Autorki: Agnieszka Mrozik, Ewa Rutkowska, Iwona Stefańczyk
Fundacja Feminoteka, Warszawa 2007
Niniejszy raport, napisany z perspektywy feministycznej, jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak funkcjonuje w Polsce ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ze szczególnym naciskiem na sytuację kobiet i dziewcząt. Autorki raportu zdecydowały się podkreślić aspekt płci, zaniepokojone pojawiającą się od pewnego czasu w Polsce tendencją polegającą na umieszczaniu problemów kobiet (w tym przemocy) w kontekście rodziny3. Na kwestię „znikania” kobiet w polskiej polityce, która jest określana dziś mianem prorodzinnej, nie zaś równościowej, zwracają uwagę zagraniczni eksperci; ich niepokój budzi przede wszystkim postrzeganie przemocy domowej jako problemu neutralnego płciowo, o czym w styczniu 2007 roku wspomniał Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet ONZ.
Raport składa się z rozdziałów teoretycznych, omawiających założenia ustawy i zawarte w niej przepisy, oraz analitycznych, prezentujących zadania i działania poszczególnych służb i instytucji państwowych (policja, prokuratura, ministerstwa), samorządów terytorialnych (gminy, powiaty, województwa), pozarządowych (organizacje pozarządowe). W publikacji przedstawiono także sprawozdania z realizacji przez Polskę międzynarodowych zobowiązań w zakresie zwalczania i zapobiegania przemocy wobec kobiet. Raport zamyka lista rekomendacji dla polskich władz, dotyczących wypracowania strategii i działań, które, zdaniem ekspertek przygotowujących raport, mogą przyczynić się do poprawy sytuacji w Polsce i realizacji strategii Unii Europejskiej w zakresie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet.
Raport uwzględnia oficjalne dane dotyczące zjawiska przemocy domowej podane do wiadomości publicznej przez odpowiednie służby i instytucje, a także informacje zebrane metodą ankiet i wywiadów przeprowadzonych przez autorki publikacji. Nowatorski charakter raportu polega właśnie na tym, że jego autorki zdecydowały się zwrócić z prośbą o informacje na temat funkcjonowania w Polsce ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do wszystkich instytucji odpowiedzialnych za jej wdrażanie, a więc odpowiednich ministerstw, urzędów wojewódzkich, policji, prokuratury i organizacji pozarządowych.
(ze Wstępu do Publikacji)
SPIS TREŚCI
1. Podziękowania
2. Wstęp
3. Krok do przodu? Założenia ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i analiza zawartych w niej przepisów
4. Bierna władza. Państwo w walce z przemocą w rodzinie wobec kobiet
4.1. Instytucje rządowe (w tym programy edukacyjne dla sprawców oraz prewencja)
4.2. Jednostki samorządu terytorialnego i administracji rządowej – analiza danych zebranych w badaniu ankietowym
4.3. Policja, prokuratura i sądy
5. Pozytywne bohaterki i bohaterowie, czyli jak trzeci sektor wyręcza państwo
6. A Polska milczy. Przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet w Polsce w świetle dokumentów międzynarodowych
7. Rekomendacje dla państwa dotyczące skuteczniejszej walki z przemocą w rodzinie wobec kobiet
8. O konieczności faktycznej pomocy ofiarom znęcania.
Komentarz Doroty Krzysztoń – Głównego Koordynatora
Programu ds. Pomocy Ofiarom Przestępstw w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich
9. Uwagi dr Moniki Płatek na temat raportu krytycznego
10. Aneks
11. Bibliografia