Do: Adam Bodnar, Minister Sprawiedliwości i Piotr Girdwoyń, Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury
Szanowni Państwo,
Zwracamy się z apelem o podjęcie natychmiastowych działań na rzecz poprawy traktowania przez system sprawiedliwości osób, które doświadczyły przemocy seksualnej. Przyczyną naszego wystąpienia jest sytuacja, której doświadczyła Wiktoria, kobieta poszukująca sprawiedliwości w swojej sprawie.
7 stycznia 2025 r. Wiktoria udała się do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej, aby uzyskać informacje na temat statusu sprawy przeciwko sprawcy gwałtu, którego doświadczyła cztery lata temu. Z nagrania zamieszczonego na platformie TikTok dowiedziałyśmy się, że Wiktoria nie uzyskała żadnej pomocy, ponieważ nie znała numeru sygnatury sprawy. Nie dostała żadnej informacji na temat swojej sprawy przez cztery lata, mimo że została przesłuchana. Sędzia, która ją przesłuchiwała zapytała: „Dlaczego tego nie przerwałaś? Podobało ci się?”.
Przypadek Wiktorii jest przykładem szerszego problemu systemowego. Według raportu „Przełamać tabu – prawa ofiar przemocy seksualnej”, zrealizowanego przez Fundację na rzecz Równości i Emancypacji STER w 2016 r., aż 91,8% osób doświadczających gwałtu nie zgłasza go na policję. Jednym z głównych powodów jest przekonanie, że „policja i tak nic nie zrobi”. Co więcej, statystyki pokazują, że jedynie 19% zgłoszonych spraw o gwałt kończy się postawieniem zarzutów sprawcy, a spośród nich tylko część kończy się skazaniem na karę więzienia.
Brak przeszkolenia policji, prokuratorów, sędziów, pracowników sądów oraz biegłych w zakresie przemocy seksualnej dodatkowo pogłębia traumę osób pokrzywdzonych i utrudnia im dochodzenie sprawiedliwości. Zachowanie, z jakim spotkała się Wiktoria, nie jest odosobnionym przypadkiem. Potwierdzają to relacje osób korzystających z pomocy Feminoteki.
Apelujemy o natychmiastowe podjęcie następujących działań:
1. Przeszkolenie sędziów, pracowników sądów, prokuratur oraz biegłych w zakresie rozpoznawania, rozumienia i odpowiedniego traktowania osób z doświadczeniem przemocy seksualnej.
2. Regularne monitorowanie i ocena procedur postępowania z osobami, które doświadczyły przemocy seksualnej w celu eliminacji systemowych zaniedbań.
3. Utworzenie specjalistycznych wydziałów w prokuraturach i sądach wszystkich szczebli, do których trafiałyby sprawy o przemoc domową, seksualną, ze względu na płeć, i w których pracowałyby wyszkolone w tym temacie osoby.
Osoby, które doświadczyły przemocy seksualnej mają prawo do godnego traktowania, rzetelnej informacji i skutecznego wsparcia w dochodzeniu sprawiedliwości. Liczymy, że nasze postulaty zostaną uwzględnione i wprowadzone w życie bez zbędnej zwłoki.