Praca zbiorowa
Fundacja Feminoteka, Warszawa, 2008

Jesteśmy przekonane, że wychowawcy i nauczyciele nie reagują w przypadkach przemocy czy przemocy seksualnej nie dlatego, że nie chcą, lecz dlatego, że są bezradni lub nie wiedzą, co zrobić. Bywa, że nie wiedzą, jak tę przemoc rozpoznać, czym jest molestowanie seksualne itp. Część nauczycielek i nauczycieli jest też przekonana, że wystarczą jednoznaczne instrukcje, jak zachować się w przypadku, gdy dojdzie do przemocy czy przemocy seksualnej.

Niestety – jednej, gotowej recepty nie ma. Podkreślają to również wszystkie osoby, które napisały teksty do tego poradnika. Możemy jedynie sugerować pewne zachowania i reakcje, ale nie jesteśmy w stanie podać precyzyjnej odpowiedzi, instrukcji krok po kroku, ponieważ każde zdarzenie jest inne, każdy uczeń i uczennica inaczej reagują, a problem przemocy, zwłaszcza przemocy seksualnej, jest niezwykle złożony.

Wychodzimy też z założenia, że nauczyciele i nauczycielki nie muszą być ekspertami z zakresu interwencji kryzysowej i nie muszą takiego ciężaru brać na siebie. W naszym poradniku kładziemy nacisk przede wszystkim na edukację, czyli przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, które mogą stać się przyczyną przemocy czy przemocy seksualnej. Właśnie w profilaktyce i edukacji dzieci i młodzieży widzimy największą szansę na zmniejszenie skali przemocy i przemocy seksualnej.

SPIS TREŚCI

1. Przemoc wobec kobiet i dziewcząt – ogólnoświatowy i polski problem

2. Kilka uwag o szkole, wychowaniu i równości  Anna Dzierzgowska

3. Genderowe podstawy przemocy wobec dziewcząt  Ewa Rutkowska

4. W świecie, w którym nie pozwala się kobiecie mówić „tak”, jej „nie” nie jest słyszalne – rozmowa z Wiesławem Sokolukiem

5. Ucząc o wzajemnym szacunku, o szacunku do własnego ciała – przeciwdziałamy przemocy – rozmowa z Alicją Długołęcką

6. Przemoc seksualna w szkole i działania na rzecz jej zapobiegania Zuzanna Celmer

7. Co zrobić, gdy dojdzie do przemocy seksualnej w szkole – porady prawne Irmina Kotiuk

8. Dobre praktyki:

– Międzynarodowa Kampania 16 Dni Przeciwdziałania Przemocy Wobec Kobiet  Alina Synakiewicz
– Ponton – grupa młodzieżowych doradców seksualnych Aleksandra Józefowska
– Stowarzyszenie w Stronę Dziewcząt – propagowanie idei równouprawnienia w edukacji  Joanna Piotrowska
– Warsztaty WenDo jako forma profilaktyki przemocy wobec dziewcząt  Alina Synakiewicz

9. Konwencje, pakty, umowy i dyrektywy

10. Polecane książki i inne publikacje

11. Przydatne strony internetowe

12. Przydatne telefony

13. Słowniczek