adopcji “Nasz Bocian”
Feminoteka wraz z ponad czterdziestoma sygnatariuszk_ami, wystosowała apel o zapewnienie osobom uchodźczym bezpieczeństwa. Apel został wysłany do Policji, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz prezydentów Przemyśla, Zamościa, Białegostoku i Rzeszowa.
W związku z licznymi doniesieniami dotyczącymi przestępstw, których ofiarami mają padać osoby uciekające przed wojną w Ukrainie, zwracamy się do służb działających na granicy i w punktach recepcyjnych o wprowadzenie jednolitych procedur, które pozwolą skutecznie chronić te osoby, a także o zapewnienie społeczeństwu dostępu do prawdziwych i sprawdzonych informacji.
Uważamy za niedopuszczalne, że osoby uciekające przed wojną, w obcym kraju, zdezorientowane, a często straumatyzowane, nie mają pełniej i oficjalnej informacji w swoim języku, jak uzyskać pomoc i transport w sposób dla nich bezpieczny.
To nie osoby uciekające przed wojną powinny strzec się i zabezpieczać. Zapewnienie im bezpiecznej podróży i przebywania w Polsce jest obowiązkiem polskich służb.
Dlatego postulujemy, by:
– Uregulować wsparcie transportowe zapewniane przez kierowców-wolontariuszy. Wiemy, że wielu funkcjonariuszy już rejestruje dane kierowców. Apelujemy o uczynienie tego elementem obowiązującej procedury i zapewnienie temu rozwiązaniu logistycznego wsparcia. Należy ustanowić prowadzone przez służby porządkowe, dostępne i oznakowane punkty, do których będą kierowani zarówno wszyscy transportowi wolontariusze, jak osoby potrzebujące transportu, i gdzie będzie można zarejestrować przejazdy.
– Ustanowić miejsca, zarówno fizycznie, jak wirtualnie, w których osoby pokrzywdzone przestępstwami podczas podróży będą mogły zgłaszać nadużycia i przestępstwa. Miejsca te muszą być dostępne, a osoby w nich pracujące muszą być odpowiednio przeszkolone i władać językiem ukraińskim.
– Apelujemy o utworzenie telefonu alarmowego w języku ukraińskim.
Ponieważ numer alarmowy 112 dostępny jest bezpłatnie, mógłby pełnić funkcję punktu pierwszego kontaktu. Jego operatorki i operatorzy mogliby przekierowywać sprawy zgłaszane przez osoby uciekające przed wojną do właściwych konsultantek i konsultantów, władających językami osób migrujących (nie tylko językiem ukraińskim, ale też angielskim, francuskim, arabskim, portugalskim itd.). Zgłoszenia muszą być traktowane priorytetowo, a sprawcy przestępstw ścigani z całą surowością.
– Osoby podróżujące muszą być szeroko informowane o powyższych procedurach i miejscach, w sposób, który będzie dla nich dostępny i zrozumiały.
– Policja powinna na bieżąco udzielać oficjalnych, pełnych i aktualnych informacji na temat przestępczości skierowanej przeciwko osobom uciekającym przed wojną, tak żeby zapobiec dezinformacji i zastraszaniu osób migrujących.Fundacja Feminoteka i inne organizacje dysponują gotowymi materiałami, które można udostępnić w punktach recepcyjnych i w innych miejscach.
Apel podpisały:
Fundacja Feminoteka
Stowarzyszenie Homo Faber
Democracy is OK DOK
Stowarzyszenie Kobieta na PLUS
Fundacja Instytut Spraw Społecznych
Stowarzyszenie Klucz Stop Społecznym Wykluczeniom
Stowarzyszenie Kobiet w Świdnicy
Fundacja Spichlerz Kultury
Stowarzyszenie Dolnośląski Kongres Kobiet
Centrum Praw Kobiet
Prawnikon
Stowarzyszenie Klon/Jawor
Fundacja Droga Kobiet
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
Fundacja Panoptykon
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Fundacja im Izabeli Jarugi-Nowackiej
KOSZALIŃSKIE Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej Era Kobiet
Fundacja Edukacja-Równość-Aktywność-Dialog w Koszalinie
Grupa nieformalna Cztery Żywioły (OBR Złotów)
Fundacja Łódzki Szlak Kobiet
Wiosna Kobiet okręg 38 pilski.
Złotowska Rada Kobiet przy Kongresie Kobiet Północnej Wielkopolski.
Nieformalna Grupa One Billion Rising Koło
One Billion Rising Bytom
Liga Kobiet Nieobojętnych Bytom
Strajk Kobiet Bydgoszcz
Kolektyw “Bydgoszcz Jest Kobietą”
Fundacja na Rzecz Równości we Wrocławiu
Wielkopolski Kongres Kobiet
Wiosna Kobiet – Wielkopolska
One Billion Rising Wałbrzych
Dolnośląski Kongres Kobiet – grupa Wałbrzych
Lubuskie Stowarzyszenie na rzecz Kobiet BABA
OBR Jędrzejów
Instytut Spraw Publicznych
Forum Darczyńców w Polsce
Regionalny Kongres Kobiet w Szczecinie
Dziewuchy Szczecin
Fundacja Aktywni Społecznie AS
Nic o nas bez nas. Ruch Kobiecy Gliwice i Pyskowice
8 marca 2022 minie ROK odkąd Klub Lewica złożył projekt zmiany definicji gwałtu. Fundacja Feminoteka w ramach akcji Nazywam się Miliard/One Billion Rising wraz z kilkudziesięcioma grupami z całej Polski od 2019 roku domaga się tej zmiany! Ale projekt utknął w marszałkowskiej zamrażarce. Domagaj się wraz z nami wprowadzenia zmian!
Po raz trzeci w ramach tanecznej akcji Nazywam się Miliard/ One Billion Rising Poland domagamy się zmiany definicji gwałtu. Chcemy, by zawierała zapis dotyczący zgody na kontakty intymne!
8 marca 2021 roku Klub Lewicy złożył propozycję zmiany definicji gwałtu w polskim Kodeksie Karnym, by zawierała zapis dotyczący zgody na kontakty intymne. Projekt zmiany Kodeksu karnego został przygotowany przez organizacje kobiece, pod auspicjami Fundacji Feminoteka.
Inicjatorkami zmian legislacyjnych są nasze koleżanki, które biorą udział w akcji, posłanka Anita Kucharska-Dziedzic i adwokatka Danuta Wawrowska.
Wydawało się, że zmiana jest bliska. Niestety, projekt utknął w tzw. zamrażarce.
Będziemy domagać się zmian tak długo, aż polskie prawo stanie się bardziej przyjazne dla kobiet.
Dlaczego?
Bo 1 na 3 Polki doświadczyła gwałtu lub próby gwałtu, a 1 na 5 została zgwałconą*
Bo 9 na 10 Polek doświadczyło jakiejś formy przemocy seksualnej
Bo 92% Polek nie zgłosiło go policji! Ze wstydu i lęku przed tym, jak zostaną potraktowane
Bo najczęstsze wyroki za gwałt, to wyroki w zawieszeniu (między 30 a 40%). Kary między 5 a 10 lat dostaje zaledwie 13% gwałcicieli. Najczęściej skazywani są na dwa lata, z czego niemal 60% w zawieszeniu
Bo polskie sądy są statystycznie dwa razy łagodniejsze wobec gwałcicieli niż sądy w innych krajach europejskich**
Bo to cały czas kobieta musi udowadniać, że się broniła, że była „odpowiednio” ubrana, że nie była pod wpływem alkoholu, że wystarczająco głośno powiedziała „nie”
Powodów można by mnożyć.
Coraz więcej krajów zmieniło swoje prawo dotyczące przemocy seksualnej, uznając że seks bez wyraźnej zgody jest gwałtem. To bardzo ważne zmiany, które pomagają kobietom z doświadczeniem gwałtu. W Polsce cały czas to kobieta/ dziewczyna musi udowodnić, że powiedziała wystarczająco głośno i wyraźnie „nie”, aby udowodnić winę gwałciciela. A jeśli spała, albo ktoś jej wrzucił pigułkę gwałtu? Jak w takiej sytuacji mogła powiedzieć „tak” lub odmówić czy się bronić?
Wszystkie mamy prawo do kontaktów intymnych bez przemocy!
Tylko „TAK” oznacza zgodę . Seks bez zgody to gwałt.
Zaledwie 6% kobiet, które doświadczyło gwałtu, zgłasza ten fakt na policję. Obwinianie ofiar i podważanie ich prawdomówności to jedne z większych przeszkód, jakie stoją na drodze do zgłoszenia przestępstwa seksualnego.
94% osób, które doświadczyły gwałtu nie zgłasza tego na policję. Boją się powtórnej wiktymizacji, odwetu, dodatkowego obciążenia psychicznego. A potem słyszą: gdybyś naprawdę została zgwałcona, to poszłabyś na policję.
70% spraw o gwałt jest umarzanych. To powód, dla którego wiele pokrzywdzonych żałuje, że zgłosiło sprawę, bo ciągnęła się latami i skończyła się wyrokiem w zawieszeniu albo umorzeniem.
Na stronie: https://bronimykonwencji.pl/dlaczego/ możesz całkowicie anonimowo wysłać swoją odpowiedź na pytanie: Dlaczego nie zgłosiłam? Albo: Dlaczego żałuję, że zgłosiłam?
I domagaj się wraz z nami specjalistycznych szkoleń na temat mitów i stereotypów przyczyniających się do wtórnej wiktymizacji kobiet po gwałcie dla: biegłych sądowych, sędzi i sędziów, policji.
pozwala na podtrzymywanie przekonania, że to ofiara była winna i służy usprawiedliwianiu gwałcicieli,
wpływa na sposób, w jaki policja, przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, traktują kobiety, które zgłaszają ten fakt,
wpływa na wysokość orzekanych kar za gwałt,
wpływa na ocenę biegłych sądowych, co ma konsekwencje w wysokości zasądzonych wyroków.
TREŚĆ PETYCJI
Gwałt jest jednym z najpoważniejszych przestępstw. Jednak badania pokazują, że obwinianie ofiar gwałtu jest zjawiskiem powszechnym (1).
Przykładem jest chociażby niedawna wypowiedź Jerzego Pobochy, psychiatry, biegłego sądowego, eksperta z Polskiego Towarzystwa Psychiatrii Sądowej. Skomentował on gwałt i zabójstwo 24 letniej dziewczyny następująco:
(…) Dobrze by było, żeby (…) porozmawiać na temat bezpiecznych zachowań. Co należy robić, jak należy robić, jak szczególnie powinny zachowywać się kobiety, ażeby do takiej sytuacji nie doszło. Trzeba pamiętać, że tego typu sprawcy, jeżeli znajdą się w sytuacji, którą kryminolodzy nazywają sytuacją pokusy, to występuje również na przykład u złodziei. Jest powiedzenie: Okazja czyni złodzieja. To w tym przypadku: Okazja czyni gwałciciela.”
Mówienie, że jakieś specjalne zachowanie uchroni kobiety przed gwałtem jest powielaniem mitów na temat tego zjawiska. Badania pokazują, że ani strój ani zachowanie nie mają znaczenia. Najwięcej przypadków przemocy seksualnej to gwałty, których dokonują osoby znane ofierze: ponad 80 proc.
Akceptacja i powielanie mitów na temat gwałtu:
– pozwala na podtrzymywanie przekonania, że to ofiara była winna i służą usprawiedliwianiu gwałcicieli (2),
– wpływa na sposób, w jaki policja traktuje kobiety, które zgłaszają to przestępstwo,
– wpływa na wysokość orzekanych kar za gwałt (3),
– wpływa na ocenę biegłych sądowych, co ma konsekwencje w wysokości zasądzonych wyroków.
Kobiety, które doświadczyły gwałtu wymagają dodatkowej ochrony i specjalnego traktowania. Ofiary przestępstw takich jak np. pobicie, kradzież, nie są narażone na pytania dotyczące ubioru, wyglądu czy zachowania. Nie podważa się ich wiarygodności, nie sprawdza ich reputacji. W przypadku kobiet z doświadczeniem gwałtu tak właśnie się dzieje. Obwinianie kobiet po gwałcie jest zjawiskiem ściśle powiązanym z akceptacją mitów i stereotypów na temat gwałtów.
Obwinianie pokrzywdzonych może powiększać poczucie bezsilności i wstydu kobiety, wywoływać poczucie winy i obniżać jej samoocenę i pogłębiać, utrzymywać lub wręcz przyczynić się do wystąpienia zespołu stresu pourazowego (PTSD) (4), przyczynia się także do niskiej zgłaszalności tego przestępstwa.
Powielanie mitów na temat gwałtów wśród przedstawicieli sprawiedliwości to jedna z przyczyn, dla których 70 proc. spraw dotyczących gwałtu jest umarzanych. Większość ofiar w ogóle nie zgłasza zdarzenia na policję (90 proc). Najczęstszym tego powodem jest poczucie winy, wstyd oraz brak wiary, że policja i prokuratura im pomoże. Niewielu sprawców zostaje skazanych na karę więzienia – większość z nich unika jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Pokrzywdzone pytane są o kolor i rodzaj bielizny, którą miały na sobie w trakcie zdarzenia albo dlaczego wracały nocą same do domu.
Wymiar sprawiedliwości i wszelkie instytucje państwowe powinny wspierać i chronić osoby pokrzywdzone jakąkolwiek formą przestępstwa. W przypadku przestępstwa zgwałcenia i innych form przemocy seksualnej ochrona ta powinna być szczególna, ponieważ pokrzywdzone są grupą wyjątkowo narażoną na wtórne zranienie.
Edukacji, mającej na celu przeciwdziałanie powielaniu stereotypom na temat przemocy seksualnej wymaga także Konwencja Stambulska.
Dlatego domagamy się natychmiastowego wprowadzenia obowiązkowych szkoleń dla przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, biegłych sądowych i policji z zakresu przeciwdziałania wtórnej wiktymizacji osób po doświadczeniu gwałtu.
1) „Aggression and Violent Behavior”, September 2012. 2) A. Grubb, E. Turner, Attribution of blame in rape cases: A review of the impact of rape myth acceptance, gender role conformity and substance use on victim blaming, 2012. 3) K. M. Edwards Rape Myths: History, Individual and Institutional-Level Presence, and Implications for Change, Sex Roles 2011. 4) Gwałt – tło psychospołeczne zjawiska oraz ujęcie prawne przestępstwa, GinPolMedProject 1 (31) 2014.
„Lewica, liberalna PO całe lata mówią dużo z troską o losie kobiet, które są ofiarami przemocy, znęcania, ciężkich traum. Ale oni mówią, mówią, mówią, odwołują się do ideologii, mówią o konwencjach, toczą wojny o konwencje. A my nie mówimy, my nie koncentrujemy się na konwencjach, my koncentrujemy się na rozwiązaniach, które realnie poprawią los i bezpieczeństwo polskich kobiet. I my to już zrobiliśmy. Stworzyliśmy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy, które są standardem w Europie, które chcą naśladować inne kraje. Jesteśmy wśród trzech krajów UE, które są liderami, jeśli chodzi o narzędzia prawne, gwarantujące ochronę i bezpieczeństwo kobiet, które są poddane przemocy. To są fakty jak bardzo myślimy o kobietach i ich losie i jak bardzo chcemy je chronić przed przemocą” – powiedział Zbigniew Ziobro, Minister Sprawiedliwości przedstawiając Bezpieczeństwo Plus – element programu Polskiego Ładu i zapowiedział kolejne zmiany, mające na celu podniesienie bezpieczeństwa kobiet – m.in. podniesienie kar za gwałt.
Z wieloletniego doświadczenia Feminoteki, naszej wiedzy i analiz ekspertek i ekspertów wynika, że nie mamy powodu do dumy i nie możemy służyć za wzór dla innych krajów. Rząd od lat wymazuje problem przemocy ze względu na płeć ze swoich działań. Zatem dość zaskakująca była wypowiedź Ministra Sprawiedliwości, który poświęcił bezpieczeństwu kobiet (nie unikając słowa „kobieta”!) aż 3 minuty w swoim wystąpieniu.
Ale, by nie posługiwać się ogólnikami, jak to zrobił Minister Sprawiedliwości, przyjrzyjmy się konkretnym zapisom, obowiązującym w Polsce, przygotowanym przez rządzących i sprawdźmy, czy bezpieczeństwo kobiet faktycznie leży Ministrowi Sprawiedliwości i partii rządzącej na sercu.
Zbigniew Ziobro: „Stworzyliśmy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy, które są standardem w Europie, które chcą naśladować inne kraje”.
Minister Sprawiedliwości mówił tu o tzw. ustawie izolacyjnej, pozwalającej na natychmiastową izolację sprawcy przemocy od osoby pokrzywdzonej oraz zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Warto tu wspomnieć, że o izolację sprawców przemocy walczyły od kilkunastu lat organizacje kobiece. Takich zapisów wymaga także Konwencja stambulska (ratyfikowaliśmy ją w 2015 roku).
W tej kadencji sejmu projekt tzw. ustawy izolacyjnej został zgłoszony przez Ministerstwo Sprawiedliwości, ale, choć uzyskał poparcie w Sejmie, to został zakwestionowany w Senacie przez… PiS. W końcu jednak wszystko się udało i projekt został przyjęty przez Sejm (ustawa ta przeszła głosami PiS, Koalicji Obywatelskiej, Lewicy, PSL i Kukiz’15; przeciw była Konfederacja), i trafił na biurko prezydenta. Nie było pewności, czy prezydent ją podpisze. Została więc, z inicjatywy posłanki Anity Kucharskiej-Dziedzic przy wsparciu Feminoteki, zorganizowana akcja w social mediach pod hasłem „Prezydencie podpisz”. Prezydent podpisał. Ustawa obowiązuje od listopada 2020 roku.
Okazało się jednak, że zawiera błędy, m.in. dotyczące zakazu zbliżania się do ofiary (jest zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia). Nowelizację przygotował Senat, w którego zespole pracowały posłanki Lewicy – Monika Falej, Anita Kucharska-Dziedzic oraz dyrektorka Niebieskiej Linii IPZ Renata Durda. Nowelizacja przeszła przez Senat i trafiła do Sejmu, ale ten włożył ją do tzw. zamrażarki, gdzie tkwi do dziś.
Ustawy izolacyjne ma już od dawna wiele krajów w Europie m.in. Austria (od 20 lat!), Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Hiszpania, Holandia, Islandia, Rumunia, Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania.
Nie wiemy zatem jakie kraje chcą nas naśladować i dlaczego akurat nas.
A więc TROCHĘ PRAWDA, TROCHĘ FAŁSZ
Zbigniew Ziobro: „A my nie mówimy, my nie koncentrujemy się na konwencjach, my koncentrujemy się na rozwiązaniach, które realnie poprawią los i bezpieczeństwo polskich kobiet.”
Nie wiemy dokładnie, co Minister miał na myśli, być może ważny dokument, który wyznacza strategie, cele i sposoby działania w obszarze przemocy w rodzinie, jakim jest przygotowany przez obecny rząd Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na rok 2021? Zakładamy, że tak, bo innego dokumentu dotyczącego przemocy w rodzinie nie ma.
W Programie słowo „kobieta” pojawia się 33 razy. Można powiedzieć, że całkiem sporo jak na dokument liczący niemal 100 stron. Ale merytorycznie odnosi się on do przeciwdziałania przemocy wobec kobiet tylko raz – w rozdziale dotyczącym kierunków działań. Zapis ten brzmi: „1.4.1. Opracowywanie programów osłonowych oraz edukacyjnych i prowadzeniedziałań dotyczących zapobiegania przemocy w rodzinie, w szczególności wobec dzieci, kobiet, osób starszych lub z niepełnosprawnościami.”
Pozostałe miejsca, gdzie występuje słowo „kobieta” to: cytat z Konstytucji RP, tytuły międzynarodowych dokumentów strategicznych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie, dane statystyczne, ponieważ są podawane z podziałem na płeć i w nazwach placówek pomocowych np. „domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży”.
Podsumowując: w Programie w żaden sposób nie zwrócono szczególnej uwagi na podniesienie bezpieczeństwa kobiet – grupy najbardziej narażonej na przemoc i najczęściej jej doświadczającej.
Zatem FAŁSZ
Zbigniew Ziobro: „Jesteśmy wśród trzech krajów UE, które są liderami, jeśli chodzi o narzędzia prawne, gwarantujące ochronę i bezpieczeństwo kobiet, które są poddane przemocy”
Znów brakuje nam konkretów – nie wiemy, jakie trzy kraje Minister Sprawiedliwości miał na myśli, więc poniżej przedstawiamy zestawienie zaledwie kilku rozwiązań wynikających z ratyfikacji Konwencji stambulskiej, które realnie mogą pomóc kobietom doświadczającym przemocy.
Zestawienie obejmuje 16 państw europejskich (Albania, Andora, Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Włochy, Monako, Malta, Montenegro, Holandia, Portugalia, Serbia, Hiszpania, Szwecja), które ratyfikowały Konwencję i w których został przeprowadzony monitoring przez Grupę Ekspertów ds. Działań Przeciwko Przemocy wobec Kobiet i Przemocy Domowej (GREVIO). W przypadku zmiany definicji gwałtu podajemy wszystkie kraje, które to zrobiły lub do tego się przymierzają.
Działania chroniące kobiety wynikające z Konwencji Stambulskiej
Polska
Inne kraje europejskie
Definicja gwałtu zawierająca kwestię zgody na kontakty intymne
Polski rząd uważa, wbrew wszelkim danym, opiniom specjalistek_ów, że polskie prawo wystarczająco chroni osoby po gwałcie
Belgia, Cypr, Dania, Grecja, Malta, Niemcy, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Szwecja, Wielka Brytania. Przygotowują się do zmian Hiszpania i Finlandia
Molestowanie seksualne wpisane jest jako przestępstwo z sankcjami karnymi
Wykorzystanie wiedzy organizacji pozarządowych i kobiecych jako partnerów we wdrażanie kompleksowych polityk rządowych dotyczących przeciwdziałania przemocy wobec kobiet
Prowadzenie regularnych i ogólnokrajowych długoterminowych kampanii lub programów podnoszących świadomość na temat przemocy domowej i przemocy wobec kobiet
Zbigniew Ziobro chce dbać o bezpieczeństwo kobiet, walcząc z przestępstwem zgwałcenia poprzez podniesienie wysokości kary za gwałt.
Jest to populistyczna zagrywka (Zbigniew Ziobro zapowiadał takie zmiany już w 2017 roku), ponieważ wszystkie autorytety prawne, publikacje i analizy pokazują, że nie wysokość kary odstrasza przestępców, a jej nieuchronność.
W Polsce mamy z tym kłopot. Najczęstsze wyroki za gwałt, to wyroki w zawieszeniu (między 30 a 40%). Kary między 5 a 10 lat dostaje zaledwie 13% gwałcicieli. Najczęściej skazywani są na dwa lata, z czego niemal 60% w zawieszeniu (źródło: European Sourcbook and Criminal Justice Statistics).
Na tle innych krajów wypadamy bardzo blado – w Polsce zapadają jedne z najniższych wyroków za gwałt także za gwałt ze szczególnym okrucieństwem. Możliwe kary za przestępstwo zgwałcenia w Polsce to od 2 do 12 lat.
Aby pokrzywdzone kobiety miały poczucie, że państwo dba o nie i troszczy się o sprawiedliwość i ich bezpieczeństwo wystarczyłoby, by sądy rzadziej zasądzały kary w zawieszeniu.
Ale jest to proces dłuższy i bardziej skomplikowany niż podniesienie wysokości kary.
Wymagałby m.in.:
wprowadzenia skutecznych programów pomocy osobom doświadczającym przemocy seksualnej,
przeszkolenia policji i przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, by nie powielali szkodliwych stereotypów na temat kobiet, które doświadczyły gwałtu, bo to jest główną przyczyną wyroków za gwałt w zawieszeniu i jedną z przyczyn, dla których większość kobiet (90%!!!!) nie zgłasza gwałtu i nie dochodzi sprawiedliwości.
Samo podniesienie wysokości kar za zgwałcenie nie sprawi, że mniej gwałcicieli dostanie w wyroki w zawieszeniu.
Zatem znów FAŁSZ
Podsumowanie
W wystąpieniu Ministra Sprawiedliwości było wiele ogólników, populistycznych haseł i górnolotnych słów na temat troski o kobiety i ich bezpieczeństwo. Tymczasem:
rząd od lat wymazuje problem przemocy ze względu na płeć i wobec kobiet ze swoich działań,
podwyższenie kar za gwałt nie zmniejszy traumy kobiet po gwałcie, do której przyczynia się także wymiar sprawiedliwości i policja ani nie zmniejszy liczby gwałcicieli, nie sprawi, że wyroki nie będą zapadać w zawieszeniu,
obecny rząd nigdy nie przeprowadził kampanii dotyczącej przemocy wobec kobiet,
rząd PiS stosuje przemoc wobec kobiet zakazując aborcji, bijąc, aresztując i prześladując kobiety, które domagają się swoich praw,
w przygotowanym przez rząd Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy Rodzinie na rok 2021 nie ma ani słowa o specjalnych działaniach, mających na celu zadbanie o bezpieczeństwo kobiet,
rząd nie dba o bezpieczeństwo kobiet, ponieważ uważa, że zmiana definicji gwałtu, by zawierała kwestię zgody na kontakty intymne nie jest potrzebna,
rząd nie chce dbać o nasze bezpieczeństwo, bo planuje wypowiedzenie Konwencji stambulskiej, która jest złotym standardem, jeśli chodzi o wypracowane działania dotyczące przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.
Podpisz petycję Bronimy Konwencji stambulskiej i wraz z nami domagaj się realizacji znajdujących się w niej zapisów, które FAKTYCZNIE poprawią bezpieczeństwo kobiet.
Od 1 stycznia 2021 roku do początku maja w Polsce co najmniej 70 osób zostało zamordowanych w wyniku przemocy domowej. A są to tylko przypadki raportowane publicznie przez media. Bez samobójstw, prób samobójczych, „tajemniczych” zaginięć i usiłowań zabójstw.
W tym samym czasie w Norwegii śmierć w wyniku przemocy domowej poniosło 6 kobiet. Władze Norwegii natychmiast rozpoczęły narodową debatę na temat tego jak podnieść poziom bezpieczeństwa kobiet w tym kraju.
Od lat nie możemy w Polsce przełamać impasu w sprawie zbierania danych o śmiertelnych zdarzeniach powiązanych z przemocą domową. Od dziesiątków lat posługujemy się przybliżoną liczba – od 150 do 500 kobiet rocznie. A ile dzieci? Mężczyzn?
Na pytanie, kiedy te dane zaczniemy gromadzić odpowiedź brzmi „nie ma takiej potrzeby, gromadzimy inne dane”. To tak jakby epidemiolodzy gromadzili tylko dane o chorych, ale już nie o zgonach.
Po co nam ta wiedza?
Art. 11 Konwencji mówi:
„Strony zobowiązują się do gromadzenia danych statystycznych, w odpowiednim podziale i w regularnych odstępach czasu, dotyczących przypadków wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej Konwencji.”
Art. 51 Konwencji mówi:
„Strony przyjmują regulacje prawne lub inne rozwiązania niezbędne by ocena ryzyka śmierci, powagi sytuacji i ryzyka powtarzania się aktów przemocy była przeprowadzana przez wszystkie właściwe władze w celu zarządzania takim ryzykiem i, jeżeli zajdzie taka potrzeba, by zapewnić koordynację zapewniania bezpieczeństwa i udzielania wsparcia.”
Ocena zagrożenia eskalacją przemocy to narzędzie wykorzystywane w wielu krajach do budowania odpowiedniego systemu ochrony osób szczególnie zagrożonych. Bierze się w nim pod uwagę występowanie czynników, które mogą wskazywać na ryzyko dojścia do zabójstwa.
Badania wskazują, że najważniejszym czynnikiem ryzyka śmierci z rąk partnera jest wcześniejsze występowanie przemocy domowej, oraz to, że zagrożenie wzrastało, gdy ofiara próbowała odejść od sprawcy.
Inne czynniki to:
nadużywanie substancji psychoaktywnych,
posiadanie broni,
skrajna zazdrość,
groźby zabójstwa,
podduszanie („statystycznie, jeśli ktoś raz położy ofierze ręce na szyi, kolejnym krokiem będzie zabójstwo”),
zmuszanie do seksu,
izolacja od przyjaciół i rodziny,
wychowujące się w domu dziecko innego biologicznego rodzica,
groźby samobójstwa,
przemoc w czasie ciąży,
stalking.
Informacje o występowaniu tych czynników mogą pochodzić bezpośrednio od ofiary, ale także od wszystkich instytucji, z którymi miała wcześniej do czynienia. Ponad połowa wszystkich ofiar zabójstw w którymś momencie miała do czynienia z ochroną zdrowia, duchownym, pracownikiem socjalnym czy policją. Te instytucje powinny gromadzić takie informacje oraz móc się niemi wymieniać.
Zmiana polskiego prawa z 2020 roku, która nadaje uprawnienia Policji i Żandarmerii Wojskowej do wydawania 14-dniowych nakazów opuszczenia mieszkania i zakazów zbliżania do niego jest krokiem w bardzo dobrą stronę. Organizacje zajmujące się przeciwdziałaniem przemocy wobec kobiet i przemocy domowej zabiegały o nią od dwóch dekad. Sugerowaliśmy jednak, aby cała procedura przeprowadzana była na bazie prawa karnego. Tymczasem po 14 dniach przedłużenie tego środka ochrony odbywa się przed sądem cywilnym, więc nie trafia do rejestrów karnych, co oznacza, że nikt nie ma dostępu do wiedzy o tym czynniku ryzyka.
W Polsce system nadal przedkłada wolność sprawcy nad życie ofiar.
W czym się to przejawia?
Między innymi w dosyć powszechnym przekonaniu, że „gdyby było tak źle, to ona odeszłaby od niego”. Pytanie „dlaczego ONA od niego nie odchodzi?” powinniśmy już dawno zastąpić pytaniem „dlaczego ON nie odchodzi?”. Tymczasem nikt nie pyta dlaczego sprawca zostaje?
Przemoc domowa tym różni się od przemocy przypadkowej, z rąk obcej osoby, że nie można jej skwitować „Była w złym miejscu o złej porze”. Była we własnym domu! Przecież nikt nie doradza prezesowi banku, w którym doszło do rabunku „niech pan przeniesie swój bank w inne miejsce”.
Dlaczego kobiety zostają we własnych domach? Zostają, bo chcą żyć. Ofiara, która okazuje wrogość wobec interweniujących stróżów prawa, a solidaryzuje się ze sprawcą przemocy, często próbuje się w ten sposób chronić i wysyła komunikat nie do policji, ale do swego oprawcy. „Widzisz moją lojalność? Proszę nie zabijaj mnie, gdy ci policjanci wyjdą”.
Komisja ds. Analizy Śmierci w wyniku przemocy domowej
A co w sytuacjach, gdy do zabójstwa/śmierci doszło?
Wiemy, że pomimo tego, iż system jest pełen ciężko pracujących ludzi o jak najlepszych intencjach, to liczba śmiertelnych przypadków wciąż rośnie. Wyciągając wnioski z tego, co się stało, można udoskonalić działania procedur lub systemów ratujących życie ofiar.
Rewizja zaistniałych zdarzeń, analiza przebiegu historii przemocy w tej rodzinie / w tej relacji może pomoc w odpowiedzi na pytanie co można zmienić lub ulepszyć. Jak inaczej rozłożyć akcenty. Nie po to, by ścigać „winnych”, ale by skuteczniej zapobiegać podobnym przypadkom w przyszłości.
Pamiętając o tym, że na pierwszej linii frontu walki z przemocą stoją dwie grupy: organizacje pozarządowe i policja. Dwie grupy o zupełnie różnych kulturach: nowoczesne feministki i tradycyjny patriarchat. Na co dzień trudno nam się dogadać, ale z połączenia tych dwóch systemów może wyniknąć wiele dobrego.
W niektórych stanach w USA, gdzie korzystano z narzędzi do oceny ryzyka i analizowano śmiertelne przypadki, liczba mężczyzn zabijanych przez kobiety spadła prawie o trzy czwarte 1. Dlaczego? Bo gdy kobiety są lepiej chronione przez system nie muszą się bronić same!
Skuteczny system przeciwdziałania przemocy domowej chroni wszystkich – kobiety, dzieci i mężczyzn!
1 Informacja pochodzi z książki Rachel Snyder „Śladów pobicia brak. W pułapce przemocy domowej, wyd. Czarne, Wołowiec 2021
Pogotowie „Niebieska Linia” IPZ od stycznia 2021 roku realizuje projekt „Czarna Księga Ofiar Przemocy Domowej w Polsce w 2021 roku”, którego celem jest policzenie śmiertelnych ofiar przemocy domowej w Polsce. Projekt jest realizowany w ramach programu „Aktywni Obywatele” z funduszy EOG. Więcej o projekcie na stronie www.niebieskalinia.pl.
Grafika: Matylda Damięcka
Tekst powstał w ramach kampanii Feminoteki „Bronimy Konwencji Stambulskiej”. Zachęcamy do złożenia podpisu pod petycją, w której domagamy się nie tylko tego, by Konwencja nie została wypowiedziana, ale przede wszystkim tego, by kolejne wynikającej z niej zobowiązania zostały wprowadzone. Bo Konwencja jest naszą tarczą, chroni życie.
Kampania prowadzona jest w ramach projektu “Antyprzemocowa Sieć Kobiet” finansowanego z Programu Aktywni Obywatele – Program Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG oraz przy wsparciu finansowym Rady Europy. Poglądy wyrażone na stronie nie mogą być w żaden sposób traktowane jako odzwierciedlenie oficjalnej opinii Rady Europy.
11 maja – w 10 rocznicę przyjęcia przez Radę Europy Konwencji stambulskiej, ruszyła kampania społeczna broniąca jej postanowień. Fundacja Feminoteka sprzeciwia się pomysłom wypowiedzenia przez Polskę najskuteczniejszego dokumentu dającego narzędzia prawne do walki z przemocą domową i domagamy się od władz jego pełnej realizacji.
Powstała strona internetowa bronimykonwencji.pl, gdzie zbieramy podpisy pod petycją, w której domagamy się pełnej realizacji zapisów Konwencji wspierających lepszą ochronę przed przemocą wobec kobiet i przemocą domową.
“Gdyby nie Konwencja, w Polsce nie doszłoby do ważnych i przez lata wyczekiwanych zmian, które zwiększają poczucie bezpieczeństwa tysięcy kobiet i dziewcząt w naszym kraju. Dla nas Konwencja jest jak tarcza. Gwarantuje nam bowiem, że zapobieganie i zwalczanie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej nie jest jedynie aktem dobrej woli państwa, lecz obowiązkiem prawnym. Jej wypowiedzenie, to zamach na nasze prawa”.
Joanna Piotrowska, prezeska fundacji Feminoteka
Polska ratyfikując w 2015 roku Konwencję o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, szerzej znaną jako Konwencja stambulska, zobowiązała się do przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć. Chociaż system pomocy dla osób dotkniętych przemocą dzięki Konwencji jest lepszy niż przed jej ratyfikacją, wiele postanowień wciąż nie ma swojego odzwierciedlenia w rzeczywistości. Według statystyk policji, tylko w 2019 roku przemocy doznało 124 tys. kobiet. Wprowadzenie wszystkich założeń Konwencji stambulskiej to warunek bezpieczeństwa dla milionów kobiet w naszym kraju.
Konwencja stambulska uważana jest za złoty standard międzynarodowych aktów prawnych między innymi dlatego, że zbiera doświadczenia i dobre praktyki na temat przemocy wobec kobiet i przemocy domowej z całego świata, a także rozwiązania wypracowane we wcześniejszych dokumentach dotyczące praw kobiet.
Dzięki Konwencji:
Gwałt jest w Polsce ścigany z urzędu
Osoby po gwałcie przesłuchiwane są tylko raz, w specjalnych, przyjaznych pokojach w obecności psychologa.
Opracowano również policyjne procedury pomocy osobom, które doświadczyły przemocy seksualnej.
Możliwym stało się natychmiastowe odizolowanie sprawcy od ofiary.
Uruchomiony został też całodobowy, ogólnopolski, finansowany przez państwo telefon dla osób doznających przemocy w rodzinie.
Konwencja ma zastosowanie do wszystkich form przemocy wobec kobiet, w tym przemocy domowej, która dotyka kobiety w nieproporcjonalnie większym stopniu. Dyskryminacja ze względu na płeć objawia się w Polsce we wszystkich sferach życia społecznego, publicznego i kulturalnego.
Kampanię społeczną Feminoteki wspiera komunikacyjnie All Hands Agency, agencja specjalizująca się w marketingu opartym o wartości.
Kampania powstała w ramach projektu „Antyprzemocowa Sieć Kobiet” finansowanym z Programu Aktywni Obywatele – Program Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG oraz przy wsparciu finansowym Rady Europy. Poglądy wyrażone na stronie nie mogą być w żaden sposób traktowane jako odzwierciedlenie oficjalnej opinii Rady Europy.
