TELEFON DLA KOBIET DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY

Телефон для жінок, які зазнають насильства

CZYNNY PONIEDZIAŁEK-PIĄTEK
OD 11.00 DO 19.00

Активний з понеділка по п’ятницю з 14:00 до 19:00

Szukaj
Close this search box.

Konkurs! Wygraj książkę „Dziewczyny z Solidarności”Anny Herbich

dziewczyny_z_solidarnosci2Czym dla ciebie jest solidarność?

Mamy dla was trzy egzemplarze książki „Dziewczyny z Solidarności” Anny Herbich, wydanej w październiku 2016 r. przez wydawnictwo Znak.

Aby wziąć udział w konkursie, wpisz w komentarzu czym dla ciebie jest kobieca solidarność. Temat traktujcie dowolnie: herstorycznie, odnosząc się do bieżących wydarzeń, Solidarność jako ruch, solidarność jako wsparcie…

Tekst powinien być krótki, najwyżej parę znań.

Czekamy do 28.10, godz. 23:00. Zwyciężczynie lub zwycięzców podamy 31.10 tutaj, pod tekstem, oraz powiadomimy mailowo.

Uwaga! Prosimy o cierpliwość, komentarze nie pokazują się od razu.

Książkę otrzymają:

Marta (komentarz 
NieWójt (komentarz 
Finka (komentarz 

Prosimy o kontakt na maila [email protected], w tytule Solidarność

O książce:

Dziewczyny z Solidarności

Autorka: Anna Herbich
Oprawa: twarda
Liczba stron: 304
Znak, 2016

Mówili im: „Kobiety, nie przeszkadzajcie nam, to my walczymy o Polskę!”
Nie posłuchały. Dla wolności gotowe były zaryzykować wszystko.

Janina miała 50 lat, gdy została pobita przez ZOMO na demonstracji. Do szpitala trafiła z siedemnastoma szwami na głowie. Za domową drukarnię aresztowali ją dwa razy.
Izabella zostawiła w domu dwójkę maleńkich dzieci. Mimo więzienia nie ugięła się. Zbuntowała całe miasto.

Joanna w oknie celi wywiesiła biały ręcznik, na którym napisała czerwoną szminką Solidarność. Straszyli: jeśli się nie zamkniesz, zamkniemy ci syna. Siedemnastolatek został najmłodszym więźniem stanu wojennego.

Należały do legendarnej Solidarności i chciały lepszej Polski dla swoich dzieci. Czasem walczyły ramię w ramię z mężczyznami, a czasem wbrew nim. Produkowały i kolportowały „bibułę”, strajkowały, chodziły na demonstracje. Wyrzucano je z pracy, podsłuchiwano, bito i aresztowano. Grożono im odebraniem dzieci. Często zostawały bez środków do życia, musiały liczyć na pomoc innych.

To prawdziwe historie naszych mam i babć. Czy zdobylibyśmy się na podobną odwagę?
Anna Herbich przywraca pamięć o kobietach, bez których rewolucja Solidarności nie mogła się udać. Oddaje głos bohaterkom, które zbyt długo pozostawały w cieniu wielkiej historii.

dziewczyny_z_solidarnosci

TORUŃ | 28.05 | Pokaz filmu „Solidarność według kobiet”

solidarnośćwgkobietPOKAZ FILMU „SOLIDARNOŚĆ WEGŁUG KOBIET”

W ramach cyklu „Płeć w kulturze”

 

Wydział Humanistyczny UMK, Instytut Filozofii UMK oraz CSW „Znaki czasu” w Toruniu zapraszają na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Płeć w kulturze”.  Tym razem zaprezentujemy film dokumentalny Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego „Solidarność według kobiet”, po którym zapraszamy na debatę z udziałem twórców filmu oraz działaczkami toruńskiej Solidarności: Krystyną Kutą, Dorotą Zawacką-Wakarecy oraz Marią Anną Karwowską, spotkanie poprowadzi Maria Wincławska (Wydział Politologii i Stosunków Międzynarodowych UMK).

czwartek, 28 maj 2015, godz. 17.00

Kino Centrum, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”, ul. Wały Gen. Sikorskiego 13, 87-100 Toruń

WSTĘP WOLNY

 

Matronat: Studia podyplomowe z zakresu gender IF UMK

www.studiagender.umk.pl

 

 

Pełnometrażowy film dokumentalny „Solidarność według kobiet” opowiada historię kilkunastu odważnych Polek, których mądrość, determinacja i zaangażowanie w opozycję lat 80. wpłynęły na zmianę realiów politycznych w Polsce. Tym, co spaja dwie płaszczyzny filmu, jest postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Urodzona w 1981 roku symboliczna córka Solidarności próbuje odzyskać dla kobiet miejsce w narracji historycznej.

Twórcy filmu:

MARTA DZIDO (scenarzystka, reżyserka)

Pisarka, dokumentalistka, montażystka. Autorka powieści „Ślad po mamie”,”Małż”, „Matrioszka”. Tłumaczona na wietnamski, węgierski, niemiecki. Stypendystka programów: Homines Urbani, Młoda Polska, Wyszehradzkich Rezydencji Literackich oraz Ministra Kultury. Absolwentka PWSFTviT w Łodzi. Autorka zdjęć do filmu dokumentalnego „Podziemne państwo kobiet”. Razem z Piotrem Śliwowskim zrealizowała filmy dokumentalne: „Paktofonika- hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”, nagrodzony the Hollywood Eagle Documentary Award i specjalną nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

PIOTR ŚLIWOWSKI (reżyser, producent)

Dokumentalista, producent. Studiował stosowane nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 2005 – 2012 jako reporter, autor audycji i wydawca programów na żywo współtworzył TVP Kultura. Od 2007 pod szyldem Emotikonfilm realizuje różne formy filmowe. Jako więzień 433 brał udział w projekcie Artura Żmijewskiego „Powtórzenie” (Biennale, Wenecja, 2005). Razem z Martą Dzido zrealizował nastepujące filmy dokumentalne: „Paktofonika- hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”. Był także pomysłodawcą i autorem cyklu dokumentalnego „Kultura niezależna w PRL”.

Uczestniczki panelu:

KRYSTYNA KUTA (pseudonim Anna Czartek)

członkini Solidarności Walczącej, figurantka SOR „Klub”,  SOR „Sprzątaczka”

członkini Unii Wolności, poetka

Studiowała filologię polską na UMK w Toruniu (nie ukończyła z powodów rodzinnych i politycznych). Działaczka opozycyjna od roku 1978. Współpracowała ze środowiskiem KOR, organizowała grupy samokształceniowe, kolportaż ‘bibuły’ (pierwszą książką, którą przywiozła było „Państwo Polskie państwo podziemne” Władysława Bartoszewskiego), akcje zbierania podpisów pod petycją rozwiązania ZMS. Jako pracownica Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego (a potem: Zarządu Regionalnego) NSZZ „Solidarność” w Toruniu utworzyła i redagowała legalny periodyk związkowy pt. „Sprawy”. Od kwietnia do lipca 1984 r. osadzona w areszcie śledczym w Toruniu (a potem w Grudziądzu), zwolniona wskutek abolicji z okazji 40-lecia PRL). Współredagowała toruński podziemny periodyk „Nadwiślanin”. Publikowała wiersze, m. in. W „Tygodniku Mazowsze” oraz dwóch zbiorach wydanych podziemnie w latach 1984 i 1985. W 2000 roku przyznano jej odznakę Zasłużony Działacz Kultury, a w rok później – Srebrny Krzyż Zasługi. Pracowała w internacie Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego w Toruniu, dzisiaj na własny rachunek. Ma dwoje pełnoletnich dzieci, wciąż pisze wiersze…

Więcej informacji pod adresem: http://w.icm.edu.pl/t/kuta.htm

 DOROTA ZAWACKA-WAKARECY

członkini „Solidarności”, działaczka społeczna, prezes Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek w Toruniu, chemiczka

Ukończyła studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie pracowała do 1990 roku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności”, po wprowadzeniu stanu wojennego działała w niejawnych strukturach związku, zajmowała się m.in. dystrybucją wydawnictw niezależnych. Od 1982 członek TKZ, w latach 1983 i 1984-1989 skarbnik; do 1989 łączniczka RKW, prowadziła punkt kontaktowy oraz hurtowy kolportaż podziemnej prasy i ulotek w miejscu pracy. W latach 1983-1984 dostarczała wodór do balonów z nadajnikami pierwszego Radia „S” Toruń oraz materiały chemiczne do wyrzutni ulotek.

Od 1990 związana z Fundacją Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek. Współpracowała z generał Elżbietą Zawacką przez ok. 25 lat przy opracowywaniu akt Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej ZWZ i AK. Realizuje projekty historyczne, m.in. konferencje popularnonaukowe i prelekcje wśród młodzieży, inicjowała fundowanie obelisków, tablic i pomników poświęconych uczestnikom II wojny światowej. Organizuje także zjazdy kombatantów. W 2009 została powołana w skład rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku pierwszej kadencji. W 1998 roku została dyrektorką Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu, do 2004 roku uczyła chemii.

MARIA ANNA KARWOWSKA

ekspert Zarządu Regionu NSZZ  „Solidarności”, działaczka w strukturach „Podziemnej Solidarności”, prawniczka i ekonomistka

Doktoryzowała się z prawa, pracowała wiele lat na Wydziale Nauk Ekonomicznych UMK (WEiZ) i przez wiele lat pełniła funkcję kierownika Zakładu Finansów. Wykształciła wiele pokoleń ekonomistów.  W okresie działania Solidarności w latach 1980 i 1981 współtworzyła koncepcje wprowadzania elementów gospodarki wolnorynkowej do gospodarki centralnie zarządzanej. Uczestniczyła w I i II Zjeździe NSZZ „Solidarności”. Była autorką gospodarczych ocen publikowanych w podziemnej gazetce „Wolne Słowo”. Współpracowała z „Radiem Solidarność”, z  Punktem Pomocy Charytatywnej, przez krótki okres była szefem Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Odznaczenia przyznane przez: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej – 2001, Zasłużony Działacz Kultury, Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego – 2011, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Marszałka Województwa Kujawsko Pomorskiego – 2011,w uznaniu zasług  na rzecz walki o niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej i prawa człowieka.

Prowadzenie:

MARIA WINCŁAWSKA

adiunkt w Katedrze Systemu Politycznego RP na Wydziale Politologii i Stosunków Międzynarodowych UMK. Studiowała politologię i socjologię na UMK oraz w University College London.  Przez dwa lata była Associate Research Assistant w The University of Queensland (Australia).  Brała udział w ponad 20 konferencjach i sympozjach naukowych, w tym w kilku międzynarodowych Londyn, Durban (RPA), Barcelona, Ołomuniec, Lizbona, Getteborg, Reyjkjavik, Madryt, jest członkiem zespołu badawczego „Party Members and Activists” działającego przy International Sociological Association, założycielką sekcji „Partie i systemy partyjne” przy Polskim Towarzystwie Nauk Politycznych.  Jest autorką prac z zakresu socjologii polityki i partii politycznych oraz women studies. Jest członkiem zarządu Instytutu Badań Polityczno-Prawnych.  W tej chwili jej główne zainteresowania badawcze koncentrują się na wokół roli i funkcjonowaniu partii politycznych oraz systemów partyjnych w państwach demokratycznych, w tym przede wszystkim w Polsce i w krajach anglosaskich.

 

Płeć w kulturze – cykl pokazów i debat organizowany przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Kino Centrum CSW.

 

Trailer filmu można zobaczyć tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=gM42QiNq8kw

„Solidarność według kobiet” | 6-10marca | pokazy filmu w całej Polsce

Z okazji 8 marca w kinach w całej Polsce odbędą się pokazy specjalne filmu dokumentalnego „Solidarność według kobiet”.  Zapraszamy do udziału w seansach oraz spotkaniach z bohaterkami i twórcami filmu:
06.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon (spotkanie z udziałem Henryki Krzywonos i twórców filmu)
07.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon (spotkanie z udziałem Joanny Gwiazdy, Ewy Ossowskiej, Małgorzaty Tarasiewicz oraz twórców filmu )
08.03. godz.17:00, Warszawa, kino Muranów
08.03. godz. 15:00, Słupsk, kino Rejs (pokaz z udziałem Anny Boguckiej-Skowrońskiej – działaczki Solidarności w regionie Słupskim)
08.03. godz. 17:45, Bydgoszcz, kino Orzeł
08.03. godz.16:00, Wrocław, kino Nowe Horyzonty (pokaz z udziałem Ewy Ossowskiej, Krystyny Sobierajskiej i Sławy Jabłońskiej oraz twórców filmu)
08.03. godz. 17:30, Ustka, kino Delfin
08.03. godz. 17:15, Gdańsk, kino Helikon
09.03. godz.18:00, Katowice, kino Światowid (pokaz z udziałem Jadwigi Chmielowskiej, Ewy Ossowskiej oraz twórców filmu)
09.03. godz.18:00, Nowy Tomyśl, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna – Galeria na Piętrze
09.03. godz.18:15 Gdańsk, kino Helikon
10.03. godz.18:00 Olecko, kino Mazur
10.03. godz. 18:15 Gdańsk, kino Helikon
10.03. godz. 17:15, Kraków, Kino Pod Baranami (po projekcji spotkanie i dyskusja o filmie w Piwnicy Pod Baranami)



głosy o filmie:

” Obraz Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego to kino zaangażowane w najlepszym tego słowa znaczeniu. Od pierwszych minut daje się odczuć, że historia, którą opowiadają, aż kipi od emocji, a przecież twórcy nie uciekają do płytkiego sentymentalizmu. To dokument, który wciąga i angażuje. Śledzi się go jak dobre kino sensacyjne, w którym stawką jest prawda, odkrycie zapomnianych heroin solidarnościowej rewolucji.” – Michał Gawriłow, Jagielloński24.pl

„Przejmujący dokument Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego, w którym nie brakuje suspensu, tajemnicy ani tempa, upomina się o zapomniane bohaterki, umożliwiając nam spojrzenie na ostatnie trzydzieści parę lat historii Polski z nowej perspektywy.”- Konrad Wirkowski, Watch Docs

„Polecam rewelacyjny film dokumentalny „Solidarność według kobiet” autorstwa Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego. Masa wspaniałych archiwaliów, sporo ciekawych opowieści, kilka nieoczywistych diagnoz. Film pokazuje prawdziwą wielkość kobiet w polityce i ich wpływ na bieg historii.” – Agnieszka Graff, Wysokie Obcasy

„W filmie wiele jest scen-perełek, cudownych opowieści i zaskakujących wyznań” – Iwona Kurz, KINO

„Marta Dzido niczym Agnieszka z „Człowieka z marmuru” wyruszyła z kamerą w poszukiwaniu bohatera, tutaj bohaterek, które pomogą jej zrozumieć. Bez nich, bez ich historii, nie może poznać tak na serio historii miejsca, w którym mieszka” – Agnieszka Wiśniewska, Dziennik Opinii

„Świetny, ważny, poruszający” – Łukasz Maciejewski, krytyk filmowy

strona filmu www.solidarnoscwedlugkobiet.com
https://www.facebook.com/SolidarnoscWedlugKobiet

BIAŁYSTOK: „Solidarność według kobiet” i spotkanie z twórcami | 22.01

solidarnośćwgkobietBiałostocki Ośrodek Kultury oraz Oddział IPN Białystok zapraszają na pokaz filmu „Solidarność według kobiet” połączony ze spotkaniem z twórcami filmu: Martą Dzido i Piotrem Śliwowskim

22.01.2015, godz. 17.00 w kinie Forum (ul. Legionowa 5, Białystok)
wstęp wolny

To pierwszy polski pełnometrażowy dokument współfinansowany z crowdfundingu!

Dokument Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego opowiada historię kilkunastu odważnych Polek, których mądrość, determinacja i zaangażowanie w opozycję lat 80. wpłynęły na zmianę realiów politycznych w Polsce. Tym, co spaja dwie płaszczyzny filmu, jest postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Urodzona w 1981 roku symboliczna córka Solidarności próbuje odzyskać dla kobiet miejsce w narracji historycznej.

Bohaterki filmu miały przed sobą najlepsze lata życia. Dwudziestoparo-, trzydziestolatki, zamiast tak zwanej małej stabilizacji i względnego spokoju wybrały bunt. Próbowano niszczyć ich małżeństwa. Straszono, że jeśli nie pójdą na współpracę z bezpieką, ich dzieci trafią do domu dziecka albo spotka je nieszczęśliwy wypadek. Proponowano wyjazd z kraju w zamian za zaprzestanie działalności szkodzącej systemowi.
Nie przestały. Gdyby nie inicjatywa tych kilku zdeterminowanych kobiet, być może nie byłoby w naszej historii Sierpnia 80. Mówiono o nich: Damska Grupa Operacyjna… Celem była wolność i demokracja.
Zabrakło ich przy Okrągłym Stole. Dały o sobie zapomnieć, kiedy ich koledzy obejmowali najważniejsze stanowiska we władzach wolnej Polski. „Polityka – to nie dla mnie” – myślały. Walczą do dziś, ale w inny sposób niż wówczas.

GDAŃSK: 19.01 – pokaz filmu „Solidarność według kobiet”

solidarnośćwgkobietHistorię kilkunastu odważnych Polek, które swoją mądrością, determinacją i zaangażowaniem w działalność opozycyjną lat 80. przyczyniły się do zmian ustrojowych w Polsce – opowiada pełnometrażowy film dokumentalny „Solidarność według kobiet”. Po projekcji zapraszamy na spotkanie z bohaterkami filmu i jego twórcami.

film | „Solidarność według kobiet”, reż. Marta Dzido, Piotr Śliwowski, prod. 2014
miejsce | audytorium ECS, pl. Solidarności 1, wejście przez historyczną stoczniową Bramą nr 2
termin | 19.01.2015, poniedziałek, godz. 18
czas | 113 minut + spotkanie
wstęp | wolny
zapraszają | All About Freedom Festival, Metropolitanka i Krytyka Polityczna
zwiastun filmu | https://www.youtube.com/watch?v=gM42QiNq8kw

***

Autorzy dokumentu próbują odzyskać dla kobiet należne im miejsce w narracji historycznej. Rewolucja Solidarności, w powszechnym odbiorze, to bowiem sukces mężczyzn. Tymczasem w opozycji działały również kobiety. Na ostatniej prostej do wolności miały dwadzieścia, trzydzieści lat i często małe dzieci. Funkcjonariusze władzy próbowali niszczyć ich małżeństwa, straszyli odebraniem dzieci, albo wróżyli nieszczęśliwy wypadek. Wiele z nich usłyszało propozycję wyjazd z kraju. W stanie wojennym, kiedy mężczyzn pozamykano w więzieniach, kobiety przejęły ich role. Wydawały niezależną prasę, uruchomiły radiostację, wspierały rodziny internowanych.
Dziś na różne sposoby pozostają wierne idei solidarności. Henryka pomaga rodzinom w popegeerowskich wioskach. Barbara uczy młode kobiety jak być przywódczyniami. Joanna pisze felietony, w których krytykuje mechanizmy rządzące ekonomią. Ewa do dziś jest aktywną działaczką związkową.
„Solidarności nie da się powtórzyć, ale świadomość, że inny świat jest możliwy, pozwala zachować nadzieję” – mówi Joanna.
Przeszłość z teraźniejszością wiąże postać współreżyserki i narratorki – Marty Dzido. Ta przyszła na świat w 1981 roku, co czyni ją symboliczną córką Solidarności.

Po projekcji zapraszamy na spotkanie z Henryką Krzywonos, Bożeną Rybicką-Grzywaczewską, Ewą Zydorek, oraz Martą Dzido i Piotrem Śliwowskim. Rozmowę poprowadzi Agnieszka Wiśniewska.

„Solidarność według kobiet” to pierwszy polski pełnometrażowy dokument współfinansowany z crowdfundingu, czyli dobrowolnych wpłat prywatnych osób (wspieramkulture.pl).
Film powstał w partnerstwie publiczno-prywatnym z Instytutem Pamięci Narodowej, w koprodukcji z Instytutem Adama Mickiewicza, Instytucją Filmową Silesia Film i Europejskim Centrum Solidarności, przy wsparciu Polish American Congress Charitable Foundation, International Visegrad Fund, Fundacji im. Heinricha Bölla, Fundacji Obiektyw-Na, „Młoda Polska” – Programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, donatorów prywatnych.

scenariusz: Marta Dzido
reżyseria: 
Marta Dzido | Piotr Śliwowski
zdjęcia: 
Michał Wiśniowski | Magdalena Mosiewicz | Piotr Śliwowski
współpraca operatorska:
 Jacek Rudnicki | Bartłomiej Wieloszewski | Dominik Wysokiński | Tomasz Suski
montaż: 
Marta Dzido | Piotr Śliwowski
muzyka: 
Maria Holka udźwiękowienie: SCH
konsultacja historyczna:
 Natalia Jarska | Jan Olaszek
produkcja: 
Emotikonfilm Piotr Śliwowski, Polska 2014

BOHATERKI

Jadwiga Chmielowska
Członkini zarządu Solidarności MKZ Katowice, szefowa Solidarności Walczącej na Śląsku, ścigana listem gończym, dziewięć lat. Po 1989 roku działaczka na rzecz demokracji w krajach Europy Wschodniej.

Anna Dodziuk
Redaktorka podziemnego pisma „Robotnik”, współzałożycielka i redaktorka oku „Tygodnika Mazowsze”, wicedyrektorka Agencji Prasowej Solidarność. Po 1989 psychoterapeutka uzależnień.

Joanna Duda-Gwiazda
Współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych, członkini prezydium Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, współautorka 21 postulatów. Po roku 1989 roku pozostała w opozycji do partii rządzących.

Janina Jankowska
Reporterka Radia Solidarność, współtwórczyni Niezależnej Oficyny Fonograficznej NOWA, autorka tekstów dla „Tygodnika Mazowsze”. Po roku 1989 roku w kierownictwie Polskiego Radia i Telewizji.

Henryka Krzywonos 
Legendarna tramwajarka, czestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych. Po 1989 roku prowadziła rodzinny dom dziecka

Ewa Kubasiewicz 
Współorganizatorka strajku w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, w grudniu 1981 roku skazana na 10 lat pozbawienia wolności za rozpowszechnianie ulotki, działaczka Solidarności Walczącej. Po 1989 roku na emigracji we Francji.

Barbara Labuda

Działaczka Komitetu Obrony Robotników, szefowa Wszechnicy Związkowej NSZZ „Solidarność”, doradczyni zarządu Solidarności na Dolnym Śląsku. Po 1989 roku posłanka na Sejm.

Helena Łuczywo
Współzałożycielka pisma „Robotnik”, szefowa Agencji Prasowej Solidarność, redaktorka naczelna „Tygodnika Mazowsze”. Po 1989 roku współtwórczyni „Gazety Wyborczej”, a następnie koncernu medialnego Agora.

Ewa Ossowska
Uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w 1980 roku, współpracowniczka Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku na emigracji we Włoszech.

Alina Pienkowska
Działaczka Wolnych Związków Zawodowych, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych. Po 1989 roku senatorka, następnie radna miasta Gdańsk. Zmarła w 2002 roku.

Maryla Płońska
Współorganizatorka niezależnych obchodów rocznicy Grudnia ’70, działaczka Wolnych Związków Zawodowych, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku. Po 1989 roku na rencie. Zmarła w 2011 roku.

Zofia Romaszewska
Współzałożycielka Biura Interwencji KOR, współtwórczyni i spikerka konspiracyjnego Radia Solidarność. Po 1989 roku prowadziła Biuro Interwencji Kancelarii Senatu.

Bożena Rybicka
Współzałożycielka Ruchu Młodej Polski, uczestniczka strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku, sekretarka Lecha Wałęsy. Zakładała Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym oraz Stowarzyszenie Wspólny Dom, później stanęła na czele Gdańskiej Fundacji Dobroczynności.

Grażyna Staniszewska
Szefowa Wszechnicy Solidarności na Podbeskidziu, jedyna kobieta reprezentująca stronę solidarnościową podczas obrad plenarnych Okrągłego Stołu. Po 1989 roku posłanka na Sejm, później posłanka do Parlamentu Europejskiego.

Jadwiga Staniszkis 
Socjolożka, jedyna kobieta wśród ekspertów doradzających strajkującym w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80, doradczyni NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku aktywna komentatorka życia politycznego.

Anna Walentynowicz
Działaczka Wolnych Związków Zawodowych, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych, współtwórczyni NSZZ „Solidarność”. Po 1989 roku pozostała w opozycji do partii rządzących. Zginęła w katastrofie smoleńskiej.

Ludwika Wujec
Współpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, współtwórczyni pisma „Robotnik”, redaktorka „Tygodnika Mazowsze”. Po 1989 roku zaangażowana w działalność polityczną i samorządową.

Ewa Zydorek

Psycholożka z wykształcenia, po 13 grudnia 1981 roku organizatorka pomocy internowanym i ich rodzinom; autorka w wydawnictwach podziemnych, działaczka NSZZ „Solidarność”. Od 2010 roku pełni funkcję sekretarza Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

TWÓRCY

Marta Dzido
Pisarka, dokumentalistka, montażystka. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Autorka zdjęć do filmu dokumentalnego „Podziemne państwo kobiet”. Razem z Piotrem Śliwowskim zrealizowała filmy dokumentalne: „Paktofonika – hip hopowa podróż do przeszłości” oraz „Downtown – miasto Downów”, nagrodzony The Hollywood Eagle Documentary Award i specjalną nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Piotr Śliwowski
Dokumentalista, producent. Studiował stosowane nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jako reporter, autor audycji i wydawca programów na żywo współtworzył TVP Kultura (2005–2012). Od 2007 roku pod szyldem Emotikonfilm realizuje różne formy filmowe.

Michał Wiśniowski
Operator filmowy. Absolwent sztuki operatorskiej na Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie oraz fotografii i realizacji telewizyjnej w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Zrealizował ponad 20 filmów studenckich i kilka filmów dokumentalnych. Następny krok to film pełnometrażowy.

Magdalena Mosiewicz
Operatorka filmowa. Ukończyła Wydział Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Pracowała jako dziennikarka Pegaza i TVP Kultura. Współtworzyła internetową telewizję Instytutu Teatralnego e-teatr.tv. Kuratorka programu „Departament Propozycji” festiwalu Warszawa w Budowie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Zielony Jazdów w Centrum Sztuki Współczesnej. Autorka zdjęć do filmów dokumentalnych m.in. „Morgenrot”, „Biale Miasteczko”, „I did it!”, „Powtórzenie”. Jako reżyserka zrealizowała dokument „Ciągle wierzę” o Ewie Hołuszko, transseksualnej bohaterce Solidarności i jej życiu po 1989 roku.

Maria Holka
Kompozytorka, aranżerka, wokalistka, pianistka, autorka tekstów, muzykolog. Zajmuje się kompozycją i wykonawstwem muzyki filmowej, ilustracyjnej, reklamowej, teatralnej, dziecięcej a przede wszystkim- tworzy piosenki zarówno w zespole Retrospektakl którego jest współzałożycielką jak i w ramach działalności solowej. Współpracowała HYPERLINK „http://m.in” \t „_blank” m.in. z Theater fur Niedersachsen- Hildesheim, Polskimi Nagraniami, Radio Warszawa, Kinoradio, wyd. Soliton, Bahama Films, Unplugged Orchestra.

Relacja z konferencji „Kobiety i Solidarność. Skąd przychodzimy, dokąd zmierzamy?”

Konferencja „Kobiety i Solidarność. Skąd przychodzimy, dokąd zmierzamy?”  – relacjonuje Julita Maciocha.

Mimo że kobiety stanowiły większość w demokratycznej opozycji okresu PRL, są one właściwie nieobecne na listach zasłużonych. Ich rola w budowaniu struktur „Solidarności” jest marginalizowana a fakt, że przewodziły ruchom antysystemowym często przemilczany.

Konferencja, zorganizowana  przez Fundację im. Heinricha Bölla i Zachętę, odbyła się 2.06.2014 w siedzibie Zachęty.  Jest  ona z jednej strony formą przywrócenia głosu kobietom polskiej transformacji, z drugiej strony próbą oceny tego okresu historii Polski z perspektywy kobiet.

Punktem wyjścia do dyskusji był fragment filmu Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego „Solidarność według kobiet”, który jest opowieścią o zapomnianych bohaterkach solidarnościowego przewrotu.

konfa1

 

Wykład wprowadzający, który wygłosiła Agnieszka Graff „Gdzie jesteś polski feminizmie? Pochwała sporów i niejasności” był swego rodzaju prowokacją do krytycznego spojrzenia na transformację i polski feminizm jako spadkobierczynię ruchu demokratycznego. Agnieszka Graff przedstawiła tezę, że mit założycielski polskiego feminizmu, który czerpał z ciągłości między kobietami Solidarności a działaczkami kobiecymi po transformacji się wyczerpał, przestał być nośnikiem zbiorowej tożsamości. Dzisiejszy feminizm się spluralizował, narodziły się nowe nieprzewidywalne sojusze, które wykraczają poza proste opozycje: feminizm – konserwatyzm, feminizm – Kościół. Razem z tą wielością stanowisk, nowe spory i tematy wysunęły się na pierwszy plan, spychając potrzebę zakorzenienia w bohaterskich czynach na dalszy. Według Agnieszki cztery najważniejsze aspekty zdominowały współczesny dyskurs feministyczny: miejsce patriotyzmu w ruchu kobiecym (np. dyskusja dotycząca Manify 2013, podczas której wykorzystano symbole narodowe), stosunek do rynku i transformacji (czy feminizm był akuszerką polskiej transformacji?), stosunek do religii (czy feminizm musi walczyć z Kościołem?) i macierzyństwo. W wykładzie wybrzmiał postulat otwartości na nowe wewnętrzne spory napędzające współczesny ruch kobiecy. Wielość stanowisk wymaga, aby te spory były jawne i aby poddawano je ciągłej refleksji.

konfa2

 

Wykład Agnieszki Graff był zaproszeniem do pierwszego panelu „Skąd przychodzimy? Odzyskiwanie miejsca kobiet w historii”, prowadzonego przez historyczkę Annę Nowakowską-Wierzchoś. Dyskusję rozpoczęła Shana Penn, której artykuły i książki „Sekret Solidarności” i „Podziemie Kobiet” były kluczowe w postrzeganiu roli kobiet w podziemiu, ich działalności opozycyjne i późniejsze wymazywanie z mitu założycielskiego Solidarności. W swoich publikacjach Shana Penn docieka przyczyn marginalnej obecności kobiet w polityce posttransformacyjnej. W panelu wzięła też udział Sylwia Chutnik, pisarka i feministka, która opowiadała o swoich doświadczeniach jako przewodniczka po Warszawie, zastanawiając się nad pytaniem, czym jest upamiętnianie, co dzisiaj znaczy dla nas historia i jak ją przekazywać. Marta Dzido, która podczas pracy nad swoim filmem prowadziła rozmowy z opozycjonistkami, opowiadała o kulisach swojej pracy, zastanawiając się także, jak czas wpłynął na narrację działaczek i ich stosunek do transformacji. Monika Kwiatkowska zaprezentowała projekt herstoryczny „Metropolitanka”, który odkrywa zapomniany fragment historii, oferując zwiedzanie Stoczni Gdańskiej szlakami kobiet na trzech trasach poświęconych działaczkom Solidarności, pracownicom Stoczni i artystkom tworzącym na jej terenie.

konfa3

Po przerwie odbył się drugi panel „Dokąd zmierzamy? Współczesna Polska oczami działaczek”, prowadzony przez Agnieszkę Grzybek. Prelegentki: Danuta Kuroń, działaczka opozycyjna w okresie PRL, która współorganizowała struktury podziemnej „Solidarności” na Lubelszczyźnie, Małgorzata Tarasiewicz, działaczka opozycyjna związana z organizacją „Wolność i Pokój” i koordynatorka Sekcji Kobiet „Solidarności” (1989-1991), Barbara Labuda, działaczka opozycyjna, która współtworzyła struktury podziemnej „Solidarności” na Dolnym Śląsku, posłanka na Sejm (1989-1997) i Ewa Kulik-Bielińska, dyrektorka Fundacji im. Stefana Batorego, rzeczniczka Studenckiego Komitetu Solidarności (1977-1980), członkini Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” regionu Mazowsze, – przedstawiały swoje opozycyjne rodowody i odpowiadały na pytania o kształt współczesnej Polski. W dyskusji wybrzmiewały dokonania ostatnich 25 lat: skok cywilizacyjny, wolność polityczna, istnienie instytucji demokratycznej, jak również głosy krytyczne zwracające uwagę na współczesne problemy: brak dojrzałości obywatelskiej, która ma swój wyraz w niskiej frekwencji wyborczej, brak solidarności międzyludzkiej i chęci wspólnego działania, system edukacyjny, który promuje rywalizację i indywidualizacje, potrzeba otwarcia na społeczeństwo, które musi się zorganizować do rewindykacji swoich dążeń.

konfa4

Ponieważ postulat odzyskiwania miejsca kobiet w narracji historycznej jest wciąż aktualny, tym ważniejsze jest zabieranie głosu przez kobiety polskiej transformacji i rzetelna dyskusja nad ich nieobecnością w narracji dotyczącej walki o demokrację i wolność. Równie ważne jest także zdefiniowanie sposobu kształtowania współczesnej rzeczywistości społeczno-politycznej przez kobiety. Konferencja „Kobiety i Solidarność” jest ważnym głosem w tej debacie.

Julita Maciocha – stażystka Fundacji Feminoteka, absolwentka germanistyki na UW i studentka Gender Studies w Wiedniu.

 

WARSZAWA: Konferencja „Kobiety i Solidarność. Skąd przychodzimy, dokąd zmierzamy?

Fundacja im. Heinricha Bölla i Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki zapraszają serdecznie do udziału w konferencji

Kobiety i Solidarność.

Skąd przychodzimy, dokąd zmierzamy?

2 czerwca 2014 roku

 Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, pl. Małachowskiego 3, Warszawa 

 

PROGRAM

11.00-11.10 – otwarcie konferencji

Irene Hahn-Fuhr, dyrektorka Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie

Hanna Wróblewska, dyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki

11.10-11.20 – pokaz trailera filmu „Solidarność według kobiet”

11.20 – 12.00 – wykład wprowadzający: dr Agnieszka Graff, Ośrodek Studiów Amerykańskich Uniwersytet Warszawski, „Krytyka Polityczna” (wykład + dyskusja)

12.00-13.30 – „Skąd przychodzimy? Odzyskiwanie miejsca kobiet w historii” – panel z udziałem:

Shany Penn, autorki książek Sekret Solidarności i Podziemie Kobiet, współredaktorka Gender Politics and Everyday Life in State Socialist Eastern and Central Europe.

Ewy Kondratowicz, autorki książek Szminka na sztandarze i Być jak narodowy sztandar

Sylwii Chutnik, pisarki, feministki, przewodniczki po Warszawie, autorki m.in. Kieszonkowego atlasu kobiet i Warszawy kobiet

Marty Dzido, reżyserki filmu Solidarność według kobiet

Monika Kwiatkowska,  projekt „Metropolitanka”

Prowadzenie: Anna Nowakowska-Wierzchoś, historyczka zajmująca się ruchami kobiecymi po 1945 roku

13.30-14.30 – lunch

14.30-16.00 – „Dokąd zmierzamy? Współczesna Polska oczami działaczek opozycji demokratycznej” – panel z udziałem:

Ewy Kulik-Bielińskiej, dyrektorki Fundacji im. Stefana Batorego, rzeczniczki Studenckiego Komitetu Solidarności (1977-1980), członkini Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” regionu Mazowsze, współorganizowała ogólnokrajową centralę podziemia

Danuty Kuroń, działaczki społecznej, działaczki opozycyjnej w okresie PRL, współorganizowała struktury podziemnej „Solidarności” na Lubelszczyźnie

Małgorzaty Tarasiewicz, działaczki opozycyjnej związanej z organizacją „Wolność i Pokój”, koordynatorki Sekcji Kobiet „Solidarności” (1989-1991)

Barbary Labudy, polityczki, działaczki opozycyjnej, współtworzyła struktury podziemnej „Solidarności” na Dolnym Śląsku, posłanki na Sejm (1989-1997)

Prowadzenie: Agnieszka Grzybek, koordynatorka programu regionalnego „Demokracja płci” w Fundacji im. Heinricha Bölla

Ilustracja to plakat do filmu „Solidarność według kobiet”